Các bệnh lý về đường tiết niệu thường gặp

Một số bệnh lý về đường tiết niệu phổ biến nhất

Có rất nhiều vấn đề xảy ra với các cơ quan trong đường tiết niệu. Dưới đây là một số bệnh phổ biến nhất.

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính

Mặc dù tuyến tiền liệt không thuộc hệ tiết niệu nhưng vấn đề về tuyến tiền liệt cũng được coi là một bệnh về tiết niệu. Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính hay phì đại tuyến tiền liệt là tình trạng tuyến tiền liệt tăng kích thước và gây ra các triệu chứng khó chịu. Phì đại tuyến tiền liệt là vấn đề rất phổ biến ở nam giới lớn tuổi.

Các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt xảy ra do tuyến tiền liệt chèn ép lên niệu đạo và bàng quang. Niệu đạo là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể.

Các triệu chứng thường gặp gồm có buồn tiểu liên tục, tiểu gấp, tiểu khó, dòng tiểu yếu, ngắt quãng và cảm giác tiểu không hết. Việc điều trị phì đại tuyến tiền liệt tùy vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Nếu bệnh nhẹ thì có thể chỉ cần theo dõi nhưng nếu bệnh gây ra các triệu chứng khó chịu thì bác sĩ sẽ kê thuốc, ví dụ như thuốc chẹn alpha. Những trường hợp nặng có thể phải điều trị bằng phẫu thuật.

Tiểu không tự chủ

Tiểu không tự chủ là tình trạng rò rỉ nước tiểu một cách không kiểm soát. Đây là một vấn đề rất phổ biến và gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống thường ngày.

Một số nguyên nhân phổ biến nhất gây tiểu không tự chủ gồm có:

• Bệnh tiểu đường
• Mang thai và sinh nở
• Bàng quang tăng hoạt
• Phì đại tuyến tiền liệt
• Cơ bàng quang yếu
• Cơ vòng niệu đạo yếu
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Các bệnh lý về thần kinh như bệnh parkinson và bệnh đa xơ cứng
• Chấn thương tủy sống
• Táo bón mạn tính

Đôi khi, chỉ cần thay đổi lối sống, ví dụ như điều chỉnh lượng nước uống là đủ để kiểm soát tiểu không tự chủ. Nếu các biện pháp này không hiệu quả thì có thể cần phải phẫu thuật để giải quyết nguyên nhân gốc rễ.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhiễm trùng đường tiết niệu xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập và sinh sôi trong đường tiết niệu. Bệnh lý này phổ biến nhất ở phụ nữ nhưng nam giới cũng có thể mắc phải. Theo thông kê, hơn một nửa số phụ nữ bị nhiễm trùng tiểu ít nhất một lần trong đời. Cảm giác nóng rát khi đi tiểu là một trong những triệu chứng điển hình của nhiễm trùng đường tiết niệu. Các triệu chứng khác còn có đi tiểu nhiều lần, tiểu gấp, đau ở bụng dưới, cảm giác tiểu không hết sau khi đi tiểu, nước tiểu đục, có mùi nồng, máu trong nước tiểu, sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể. Nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn cần điều trị bằng thuốc kháng sinh. Nhiễm trùng nhẹ thường khỏi sau 5 đến 7 ngày nhưng những trường hợp nặng cần điều trị lâu hơn.

Sỏi thận

Sỏi thận là những khối cứng hình thành do sự tích tụ tinh thể khoáng chất trong nước tiểu. Sỏi thận có di chuyển từ thận vào niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang).

Sỏi có thể gây cản trở dòng nước tiểu và gây đau đớn. Sỏi nhỏ có thể tự trôi ra ngoài nhưng sỏi lớn sẽ bị mắc kẹt, dẫn đến tắc nghẽn và cần can thiệp loại bỏ.

Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung kích (ESWL) là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến nhất để điều trị sỏi thận. Phương pháp này sử dụng sóng âm thanh để phá vỡ viên sỏi thành những mảnh nhỏ hơn, sau đó các mảnh sỏi sẽ trôi ra ngoài theo nước tiểu. Một phương pháp điều trị khác là mổ nội soi sỏi thận qua da.

Bàng quang tăng hoạt

Bàng quang tăng hoạt là tình trạng cơ bàng quang co thắt không tự chủ, gây ra triệu chứng đột ngột buồn tiểu, đi tiểu nhiều lần, tiểu đêm và đôi khi cả són tiểu. Có nhiều nguyên nhân gây bàng quang tăng hoạt, gồm có:

• Rối loạn thần kinh
• Bệnh tiểu đường
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Sỏi bàng quang
• Ung thư bàng quang
• Chế độ ăn uống
• Tắc nghẽn bàng quang
• Phì đại tuyến tiền liệt

Các phương pháp điều trị gồm có thay đổi thói quen sống, thuốc, liệu pháp hành vi như rèn luyện bàng quang và bài tập củng cố cơ sàn chậu, kích thích điện thần kinh, tiêm Botox và phẫu thuật.

Các bệnh lý đường tiết niệu khác

Các bệnh lý đường tiết niệu khác còn có:

• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư bàng quang
• Sa bàng quang
• Đái máu (tiểu ra máu)
• Rối loạn cương dương
• Viêm bàng quang kẽ
• Viêm tuyến tiền liệt

Phòng ngừa bệnh lý đường tiết niệu

• Uống đủ nước
• Lau từ trước ra sau, đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục và không nhịn tiểu để ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu
• Hạn chế lượng muối và caffeine
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh
• Ăn nhiều chất xơ để ngăn ngừa táo bón
• Không hút thuốc lá
• Tăng cường cơ sàn chậu bằng bài tập Kegel
• Đi tiểu ngay trước khi đi ngủ
• Hạn chế uống nước vào buổi tối

Nên đi khám ngay khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào.