Niềng răng

Niềng răng và hàm duy trì

Nếu bạn có răng mọc lệch hay sai khớp cắn thì có nhiều cách khác nhau để nắn thẳng lại răng, trong đó có niềng răng và hàm duy trì.

Nhiều bác sĩ nha khoa tổng quát có thể thực hiện các biện pháp chỉnh răng nhưng bác sĩ chỉnh nha (nha khoa thẩm mỹ) mới là người có chuyên môn trong việc điều chỉnh các vấn đề về răng mọc không đều.

Bác sĩ chỉnh nha sẽ hỏi một số câu hỏi về sức khỏe của bạn, tiến hành kiểm tra lâm sàng, lấy khuôn răng, chụp ảnh khuôn mặt và răng của bạn và tiến hành chụp X-quang miệng và đầu. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa ra lộ trình điều trị thích hợp dựa trên sự phân tích thông tin có được từ các bước trên.

Trong một số trường hợp, khách hàng có thể chỉ cần dùng loại hàm duy trì có thể tháo lắp. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp (đặc biệt là khi hai hàm phát triển không thẳng nhau), khách hàng có thể cần phải tiến hành phẫu thuật chỉnh nha. Còn lại, đa số khách hàng đều cần dùng niềng răng.

Có những loại niềng răng nào?

Nếu niềng răng là giải pháp mà bạn cần, bác sĩ chỉnh nha sẽ chọn ra loại niềng phù hợp với yêu cầu của bạn. Niềng răng chia làm 2 loại chính: niềng răng có mắc cài và niềng răng không mắc cài ( niềng răng trong suốt invisalign). Trong niềng răng có mắc cài, hiện nay thường chia làm 2 loại: niềng răng mắc cài kim loại và niềng răng mắc cài sứ.

Niềng răng có mắc cài cấu tạo gồm khâu, dây cung kim loại và một số loại khí cụ chỉnh răng cố định hoặc có thể tháo lắp khác. Tuy nhiên, không có loại niềng nào phù hợp cho tất cả mọi người cả.

Niềng răng hoạt động như thế nào?

Niềng hoạt động bằng cách tạo áp lực liên tục trong một thời gian dài để từ từ dịch chuyển răng đến một vị trí mong muốn. Khi răng dịch chuyển, hình dạng của xương hàm cũng sẽ thay đổi.

Niềng răng gồm có những bộ phận sau:

• Mắc cài (bracket) là những hình vuông nhỏ được gắn trực tiếp vào mặt trước của mỗi răng bằng một chất gắn kết đặc biệt hoặc gắn với band (khâu chỉnh nha). Mắc cài có nhiệm vụ giữ dây cung di chuyển răng. Có nhiều loại mắc cài khác nhau, gồm có loại làm bằng thép không gỉ, gốm có màu giống với màu răng hoặc nhựa – đây là loại thường được lựa chọn vì không quá gây mất thẩm mỹ. Đôi khi, mắc cài được gắn vào mặt sau của răng để che bớt đi niềng răng.
• Khâu chỉnh nha (band) được làm từ thép không rỉ, nhựa trong suốt hoặc vật liệu trùng màu răng, được gắn vào răng bằng một chất gắn kết đặc biệt. Khâu chỉnh nha được quấn quanh mỗi răng, đóng vai trò như mỏ neo cho mắc cài. Loại khâu trong suốt hay trùng màu răng thường có tính thẩm mỹ cao hơn nhưng lại có giá cao hơn so với loại làm bằng thép không gỉ. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần dùng khâu chỉnh nha, một số người có thể chỉ cần đến mắc cài mà không cần khâu.
• Thun tách kẽ (spacer) là bộ phận được đặt vào giữa các răng để tạo ra khoảng cách nhỏ giữa các răng trước khi đeo khâu.
• Dây cung (arch wire) được gắn vào các mắc cài và có vai trò định hướng sự dịch chuyển của răng. Dây cung có thể được làm từ kim loại hoặc nhựa trong suốt hoặc vật liệu trùng với màu răng.
• Chun buộc (elastic tie/elastic ligature),  là những vòng tròn nhỏ bằng cao su hoặc dây kim loại để cố định dây cung với các mắc cài.
• Các dây lò xo (spring) có thể được đặt trên dây cung giữa các mắc cài để kéo, đẩy, mở hay đóng khoảng cách giữa các răng
• Hai đoạn khâu ở hàm trên có thể có các ống headgear để giữ cho headgear cố định (headgear là một dụng cụ khác được bác sĩ chỉnh nha sử dụng để hỗ trợ việc chỉnh sửa vấn đề răng không đều)
• Chun kéo (elastic band, chain elastic) được gắn với những đầu móc trên mắc cài và được đeo giữa hàm trên và hàm dưới theo nhiều cách khác nhau. Chúng tạo áp lực để di chuyển hàm trên xuống phía dưới để các răng khớp với nhau.
• Headgear là một dụng cụ bằng kim loại được sử dụng để di chuyển răng hàm trên, chỉnh sửa vấn đề sai khớp cắn và tạo thêm chỗ nếu như hàm có quá nhiều răng.

Hiện nay có thêm loại niềng mini, có kích cỡ nhỏ hơn nhiều so với loại niềng truyền thống, đây có thể là lựa chọn phù hợp hơn với một số người. Ngoài ra còn có một phương pháp nắn chỉnh răng khác sử dụng hàm duy trì bằng nhựa và có thể tháo lắp được. Loại hàm duy trì thường còn được sử dụng khi các răng mọc không quá lệch.Bác sĩ chỉnh nha sẽ giải thích về một vài loại niềng và quyết định xem loại nào phù hợp nhất cho vấn đề của bạn.

Cần phải đeo niềng trong bao lâu?

Thời gian đeo niềng của mỗi người đều khác nhau, tùy thuộc vào độ nghiêm trọng của vấn đề, số khoảng trống còn lại ở hàm, khoảng cách giữa các răng, sức khỏe của răng, lợi và xương, cũng như là khách hàng có tuân thủ theo hướng dẫn hay không. Trung bình, phần lớn mọi người đều cần đeo niềng cố định trong 1 – 3 năm. Sau khi niềng được tháo bỏ, đa số đều cần đeo thêm hàm duy trì liên tục trong 6 tháng, sau đó có thể chỉ cần đeo khi đi ngủ trong nhiều năm.

Có cần đến gặp bác sĩ thường xuyên trong thời gian đeo niềng không?

Bạn nên đến gặp bác sĩ chỉnh nha mỗi tháng để đảm bảo rằng niềng vẫn đang tạo đủ áp lực lên răng. Để tạo thêm áp lực lên răng, bác sĩ sẽ điều chỉnh dây cung, dây lò xo hoặc khâu cao su của niềng. Trong một số trường hợp, nếu chỉ dùng niềng không thì sẽ không đủ để nắn thẳng răng hoặc điều chỉnh hàm mà sẽ cần thêm những dụng cụ khác, ví dụ như headgear để đeo ở nhà hoặc trong khi ngủ vào ban đêm.

Niềng răng có đau không?

Khi bác sĩ điều chỉnh niềng, bạn có thể sẽ thấy đau hoặc khó chịu. Bạn có thể dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như Motrin hay Tylenol nếu cần thiết. Nếu bạn luôn thấy đau mỗi lần điều hỉnh niềng thì hãy nói cho bác sĩ để họ có thể điều chỉnh theo cách khác.

Tuổi tác có ảnh hưởng đến hiệu quả của việc đeo niềng không?

Quá trình điều chỉnh răng sử dụng niềng sẽ được tiến hành giống nhau ở mọi độ tuổi. Vì thế, niềng răng có thể được sử dụng cho cả trẻ nhỏ và người lớn muốn cải thiện hàm răng của mình. Điểm khác biệt chính giữa việc niềng răng cho người lớn và niềng răng cho trẻ nhỏ là người lớn có thể cần thêm các dụng cụ khác ngoài niềng và quá trình đeo niềng có thể kéo dài hơn vì xương của người lớn không còn phát triển nữa.

Có thể chơi thể thao trong khi đeo niềng răng không?

Nếu bạn đeo niềng, bạn có thể chơi bất kì môn thể thao nào mà bạn muốn. Tuy nhiên, bạn có thể gặp tai nạn khiến miệng bị va đập, vì thế hãy nhớ đeo miếng bảo vệ miệng khi chơi thể thao. Miếng bảo vệ này được làm từ nhựa dẻo, được thiết kế vừa vặn cho niềng răng mà vẫn tạo cảm giác thoải mái, có tác dụng bảo vệ cho các mô mềm bên trong miệng.

Kết quả mà tôi sẽ có được sau khi tháo niềng

Sau khi tháo niềng, răng của bạn sẽ gọn gàng hơn. Bác sĩ có thể sẽ chụp X-quang và lấy khung răng thêm lần nữa để kiểm tra hiệu quả nắn chỉnh răng của niềng và để xem liệu có răng khôn nào mới mọc không. Nếu răng không bắt đầu nhú lên sau khi tháo niềng thì bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn nhổ răng khôn để giúp cho hàm răng mới được nắn thẳng không vị lệch lần nữa.

Bác sĩ sẽ cho bạn dùng hàm duy trì. Hàm duy trì là khí cụ được thiết kê riêng cho từng khách hàng, có thể tháo lắp hoặc cố định, có tác dụng duy trì vị trí mới của răng sau khi tháo niềng. Hàm duy tì còn được dùng để điều chỉnh những vấn đề về sự sắp xếp của hàm răng. Hàm duy trì có vai trò rất quan trọng trong khoảng thời gian sau khi tháo niềng. Hàm duy trì thường được làm từ cao su hoặc nhựa trong và dây kim loại để bao phủ lấy bề mặt ngoài của răng. Sau khi tháo niềng, bạn cần đeo hàm duy trì liên tục trong 6 tháng và sau đó có thể chỉ cần đeo khi đi ngủ. Khung thơi gian đeo hàm duy trì của mỗi người sẽ khác nhau. Sở dĩ cần phải đeo hàm duy trì ngay cả khi răng đã được nắn thẳng là bởi răng sẽ không hoàn toàn được giữ cố định ở vị trí mới cho đến khi xương, lợi và cơ thích nghi được với vị trí mới. Ngoài ra, sau một thời gian dài, răng vẫn sẽ bị lệch đi.

Chi phí niềng răng

Có nhiều mức chi phí niềng răng khác nhau. Một số công ty bảo hiểm có thể sẽ hỗ trợ chi trả một phần phí niềng răng cho khách hàng nên hãy hỏi chi tiết bên bảo hiểm về chính sách hỗ trợ này.

Xem thêm:Cách chăm sóc khi đeo niềng răng và hàm duy trì