Ung thư tuyến tiền liệt di căn xương: Dấu hiệu, điều trị và tiên lượng

Di căn xương xảy ra ở hơn 60% trường hợp ung thư tuyến tiền liệt di căn. Mặc dù ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương không thể chữa khỏi được nữa nhưng có các phương pháp điều trị giúp củng cố xương yếu và kiểm soát các triệu chứng như đau nhức xương.

Thế nào là ung thư tuyến tiền liệt di căn xương?

Bất kỳ loại ung thư nào cũng có thể di căn đến xương nhưng các bệnh ung thư có nguy cơ di căn xương cao nhất là ung thư vú, ung thư phổi và ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư di căn xương có nghĩa là ung thư bắt đầu ở một nơi khác rồi lan đến xương. Các tế bào ung thư sẽ bắt đầu hình thành khối u mới trong xương.

Điều này khác với ung thư xương nguyên phát, có nghĩa là ung thư bắt đầu phát sinh trong xương.

Ở những người mắc ung thư tuyến tiền liệt, ung thư thường chủ yếu di căn đến xương sống, xương hông và xương sườn.

Người bị ung thư tuyến tiền liệt di căn xương sống được bao lâu?

Không thể dự đoán tuổi thọ chính xác của những người mắc ung thư di căn xương. Tuổi thọ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác của người bệnh và mức độ lan rộng của ung thư. Những người mà ung thư đã di căn đến nhiều hơn một vị trí sẽ có tuổi thọ thấp hơn.

Kết quả từ một nghiên cứu vào năm 2017 ước tính rằng ở những người bị ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương: (1)

• 35% có thể sống thêm ít nhất 1 năm
• 12% có thể sống thêm ít nhất 3 năm
• 6% có thể sống thêm ít nhất 5 năm

Phát hiện sớm có thể giúp cải thiện tiên lượng cho những ca bệnh ung thư di căn xương.

Khi nào ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương?

Khám sàng lọc định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt ngay từ trước khi có triệu chứng. Một số loại ung thư tuyến tiền liệt phát triển rất chậm.

Bệnh ung thư tuyến tiền liệt gồm có 4 giai đoạn chính. Ở mỗi một giai đoạn, ung thư được phân mức độ dựa trên các yếu tố như kích thước khối u, mức kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) và các dấu hiệu lâm sàng khác.

Khi ung thư đã lan đến xương thì sẽ được coi là giai đoạn tiên triển xa nhất hay giai đoạn cuối (giai đoạn 4).

Hiện nay có các phương pháp xét nghiệm mới giúp đánh giá các gen bên trong tế bào ung thư. Điều này cung cấp thêm thông tin về tốc độ tiến triển của bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Ngoài ra còn có một hệ thống phân mức độ ung thư tuyến tiền liệt có tên là Gleason. Thang điểm Gleason phân mức độ ung thư tuyến tiền liệt dựa trên độ biệt hóa hay mức độ tương đồng của tế bào ung thư với tế bào bình thường.

Trong quá trình sinh thiết để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, các tế bào sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi. Số lượng tế bào bất thường trong mẫu mô lấy từ tuyến tiền liệt càng nhiều thì điểm Gleason và mức độ ung thư càng cao.

Và càng có nhiều tế bào bất thường thì nguy cơ ung thư lan rộng nhanh chóng sẽ càng cao.

Tiên lượng ung thư tuyến tiền liệt di căn xương

Tiên lượng của bệnh ung thư tuyến tiền liệt di căn xương phụ thuộc vào một số yếu tố. Khi ung thư tuyến tiền liệt đã lan đến xương thì sẽ được coi là giai đoạn cuối, giai đoạn nghiêm trọng nhất.

Không có cách chữa khỏi ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối nhưng việc điều trị có thể giúp củng cố xương yếu và giảm bớt các triệu chứng như đau nhức xương.

Người bệnh cũng có thể cân nhắc chăm sóc giảm nhẹ. Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp tiếp cận đa ngành nhằm mục đích kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ sức khỏe tổng thể cho người bệnh.

Người bệnh có thể tiếp tục điều trị ung thư trong quá trình chăm sóc giảm nhẹ. Hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn rõ hơn về chăm sóc giảm nhẹ.

Chăm sóc giảm nhẹ có thể được thực hiện ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình điều trị ung thư.

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn xương

Một khi ung thư đã lan ra bên ngoài tuyến tiền liệt thì mục tiêu chính của việc điều trị là ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình ung thư lan đến xương.

Nếu ung thư tuyến tiền liệt đã di căn đến xương thì mục tiêu điều trị chính là làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng khác, chẳng hạn như gãy xương hoặc chèn ép lên tủy sống.

Phác đồ điều trị ở mỗi một ca bệnh là khác nhau. Các phương pháp điều trị gồm có:

• Hóa trị: sử dụng các loại thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp điều trị này có thể làm chậm sự tiến triển và lan rộng của ung thư đến xương. Hóa trị cũng có thể được sử dụng để thu nhỏ kích thước và giảm ảnh hưởng của khối u.
• Thuốc giảm đau: Nếu bị đau nhức xương do ung thư tuyến tiền liệt di căn, người bệnh có thể dùng các loại thuốc giảm đau như thuốc chống viêm hoặc thuốc giảm đau nhóm opioid. Người bệnh cũng có thể dùng thuốc giảm đau thần kinh.
• Corticoid: Những loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn. Corticoid có thể giúp giảm triệu chứng đau nhức xương và còn giúp giảm mức PSA.
• Xạ trị chùm tia bên ngoài: Nếu ung thư mới di căn đến một hoặc một vài vị trí xương thì có thể điều trị bằng phương pháp xạ trị để tiêu diệt tế bào ung thư và giảm đau.
• Dược chất phóng xạ: Phương pháp điều trị này dành cho những trường hợp ung thư đã di căn đến nhiều vị trí xương. Sau khi được tiêm vào cơ thể người bệnh, dược chất phóng xạ sẽ tiêu diệt tế bào ung thư. Điều này giúp giảm kích thước khối u và giảm đau đớn.
• Bisphosphonate: Những loại thuốc trong nhóm này có dạng uống hoặc tiêm, có tác dụng giúp xương chắc khỏe, nhờ đó giảm đau nhức và nguy cơ gãy xương. Một loại thuốc bisphosphonate thường được dùng cho người bị ung thư tuyến tiền liệt di căn xương là zoledronate (Zometa).
• Denosumab (Xgeva): một loại thuốc tiêm. Tương tự như bisphosphonate, denosumab giúp xương chắc khỏe để ngăn ngừa hoặc làm chậm tốc độ giảm mật độ xương. Denosumab thường được sử dụng cho người bị ung thư di căn xương hoặc đang điều trị bằng liệu pháp hormone.
• Phẫu thuật: Nếu ung thư tuyến tiền liệt đã di căn và làm suy yếu cột sống thì bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật tạo hình thân đốt sống bằng bơm xi măng có bóng để ổn định các đốt sống bị ảnh hưởng.

Triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt di căn xương

Đau nhức xương thường là dấu hiệu đầu tiên cho thấy ung thư tuyến tiền liệt đã di căn đến xương. Đau là do sự thay đổi cấu trúc xương và viêm do tế bào ung thư gây ra.

Người bệnh có thể cảm thấy đau nhói ở xương hoặc đau nhức âm ỉ. Cơn đau có thể chỉ xảy ra ở một khu vực hoặc toàn thân. Triệu chứng đau xương do ung thư di căn xương thường xảy ra theo đợt và trở nên dữ dội hơn vào ban đêm.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác của ung thư tuyến tiền liệt di căn xương gồm có:

• Gãy xương: Ung thư di căn xương khiến xương trở nên yếu và dễ gãy. Tình trạng này thường xảy ra ở xương sườn, đốt sống và xương cẳng chân.
• Chèn ép tủy sống: Khối u có thể chèn lên tủy sống và dẫn đến các triệu chứng như mất thăng bằng, cảm giác châm chích hoặc yếu cơ tay chân.
• Tăng canxi máu: tình trạng nồng độ canxi trong máu tăng cao. Điều này xảy ra khi có quá nhiều canxi được giải phóng từ xương và đi vào máu. Tăng canxi máu có các triệu chứng như táo bón, đi tiểu nhiều lần, chán ăn và khát nước cực độ.

Chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt di căn xương

Có một số phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá và theo dõi bệnh ung thư tuyến tiền liệt:

• Xét nghiệm PSA: Mức PSA có thể giúp xác định giai đoạn ung thư. Theo dõi thường xuyên mức PSA là cách để đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị.
• Sinh thiết: Kết quả sinh thiết có thể giúp dự đoán tốc độ tiến triển và khả năng di căn của ung thư. Điều này giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh.
• Xét nghiệm di truyền: Nếu bệnh ung thư có một số đặc điểm nguy cơ cao hoặc đã lan đến các khu vực khác trong cơ thể thì người bệnh có thể cần làm xét nghiệm di truyền.
• Chẩn đoán hình ảnh: Nếu nghi ngờ ung thư đã di căn đến xương, bác sĩ có thể sẽ đề nghị tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, MRI, xạ hình xương, chụp PET hoặc CT để kiểm tra.
• Xét nghiệm máu định kỳ: Người bệnh có thể phải làm xét nghiệm máu để theo dõi những thay đổi về nồng độ canxi hoặc hồng cầu trong máu. Những thay đổi này có thể là dấu hiệu ban đầu của ung thư di căn xương.

Nếu nghi ngờ ung thư đã lan đến xương, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện thêm một số bước kiểm tra khác để khẳng định chẩn đoán.

Tóm tắt bài viết

Ung thư tuyến tiền liệt có thể lan đến xương. Điều này làm suy yếu xương và gây đau cùng các triệu chứng khác.

Mặc dù không thể chữa khỏi ung thư tuyến tiền liệt di căn nhưng vẫn có nhiều phương pháp điều trị. Mục tiêu chính của việc điều trị là làm giảm các triệu chứng như đau nhức xương và đồng thời giúp xương chắc khỏe hơn, giảm nguy cơ gãy xương.