Triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua

Điểm khác biệt lớn nhất giữa đột quỵ (tai biến mạch máu não) và cơn thiếu máu não thoáng qua là cơn thiếu máu não thoáng qua chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và sẽ tự hết trong khi cơn đột quỵ sẽ kéo dài và dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Tuy nhiên, các triệu chứng của đột quỵ rất giống với cơn thiếu máu não thoáng qua và cơn thiếu máu não thoáng qua có thể là dấu hiệu của cơn đột quỵ sắp xảy ra nên cần phải hành động ngay khi nhận thấy những biểu hiện bất thường. Cả cơn thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ đều là tình trạng rất nguy hiểm.

Triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua

Cơn thiếu máu não thoáng qua có thể là dấu hiệu sớm của đột quỵ. Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua thường xuất hiện rồi biến mất đột ngột, chỉ kéo dài vài phút và giống với triệu chứng của đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Các triệu chứng thường gặp nhất của cơn thiếu máu não thoáng qua và đột quỵ gồm có:

• Xệ một bên mặt, có biểu hiện là sụp một mí mắt, khóe miệng hướng xuống và cười méo miệng
• Yếu cơ ở một bên cơ thể, thường là ở cánh tay hoặc chân
• Cảm giác tê ở một bên cơ thể
• Lú lẫn
• Khó khăn khi nói và hiểu lời người khác nói
• Thay đổi thị lực, ví dụ như nhìn mờ và song thị
• Khó khăn khi đi lại
• Mất thăng bằng và mất điều hòa (mất khả năng phối hợp động tác)
• Chóng mặt, choáng váng
• Đau đầu dữ dội
• Khó nuốt

Những triệu chứng này có thể là của cơn thiếu máu não thoáng qua nhưng cũng có thể là của cơn đột quỵ. Bạn sẽ không thể biết được mình đang trải qua điều gì nên cần gọi cấp cứu ngay khi nhận thấy các triệu chứng kể trên, không được chờ các triệu chứng qua đi. Chỉ khi đến bệnh viện thì mới xác định được đó là cơn thiếu máu não thoáng qua hay đột quỵ. Trong trường hợp đột quỵ, điều trị kịp thời sẽ giúp cải thiện tiên lượng.

Cơn thiếu máu não thoáng qua kéo dài bao lâu?

Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, từ vài phút cho đến vài tiếng. Theo định nghĩa, cơn thiếu máu não thoáng qua diễn ra trong khoảng thời gian không quá 24 giờ.

Tuy nhiên, dù cho các triệu chứng đã biến mất thì cũng vẫn nên đi khám. Hãy mô tả các triệu chứng càng chi tiết càng tốt cho bác sĩ.

Khi nhận thấy các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua, không nên chờ các triệu chứng qua đi vì rất có thể bạn đang bị đột quỵ.

Trong một số trường hợp, các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua kéo dài đến vài ngày. Điều này là do nhiều cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra liên tiếp. Trong những trường hợp như vậy, nguy cơ đột quỵ sẽ cao hơn.

Cần làm gì khi có dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua?

Khi nhận thấy các dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ, hãy gọi cấp cứu ngay. Trong trường hợp bị đột quỵ, việc cấp cứu trong vòng 2 giờ kể từ khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sẽ giúp tăng đáng kể cơ hội sống sót và phục hồi.

Các triệu chứng xuất hiện đột ngột và không có dấu hiệu cảnh báo trước có thể là của cơn đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua. Có thể sử dụng quy tắc FAST để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ:

• F – face (khuôn mặt): quan sát xem nửa mặt có bị xệ, sụp mí mắt một bên, khóe miệng hướng xuống hay cười méo mó hay không.
• A – arm (cánh tay): kiểm tra xem một cánh tay có bị yếu cơ (không thể giơ lên) hay không.
• S – speech (lời nói): khó nói và nói năng không rõ ràng là dấu hiệu phổ biến của đột quỵ.
• T – time (thời gian): Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi cấp cứu ngay.

Cơn thiếu máu não thoáng qua được chẩn đoán bằng cách nào?

Cơn thiếu máu não thoáng qua thường không gây tổn thương não vĩnh viễn nhưng vẫn cần gọi cấp cứu khi có các biểu hiện bất thường. Cho dù không còn triệu chứng thì cũng nên đi khám.

Cách duy nhất để biết đó là cơn thiếu máu não thoáng qua hay đột quỵ là tiến hành các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, gồm chụp CT và MRI.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ thường không biểu hiện trên ảnh chụp CT não trong 24 – 48 giờ đầu. Chụp MRI thường cho thấy các dấu hiệu đột quỵ sớm hơn.

Để tìm ra nguyên nhân gây ra các triệu chứng, bác sĩ có thể sẽ chỉ định siêu âm động mạch cảnh để xem động mạch có bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp do mảng xơ vữa hay không.

Người bệnh cũng có thể sẽ cần siêu âm tim để xem có cục máu đông trong tim hay không. Ngoài ra có thể còn phải đo điện tâm đồ (ECG/EKG) và chụp X-quang lồng ngực.

Nếu không tìm ra nguyên nhân gây đột quỵ, người bệnh sẽ phải siêu âm tim qua thực quản. Đầu dò siêu âm sẽ được đưa qua thực quản để cung cấp hình ảnh rõ nét hơn về tim.

Điều trị cơn thiếu máu não thoáng qua

Ở giai đoạn điều trị khẩn cấp, bác sĩ sẽ tiến hành các biện pháp cải thiện sự lưu thông máu đến não. Khi sự lưu thông máu được khôi phục, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị để giảm nguy cơ tái phát cơn thiếu máu não thoáng qua, đột quỵ và các biến chứng khác.

Các phương pháp điều trị gồm có:

• Thuốc chống kết tập tiểu cầu
• Thuốc chống đông máu
• Bóc nội mạc động mạch cảnh
• Tập thể dục thường xuyên
• Kiểm soát cân nặng
• Chế độ ăn uống lành mạnh
• Ngủ đủ giấc
• Hạn chế căng thẳng
• Kiểm soát các bệnh lý mạn tính đang mắc, gồm có bệnh tiểu đường, cao huyết áp và cholesterol cao

>>> Các phương pháp điều trị đột quỵ.

Tóm tắt bài viết

Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra khi sự lưu thông máu đến một phần não bị gián đoạn tạm thời. Các triệu chứng của tình trạng này cũng giống với triệu chứng đột quỵ. Mặc dù cơn thiếu máu não thoáng qua thường chỉ kéo dài vài phút và tự hết nhưng vẫn được coi là tình trạng nguy hiểm và sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ trong tương lai.

Các dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua gồm có xệ mặt, yếu cơ ở một bên cơ thể, lú lẫn và khó nói. Hãy gọi cấp cứu ngay khi gặp các triệu chứng này, không được chờ cho các triệu chứng qua đi.