Thuốc Zantac Có Thể Làm Tăng Nguy Cơ Ung Thư Thận

Vào năm 2019, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã đưa ra cảnh báo về Zantac và các dạng khác của thuốc ranitidine. Các nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy rằng N-Nitrosodimethylamine (NDMA) - một chất hóa học có trong thuốc Zantac - có liên quan đế bệnh ung thư thận. (1)

Zantac và hầu hết các dạng ranitidine khác đã bị thu hồi do cảnh báo của FDA. Vào năm 2020, FDA chính thức yêu cầu loại bỏ tất cả các loại ranitidine khỏi các hiệu thuốc. Các nghiên cứu về mối liên hệ giữa loại thuốc này và ung thư thận hiện vẫn đang được tiến hành.

Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu tại sao Zantac lại có thể làm tăng nguy cơ ung thư thận.

N-Nitrosodimethylamine (NDMA) là gì?

Giống như các loại thuốc khác cùng nhóm, Zantac cũng được sử dụng để điều trị các bệnh lý như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản và hội chứng Zollinger-Ellison.

N-Nitrosodimethylamine (NDMA) là một hợp chất hóa học được tìm thấy ở nồng lượng thấp trong nước, các sản phẩm từ sữa, thịt và một số loại thực phẩm khác. FDA phân loại NDMA vào nhóm chất có thể gây ung thư. Hợp chất này được cho là có thể gây ung thư ở người nếu tiếp xúc với nồng độ cao trong thời gian dài.

Nước và thực phẩm thường chỉ chứa một lượng nhỏ NDMA và không đủ gây ung thư. Tuy nhiên, nồng độ NDMA trong Zantac cao hơn nhiều và có thể gây ung thư.

FDA đã tìm thấy nồng độ NDMA cao đến mức nguy hiểm trong Zantac và trong thuốc gốc ranitidine. Nghiên cứu cho thấy rằng một số yếu tố có thể làm tăng nồng độ NDMA trong ranitidine. Ví dụ, nồng độ NDMA có thể tăng lên khi ranitidine được bảo quản ở nhiệt độ cao.

Thuốc có thể tiếp xúc với nhiệt độ cao trong quá trình sản xuất, vận chuyển, bảo quản và trong nhà của người dùng. Ngoài ra, FDA nhận thấy rằng nồng độ NDMA trong ranitidine có thể tự tăng lên theo thời gian. Một trong hai yếu tố này có thể khiến nồng độ NDMA cao hơn mức an toàn đối với con người.

Ranitidine và ung thư thận

Không phải tất cả các nghiên cứu đều chứng minh mối liên hệ giữa ranitidine và ung thư thận. Mặc dù NDMA là một chất gây ung thư đã được chứng minh ở động vật nhưng cần có thêm bằng chứng trước khi xác nhận mối liên hệ này ở con người.

Một số nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng chỉ ra mối liên hệ giữa ranitidine và ung thư thận nhưng kết quả của các nghiên cứu không nhất quán. Hiện tại đã đủ bằng chứng để đưa ra yêu cầu thu hồi tất cả các loại ranitidine nhưng vẫn cần phải nghiên cứu thêm.

Vào năm 2019, FDA đã đưa ra cảnh báo về sự nguy hiểm của Zantac và thuốc gốc ranitidine. Do đó, các nhà sản xuất Zantac và các dạng ranitidine khác đã tự nguyện thu hồi sản phẩm. Vào năm 2020, FDA đã yêu cầu thu hồi tất cả những sản phẩm có chứa ranitidine còn lại trên thị trường.

Kết quả thử nghiệm do FDA và các phòng thí nghiệm độc lập thực hiện đã xác nhận sự hiện diện của NDMA trong Zantac và tác hại của hợp chất này đối với cơ thể con người. Điều này đã dẫn đến các vụ kiện Zantac.

Zantac có thể là thủ phạm của hàng nghìn ca ung thư và bằng chứng về sự hiện diện NDMA trong Zantac đã được sử dụng trong một vụ kiện nhà sản xuất Zantac. Theo bên đệ đơn kiện, nhà sản xuất Zantac đã không đưa ra cảnh báo cho người dùng, các nhà thuốc và cơ sở y tế về lượng NDMA trong sản phẩm của mình.

Các loại thuốc chứa NDMA khác

Zantac không phải là loại thuốc duy nhất có chứa NDMA. Hợp chất hóa học này còn có trong một số loại thuốc kê đơn và không kê đơn khác, gồm có:

• metformin phóng thích kéo dài
• valsartan (Diovan)
• losartan (Cozaar)
• irbesartan (Avapro)

Triệu chứng ung thư thận

Không phải ai dùng Zantac cũng bị ung thư thận. Tuy nhiên, những người phải dùng Zantac thường xuyên nên biết các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh.

Ung thư thận giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Khi bệnh tiến triển sang các giai đoạn sau, các triệu chứng thường gặp gồm có:

• Sụt cân không rõ nguyên nhân
• Đau lưng hoặc đau vùng hạ sườn kéo dài
• Có cục bất thường ở lưng hoặc vùng hạ sườn
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
• Sốt thường xuyên
• Máu trong nước tiểu
• Các dấu hiệu thiếu máu như chóng mặt, đau đầu

Không phải khi nào có các triệu chứng này cũng có nghĩa là bị ung thư thận. Có rất nhiều bệnh lý khác cũng có các triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, tốt nhất nên đi khám khi có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, đặc biệt là khi triệu chứng kéo dài không đỡ.

Bác sĩ sẽ yêu cầu làm xét nghiệm chức năng thận và các phương pháp chẩn đoán khác để tìm ra nguyên nhân gây ra các triệu chứng và từ đó đưa ra phương pháp điều trị. Khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, ung thư thận có thể được chữa khỏi.

Các nguyên nhân khác gây ung thư thận

Ung thư thận xảy ra khi có đột biến trong DNA của tế bào thận. Các bác sĩ và nhà nghiên cứu hiện vẫn chưa lý giải được nguyên nhân chính xác gây ra những đột biến này. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ đã được xác định và sử dụng Zantac được cho là một trong số đó. Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc ung thư thận còn có:

• Hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư thận.
• Cao huyết áp: Những người bị cao huyết áp có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn.
• Béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ ung thư thận.
• Tiền sử gia đình: Những người có bố mẹ hoặc anh chị em ruột bị ung thư thận có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Giới tính: Tỷ lệ mắc ung thư thận ở nam giới cao gấp đôi phụ nữ.
• Chủng tộc: Người da đen và người Mỹ bản địa có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn một chút so với các nhóm chủng tộc khác.
• Phơi nhiễm hóa chất: Những người thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất, chẳng hạn như trichloroethylene trong môi trường làm việc, có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn.
• Acetaminophen: Uống các loại thuốc chứa acetaminophen có thể làm tăng nguy cơ ung thư thận.
• Suy thận mạn nghiêm trọng: Những người bị suy thận mạn nghiêm trọng và phải điều trị bằng lọc máu có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn.
• Các bệnh di truyền: Một số bệnh di truyền làm tăng nguy cơ ung thư thận, gồm có bệnh von Hippel-Lindau, ung thư thận có tính chất gia đình, ung thư biểu mô tế bào thận thể nhú và ung thư biểu mô tế bào thận - u cơ trơn di truyền, hội chứng Brit-Hogg- Dube (BHD), hội chứng Cowden và hội chứng xơ cứng củ.

Câu hỏi về Zantac và ung thư thận

Zantac hiện còn được bán trên thị trường không?

Zantac hiện không còn được bán ở dạng ban đầu. Tuy nhiên, vào năm 2022, một loại thuốc có tên Zantac 360 đã được bán tại Mỹ. Dạng Zantac này chứa hoạt chất famotidine thay vì ranitidine nhưng cũng có công dụng tương tự như dạng Zantac trước đây.

Zantac chứa NDMA có gây ra bệnh ung thư nào khác ngoài ung thư thận không?

Ngoài ung thư thận, Zantac còn có liên quan đến một số loại ung thư, gồm có:

• Ung thư bàng quang
• Ung thư gan
• Ung thư dạ dày
• Ung thư thực quản
• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư vú

Tuy nhiên, do các kết quả nghiên cứu còn chưa nhất quán nên mối liên hệ giữa Zantac và các bệnh ung thư này chưa được xác nhận và cần phải nghiên cứu thêm.

Có nhiều người bị ung thư thận do dùng Zantac không?

Số trường hợp ung thư thận liên quan trực tiếp đến Zantac vẫn chưa được xác định rõ. Theo một nguồn tin, con số này là hơn 7.000 nhưng đây chỉ là ước tính.

Tại thời điểm hiện tại, NDMA được xếp vào nhóm tác nhân có thể gây ung thư. Điều này có nghĩa là chưa có đủ dữ liệu và FDA vẫn đang điều tra mối liên hệ giữa hợp chất này và bệnh ung thư. Không phải tất cả các nghiên cứu đều tìm thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa Zantac và ung thư thận. Thêm nữa, ngay cả khi có thêm dữ liệu thì cũng khó mà khẳng định Zantac là nguyên nhân gây ra các ca ung thư thận đã được chẩn đoán trước đây.

Ung thư thận có chữa khỏi được không?

Khả năng điều trị thành công sẽ cao hơn nếu ung thư thận được phát hiện sớm. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ sống 5 năm của những trường hợp ung thư thận giai đoạn đầu trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2017 là 93%.

Giống như tất cả các bệnh ung thư khác, các giai đoạn sau của ung thư thận sẽ khó điều trị hơn. Tỷ lệ sống 5 năm của những trường hợp ung thư thận giai đoạn cuối từ năm 2011 đến năm 2017 là 14%. Tỷ lệ sống 5 năm nói chung của người mắc bệnh ung thư thận là 76%. (2)

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những số liệu thống kê này dựa trên dữ liệu được thu thập từ năm 2011 đến năm 2017. Các phương pháp điều trị ung thư thận đã có nhiều thay đổi trong vòng 5 năm qua và nhờ đó tỷ lệ sống sót của người bệnh hiện tại đã cao hơn so với trước.

Tóm tắt bài viết

Zantac và các loại thuốc chứa ranitidine khác đã bị thu hồi vào năm 2019 do có chứa NDMA. Hợp chất hóa học này là được phân loại là tác nhân có thể gây ung thư.

Các nghiên cứu do FDA và các phòng thí nghiệm khác tiến hành đã tìm thấy bằng chứng cho thấy rằng tiếp xúc với NDMA nồng độ cao có thể gây ung thư. Các nghiên cứu còn phát hiện ra rằng Zantac chứa lượng NDMA nhiều hơn mức khuyến nghị hàng ngày, đặc biệt là khi thuốc được bảo quản ở nhiệt độ cao hoặc trong thời gian dài.

Nếu bạn bị ung thư thận và đang dùng Zantac thì hãy cho bác sĩ biết. Đây có thể là nguyên nhân gây ra ung thư và cần phải ngừng thuốc.