Những điều nam giới cần biết về các bệnh lây qua đường tình dục
Triệu chứng thường gặp
Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) là các bệnh rất phổ biến. Ước tính có đến hàng trăm triệu ca mắc mới trên toàn thế giới mỗi năm (theo Tổ chức Y tế Thế giới). Các bệnh này xảy ra ở cả nam và nữ do quan hệ tình dục không an toàn. Một số bệnh không biểu hiện triệu chứng nên nhiều người không biết rằng mình đã nhiễm bệnh. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là STD không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Mặc dù không phải bệnh lây qua đường tình dục nào cũng đều có triệu chứng nhưng khi có thì các triệu chứng phổ biến ở nam giới thường là:
- Đau hoặc nóng rát khi đi tiểu
- Buồn tiểu thường xuyên
- Đau khi xuất tinh
- Dịch tiết dương vật có màu và mùi bất thường
- Nổi sẩn, mụn nước hoặc vết loét trên dương vật hoặc vùng xung quanh
Một số STD phổ biến ở nam giới
Các bệnh STD phổ biến nhất ở nam giới gồm có:
Chlamydia
- Nguyên nhân: do vi khuẩn Chlamydia trachomatis
- Triệu chứng: các triệu chứng thường có đau khi đi tiểu, đau vùng bụng dưới, nóng rát và ngứa ở niệu đạo, đau tinh hoàn và dương vật chảy dịch loãng màu trắng đục hoặc vàng.
- Tỷ lệ mắc: trong năm 2015, ở Mỹ có 478.981 ca mắc chlamydia là nam giới.
- Lưu ý: hầu hết những người bị chlamydia đều không gặp triệu chứng. Bởi vì vậy nên tổng số ca mắc bệnh trên thực tế còn cao hơn số liệu thống kê do nhiều người không được chẩn đoán.
- Điều trị: chlamydia được điều trị bằng thuốc kháng sinh và bệnh thường khỏi trong vòng khoảng một tuần hoặc lâu hơn một chút.
Mụn rộp sinh dục (herpes sinh dục)
- Nguyên nhân: do nhiễm HSV (herpes simplex virus)
- Các triệu chứng: các triệu chứng chính gồm có ngứa và đau, nổi các mụn nước chứa dịch hoặc sẩn nhỏ màu đỏ ở bộ phận sinh dục. Những mụn nước này vỡ ra, chảy dịch và tạo thành vết loét. Vết loét cuối cùng sẽ đóng vảy và dần lành lại.
- Tỷ lệ mắc: khoảng 15% người trưởng thành ở Mỹ bị mụn rộp sinh dục và ước tính có khoảng hơn 500 triệu người trên toàn thế giới bị bệnh lây truyền qua đường tình dục này.
- Lưu ý: HSV có thể lây lan ngay cả khi không có mụn rộp.
- Điều trị: hiện chưa có phương pháp nào có thể trị dứt điểm mụn rộp. Tuy nhiên, các loại thuốc kháng virus, chẳng hạn như acyclovir và valacyclovir, có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng, rút ngắn thời gian và tần suất của các đợt bùng phát triệu chứng.
Đọc thêm về bệnh mụn rộp sinh dục
Mụn cóc sinh dục
- Nguyên nhân: HPV (human papillomavirus)
- Triệu chứng: nổi mụn cóc sần sùi, trông giống như súp lơ ở bộ phận sinh dục và ngứa ngáy.
- Tỷ lệ mắc: khoảng 45% nam giới (khoảng 79 triệu người) ở Mỹ bị nhiễm HPV – nguyên nhân gây ra mụn cóc sinh dục.
- Lưu ý: hiện tại chưa có khuyến nghị về xét nghiệm HPV dành cho nam giới.
- Điều trị: mụn cóc sinh dục thường được điều trị bằng thuốc bôi. Tuy nhiên, nếu thuốc không có tác dụng thì có thể cần loại bỏ bằng phẫu thuật.
Bệnh lậu
- Nguyên nhân: vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae
- Các triệu chứng: nóng rát khi đi tiểu, dương vật tiết dịch đặc màu vàng hoặc xanh lá và đau ở tinh hoàn.
- Tỷ lệ mắc: năm 2015, có 395.216 trường hợp bị bệnh lậu được ghi nhận ở Mỹ.
- Lưu ý: nếu không điều trị, bệnh lậu sẽ dẫn đến một số biến chứng, ví dụ như làm tăng nguy cơ nhiễm HIV.
- Điều trị: bệnh lậu được điều trị bằng thuốc kháng sinh.
HIV
- Nguyên nhân: nhiễm HIV (virus gây suy giảm miễn dịch ở người)
- Các triệu chứng: sốt, phát ban, đau họng và sưng hạch bạch huyết. Các triệu chứng sẽ nặng thêm đi bệnh tiến triển.
- Tỷ lệ mắc: hơn 1.2 triệu người ở Mỹ hiện đang bị nhiễm HIV.
- Lưu ý: những nam giới quan hệ tình dục đồng giới có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn vì quan hệ tình dục đường hậu môn dễ làm lây truyền virus hơn so với quan hệ tình dục đường âm đạo.
- Điều trị: hiện chưa có cách chữa khỏi HIV nhưng bệnh nhân cần dùng một số loại thuốc kháng virus (thuốc ARV) để ngăn virus tự sao chép và xâm chiếm tế bào trong cơ thể.
Nhiễm trichomonas (trich)
- Nguyên nhân: ký sinh trùng Trichomonas vaginalis
- Các triệu chứng: nhiễm trichomonas hiếm khi gây triệu chứng ở nam giới nhưng nếu có thì thường là ngứa ngáy ở dương vật, đau khi đi tiểu và khi xuất tinh, dịch tiết dương vật bất thường.
- Tỷ lệ mắc: Hơn 3 triệu người ở Mỹ bị bệnh lây truyền qua đường tình dục này.
- Lưu ý: khoảng 20% những người nhiễm trichomonas bị tái nhiễm trong vòng ba tháng kể từ khi điều trị khỏi
- Điều trị: đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục dễ chữa trị, thường chỉ cần điều trị bằng một liều thuốc kháng sinh.
Đọc thêm về bệnh nhiễm trichomonas
Biện pháp phòng ngừa
Bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai có quan hệ tình dục, bất kể tuổi tác, chủng tộc và xu hướng tính dục. Tuy nhiên, hầu hết các bệnh này đều hoàn toàn có thể ngăn ngừa được.
Vì đây là những bệnh lây qua đường tình dục nên cách duy nhất để đảm bảo an toàn tuyệt đối là không quan hệ tình dục. Nhưng điều này là không khả thi. Chỉ cần nhận biết các dấu hiệu, triệu chứng bất thường trên cơ thể và quan hệ tình dục an toàn là mỗi người sẽ có thể bảo vệ được mình khỏi các bệnh này. Quan hệ tình dục an toàn sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm STD.
Tìm hiểu thêm: Biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể lây khi quan hệ đường âm đạo, đường miệng và đường hậu môn. Do đó, dù là quan hệ dưới hình thức nào thì cũng phải sử dụng các biện pháp bảo vệ. Mang bao cao su là một biện pháp bảo vệ hữu hiệu, có thể sử dụng được cho cả ba hình thức quan hệ tình dục. Khi quan hệ đường miệng thì có thể dùng các biện pháp bảo vệ khác như màng chắn miệng.
Nhiều người tin rằng quan hệ tình dục đường miệng không có rủi ro. Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều bệnh có thể lây qua con đường này, ví dụ như bệnh giang mai, mụn rộp và bệnh lậu.
Trong khi đó, một số bệnh lại dễ lây lan hơn khi quan hệ tình dục đường hậu môn. Các bệnh này thường xảy ra phổ biến ở những nam giới có quan hệ đồng tính. Nhưng dù có xu hướng tính dục nào đi chăng nữa thì cũng phải bảo vệ bản thân mình bằng cách luôn quan hệ tình dục an toàn và thường xuyên xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Xét nghiệm STD
Xét nghiệm các bệnh xã hội thường xuyên là một điều cần thiết. Mặc dù các biện pháp bảo vệ như bao cao su giúp giảm khả năng lây truyền STD nhưng không thể đảm bảo an toàn 100%. Xét nghiệm thường xuyên là cách tốt nhất để kiểm tra sức khỏe tình dục của bản thân.
Xét nghiệm STD không có trong quá trình khám sức khỏe định kỳ nên nếu cần thì phải chủ động đề nghị. Không có phương pháp xét nghiệm, kiểm tra nào có thể phát hiện được tất cả các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà mỗi một bệnh lại cần đến một phương pháp riêng nên tùy thuộc vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể về những phương pháp cần thực hiện.
Có thể làm xét nghiệm STD định kỳ nhưng cũng cần đi xét nghiệm sau khi quan hệ tình dục không an toàn với một người mới hoặc nghi ngờ bạn tình của mình bị nhiễm STD. Kết quả xét nghiệm thường có sau khoảng vài ngày đến một tuần. Một số trường hợp chỉ cần làm xét nghiệm nước tiểu nhưng đôi khi sẽ cần làm xét nghiệm máu.
Tìm hiểu thêm: Ai nên xét nghiệm STD và những điều cần biết
Phụ nữ được khuyến nghị làm xét nghiệm Pap smear (phết tế bào cổ tử cung) định kỳ và xét nghiệm HPV nhưng hiện tại chưa có phương pháp xét nghiệm sàng lọc HPV cho nam giới. Một số chủng HPV không gây ra triệu chứng trong khi một số chủng lại gây ra mụn cóc sinh dục. Cần đi khám ngay khi nhận thấy bất kỳ vùng sinh dục nổi mụn cóc hoặc sẩn bât thường.
Để xác định những xét nghiệm cần thực hiện thì hãy chia sẻ trung thực với bác sĩ về các yếu tố nguy cơ của bản thân. Hãy nói rõ về mục đích làm xét nghiệm là do nghi ngờ đã tiếp xúc với người bị bệnh hay chỉ làm xét nghiệm để phòng ngừa.
Đặc biệt, cần cho bác sĩ biết nếu đã quan hệ tình dục đường hậu môn. Quan hệ đường hậu môn sẽ làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh lây truyền qua đường tình dục và cần thực hiện các xét nghiệm đặc biệt để phát hiện. Ví dụ, có thể làm xét nghiệm Pap smear hậu môn để kiểm tra các dấu hiệu của ung thư hậu môn do HPV gây ra
Các biến chứng
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể chỉ gây ra các vấn đề nhẹ, chẳng hạn như viêm giác mạc và đau vùng chậu nhưng cũng có những biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng hoặc để lại hậu quả về lâu dài, ví dụ như:
- Bệnh tim
- Vô sinh
- Viêm khớp
- Ung thư cổ tử cung và trực tràng do HPV
Các phương pháp điều trị
Mỗi một bệnh lây truyền qua đường tình dục được điều trị bằng những phương pháp riêng, tùy thuộc vào nguyên nhân là do vi khuẩn hay virus.
Các bệnh do vi khuẩn, chẳng hạn như bệnh lậu, chlamydia hoặc giang mai, cần điều trị bằng thuốc kháng sinh. Các loại kháng sinh được dùng phổ biến gồm có metronidazole hoặc tinidazole (đối với bệnh trichomonas).
Các bệnh lây qua đường tình dục do virus, chẳng hạn như mụn rộp hay HIV phải điều trị bằng thuốc kháng virus. Tùy từng bệnh và mức độ nghiêm trọng mà có thể chỉ cần uống thuốc khi có triệu chứng hoặc cũng có thể cần dùng thuốc hàng ngày để ngăn ngừa sự bùng phát. Đây được gọi là liệu pháp ức chế.
Một khi đã nhiễm HPV thì không có cách nào có thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng tiêm vắc-xin sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm HPV và các bệnh do virus này gây ra, ví dụ như mụn cóc hay ung thư.
Có thể dùng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) để tránh bị nhiễm HIV trong những trường hợp có nguy cơ cao. Thuốc này có tác dụng chống lại HIV khi xâm nhập vào cơ thể. Thuốc PrEP phải được uống mỗi ngày. Cùng với thói quen quan hệ tình dục an toàn khác, đây là một phương pháp hữu hiệu để ngăn ngừa nhiễm HIV.
Tóm tắt bài viết
Trên thực tế, các bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến hơn mọi người vẫn nghĩ. Cần thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục để tránh mắc các bệnh này. Khi nhận thấy có bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng bất thường nào hoặc nghi ngờ có thể bản thân đã bị nhiễm bệnh thì hãy đến bệnh viện làm xét nghiệm. Khi được phát hiện và điều trị sớm, nhiều bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Việc điều trị sớm sẽ giúp tránh xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.
Hầu hết các bệnh lây qua đường tình dục đều có thể chữa khỏi được và ngay cả những bệnh mà hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn cũng có thể được kiểm soát hoặc làm giảm triệu chứng bằng các loại thuốc.
Bệnh lậu là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất.
Những người nhiễm HIV sẽ bị bệnh zona thần kinh nặng hơn bình thường và cũng có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn.
Nếu nghi ngờ bị mắc một bệnh lây qua đường tình dục hoặc có những dấu hiệu bất thường thì cần đến bệnh viện khám càng sớm càng tốt.
Một trong những lý do mà nhiều người không được chẩn đoán là do nhiều bệnh lây qua đường tình dục không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Một người có thể bị nhiễm bệnh trong suốt nhiều năm mà không hay biết.