Người bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính cần tránh những loại thuốc và thực phẩm nào?

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt) là một vấn đề phổ biến ở nam giới có tuổi.

Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường, tiêu hóa và bệnh thận Hoa Kỳ (NIDDK), một nửa số nam giới tuổi 60 ở quốc gia này bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Ở tuổi 80, đại đa số nam giới bị tình trạng này và các triệu chứng liên quan. (1)

Nam giới bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính cần tuân thủ các phương pháp điều trị mà bác sĩ đưa ra. Người bệnh cũng cần chú ý đến các loại thuốc khác đang dùng cũng như các loại đồ ăn, thức uống hàng ngày. Một số loại thuốc, thực phẩm và đồ uống có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính là gì?

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính là một vấn đề xảy ra với tuyến tiền liệt - cơ quan nằm dưới bàng quang và phía trước trực tràng. Tuyến tiền liệt là một phần trong hệ sinh dục của nam giới. Chức năng chính của tuyến tiền liệt là tạo ra chất dịch trong tinh dịch.

Tuyến tiền liệt của nam giới trưởng thành có khối lượng khoảng 15 – 25g, kích thước khoảng 4x3x2 (rộng khoảng 4cm, dài khoảng 3cm và đường kính trước sau khoảng 2,5cm). Khi nam giới có tuổi, vì một số nguyên nhân mà tuyến tiền liệt bắt đầu phát triển to lên.

Do nằm bao quanh một phần niệu đạo nên khi tăng kích thước, tuyến tiền liệt sẽ chèn ép lên niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể). Điều này khiến nước tiểu khó chảy ra bên ngoài hơn và bàng quang không thể làm trống hoàn toàn khi đi tiểu.

Khi bàng quang phải co bóp nhiều hơn để đẩy nước tiểu ra ngoài, thành cơ của bàng quang sẽ dần trở nên dày lên và rối loạn chức năng. Cuối cùng, các cơ bàng quang sẽ yếu đến mức không thể thải nước tiểu một cách bình thường. Điều này dẫn đến các triệu chứng của tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, gồm có:

• Đi tiểu nhiều lần (được định nghĩa là 8 lần trở lên mỗi ngày)
• Tiểu gấp (đột nhiên buồn tiểu dữ dội, không thể nhịn được)
• Dòng tiểu yếu, ngập ngừng
• Cảm thấy đau khi đi tiểu
• Bí tiểu (không thể đi tiểu)

Dưới đây là một số loại thuốc và thực phẩm mà người bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính nên tránh.

Thuốc kê đơn cần tránh

Nếu bạn bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và đang dùng một trong những loại thuốc sau đây thì hãy cho bác sĩ biết. Tất cả các loại thuốc này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Bạn có thể cần chuyển sang các loại thuốc khác nếu như các triệu chứng tăng nặng.

Thuốc lợi tiểu

Thuốc lợi tiểu giúp đào thải chất lỏng dư thừa trong cơ thể bằng cách đưa chất lỏng từ máu vào nước tiểu. Những loại thuốc này được sử dụng để điều trị các vấn đề như:

• Cao huyết áp
• Suy tim
• Bệnh gan
• Tăng nhãn áp

Vì thuốc lợi tiểu khiến người dùng đi tiểu nhiều lần nên sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm ba vòng làm giảm hoạt động của cơ bàng quang. Điều đó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và tăng nguy cơ bí tiểu.

Một số loại thuốc trong nhóm thuốc chống trầm cảm ba vòng gồm có:

• amitriptylin
• amoxapin (Asendin)
• doxepin (Sinequan)
• imipramine (Tofranil)
• nortriptylin (Pamelor)

Thuốc không kê đơn cần tránh

Các loại thuốc không kê đơn cũng có thể ảnh hưởng đến tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Một số loại thuốc có ảnh hưởng nhiều nhất là thuốc điều trị cảm lạnh và dị ứng.

Thuốc kháng histamin

Thuốc kháng histamin, chẳng hạn như diphenhydramine (Benadryl), thường được sử dụng để điều trị dị ứng. Những loại thuốc này ngăn cản sự co bóp cơ bàng quang và do đó có thể dẫn đến tiểu khó, dòng tiểu yếu hoặc bí tiểu.

Thuốc trị nghẹt mũi

Thuốc vận mạch, chẳng hạn như pseudoephedrine (Sudafed), được sử dụng để điều trị triệu chứng nghẹt mũi do các vấn đề như cảm lạnh.

Những loại thuốc này làm khiến cho các cơ ở tuyến tiền liệt và cổ bàng quang siết chặt lại, làm cho nước tiểu không thể rời khỏi bàng quang một cách dễ dàng và do đó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) là nhóm thuốc giảm đau phổ biến. Các loại thuốc này vừa có lợi và lại vừa có hại đối với chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Một mặt, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thuốc chống viêm không steroid có thể giúp thu nhỏ tuyến tiền liệt và cải thiện các triệu chứng tiết niệu. Mặt khác, một vài nghiên cứu lại cho thấy một số thuốc trong nhóm NSAID có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bí tiểu.

Một số loại NSAID phổ biến là ibuprofen, naproxen và aspirin.

Thực phẩm và đồ uống cần tránh

Thuốc không phải là tác nhân duy nhất có thể làm tăng nặng các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Người bị tình trạng này cần chú ý đến lượng nước uống hàng ngày. Càng uống nhiều nước thì sẽ càng đi tiểu nhiều. Ngoài ra còn phải lưu ý lượng nước có trong thực phẩm.

Ngừng uống nước vài giờ trước khi đi ngủ. Điều này sẽ giúp giảm tình trạng phải thức dậy vào ban đêm để đi tiểu.

Tránh các loại đồ uống có đặc tính lợi tiểu như:

• Đồ uống có cồn
• Cà phê và các loại đồ uống chứa caffeine khác
• Nước ngọt có ga

Tránh hoặc hạn chế một số loại thực phẩm nhất định, chẳng hạn như sữa và thịt, cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tuyến tiền liệt.

Trao đổi với bác sĩ

Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào. Nếu bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và phải dùng thuốc điều trị thì có thể sẽ phải điều chỉnh loại hoặc liều dùng các loại thuốc khác đang dùng. Tuy nhiên, không được tự ý thay đổi mà phải hỏi ý kiến bác sĩ trước.