Tại sao người bị phì đại tuyến tiền liệt nên tránh caffeine?

Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (hay phì đại tuyến tiền liệt) là tình trạng tuyến tiền liệt tăng kích thước một cách lành tính. Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ nằm gần bàng quang có chức năng tham gia sản xuất tinh dịch. Tuyến tiền liệt chỉ có ở nam giới. Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính là một tình trạng lành tính phổ biến ở nam giới lớn tuổi. Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng khó chịu về tiết niệu như:

• Đi tiểu nhiều lần
• Tiểu gấp
• Tiểu khó
• Dòng tiểu yếu
• Bí tiểu
• Nhiễm trùng đường tiết niệu

Caffeine có thể làm cho các triệu chứng này trở nên nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng của caffeine đến chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính

Caffeine là một chất kích thích có trong:

• cà phê
• trà
• sô cô la
• nước ngọt có ga
• một số loại thuốc
• một số loại thực phẩm chức năng

Caffeine có thể gây ra cảm giác bồn chồn, tim đập nhanh và khó ngủ.

Caffeine có đặc tính lợi tiểu, có nghĩa là làm tăng tốc độ sản xuất nước tiểu. Caffeine còn có thể làm tăng cảm giác và sự co bóp bàng quang. Vì thế nên caffeine có thể còn làm tăng triệu chứng tiểu gấp và đi tiểu nhiều lần ở những người bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, đặc biệt là ở những trường hợp mắc đồng thời cả hội chứng bàng quang tăng hoạt.

Một nghiên cứu nhỏ được thực hiện trên người lớn có các triệu chứng bàng quang tăng hoạt đã đánh giá tác động của caffeine đến hoạt động của bàng quang. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tiêu thụ 4,5mg caffeine làm tăng tần suất đi tiểu ở những người bị bàng quang tăng hoạt khi so sánh với nước. Caffeine còn làm tăng tốc độ dòng tiểu và lượng nước tiểu.

Cách cắt giảm caffeine

Từ bỏ các loại đồ ăn, thức uống chứa caffeine có thể giúp làm giảm các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt nhưng với nhiều người, điều này không hề đơn giản. Caffeine là một chất kích thích có thể gây nghiện.

Việc ngừng tiêu thụ caffeine, nhất là ngừng đột ngột, có thể gây ra các triệu chứng như:

• Mệt mỏi
• Nhức đầu
• Chán nản, buồn bã
• Cáu gắt
• Khó tập trung
• Các triệu chứng giống như cúm

Tình trạng này được gọi là hội chứng cai caffeine và đã được công nhận là một chứng rối loạn.

Dưới đây là một số cách để cắt giảm caffeine và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cai nghiện:

• Theo dõi lượng caffeine tiêu thụ: Biết rõ lượng caffeine nạp vào mỗi ngày, bao gồm caffeine trong cà phê, trà, sô cô la, thuốc men và thực phẩm là điều cần thiêt để cắt giảm caffeine. Lượng caffeine mà bạn đang tiêu thụ hàng ngày có thể nhiều hơn bạn nghĩ.
• Không ngừng đột ngột: Việc ngừng tiêu thụ caffeine đột ngột sẽ gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Do đó, hãy giảm dần lượng caffeine thay vì cai đột ngột. Ví dụ, nếu bạn có thói quen uống hai tách cà phê mỗi sáng thì hãy giảm xuống còn một tách hoặc pha nửa tách cà phê khử caffeine với nửa tách cà phê thông thường.
• Giảm thời gian ủ cà phê: Một cách để giảm lượng caffeine trong cà phê là giảm bớt thời gian ủ.
• Chuyển sang đồ uống không chứa caffeine: Hãy thử trà thảo mộc hoặc các loại trà không chứa caffeine khác thay vì trà làm từ lá trà.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Khi quá mệt mỏi và buồn ngủ, nhiều người có thói quen uống trà hoặc cà phê để nhanh chóng lấy lại sự tỉnh táo.
• Đi bộ: Nếu cảm thấy mệt mỏi trong ngày, hãy thử đi bộ từ 5 đến 10 phút. Điều này có thể giúp tăng mức năng lượng, khôi phục sự tỉnh táo mà không cần uống trà hay cà phê.

Một điều quan trọng nữa là phải tìm hiểu các thành phần trong thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn cũng như các loại thực phẩm chức năng. Một số loại thuốc giảm đau có chứa hàm lượng caffeine cao. Thuốc kháng sinh ciprofloxacin và norfloxacin có thể kéo dài thời gian caffeine tồn tại trong cơ thể. Echinacea - một thực phẩm chức năng phổ biến được sử dụng để ngăn ngừa cảm lạnh thông thường - có thể làm tăng nồng độ caffeine trong máu.

Các thay đổi thói quen sống khác để điều trị phì đại tuyến tiền liệt

Có nhiều cách để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Nếu không có triệu chứng hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ thì có thể chỉ cần theo dõi. Nếu các triệu chứng gây khó chịu thì sẽ phải điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Bên cạnh đó, điều chỉnh một số thói quen sống cũng có thể giúp làm giảm các triệu chứng. Ngoài hạn chế caffeine, thực hiện những thay đổi về thói quen sống sau đây cũng sẽ giúp ích cho người bị phì đại tuyến tiền liệt:

• Đi tiểu ngay sau khi ngủ dậy hoặc khi cảm thấy buồn
• Không uống rượu bia vào buổi tối
• Không uống quá nhiều nước cùng một lúc
• Không uống nước trong vòng hai giờ trước khi đi ngủ
• Tránh dùng thuốc trị nghẹt mũi và thuốc kháng histamin vì các loại thuốc này có thể làm tăng các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt
• Không để cơ thể bị lạnh
• Tập thể dục đều đặn
• Tập bài tập Kegel để tăng cường cơ sàn chậu

Khi nào cần đi khám?

Bác sĩ có thể chẩn đoán tăng sản tuyến tiền liệt lành tính bằng cách xét nghiệm máu, tiến hành thăm trực tràng hậu môn và khai thác bệnh sử. Hãy đi khám ngay nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Đột ngột không thể đi tiểu
• Các triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu như nóng rát khi đi tiểu hoặc đau vùng chậu
• Có máu hoặc mủ trong nước tiểu
• Sốt
• Ớn lạnh
• Lượng nước tiểu ít hơn bình thường
• Nước tiểu nhỏ giọt sau khi tiểu xong

Nếu đã được chẩn đoán tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và đột nhiên thấy các triệu chứng tăng nặng hoặc có triệu chứng mới thì cũng cần đi khám.

Tóm tắt bài viết

Caffeine có tác động tiêu cực đến chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Caffeine là chất lợi tiểu và kích thích bàng quang nên sẽ khiến các triệu chứng trở nên nặng hơn. Những người bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, đặc biệt là những người bị cả hội chứng bàng quang tăng hoạt, nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn caffeine.