Xét nghiệm nhuộm phosphatase kiềm bạch cầu - Bộ y tế 2017

I. NGUYÊN LÝ

Muối phốt phát của  naphtol dưới tác động của men phosphatase kiềm bạch cầu trong môi trường có ion magie sẽ giải phóng ra  Naphtol.  Naphtol kết hợp với muối diazo (fast blue) tạo thành một sản phẩm azo tủa, có màu.

II.CHỈ ĐỊNH

•  Xếp loại bệnh Lơxêmi cấp;
•  Hỗ trợ chẩn đoán hình thái học trong chẩn đoán bệnh lý rối loạn sinh tủy hoặc các trường hợp khác.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH:

Không có

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện: Kỹ thuật viên Huyết học.

2. Phương tiện, hóa chất

2.1.Dụng cụ

•  Bàn sấy hoặc quạt sấy tiêu bản;
•  Kính hiển vi quang học;
•  Bể nhuộm tiêu bản dung tích 100ml;
•  Tủ ấm hoặc bình cách thủy 37oc;
•  Giá gỗ cài tiêu bản;
•  Pipet Paster;
•  Ống đong 5ml;
•  Gạc thấm nước;
•  Bút chì.

2.2. Hóa chất

* Dung dịch cơ chất.

•  40 mg Napthol AS - BI phosphat;
•  l200l dimethyl formamide;
•  Muối Fast blue RR salr.

* Hóa chất cố định;

•  Formandehyt 40%;

* Pha dung dịch đệm Tris pH=8:

•  Tris: 2,43g;
•  Nước cất: 25ml;
•  Acid HCL 1N: 18,5ml;
•  Nước cất vừa đủ 100ml.

* Dung dịch nhuộm nền  dung dịch Kernetrot:

•  Nuclear fas red (C14H8NNaO7S): 200mg;
•  Al2NH4(SO4)3: 5g;
•  Nước cất (H2O): 100ml.

Cho 100ml nước cất vào cốc  cho Al2NH4(SO4)3 vào đun sôi cho tan hết, cho tiếp nuclear fas red vào để sôi 1 phút bắc ra để nguội và cho thêm vài hạt thymol vào để bảo quản ở nhiệt độ phòng, khi dùng phải lọc ðể trong tủ ấm.

* Hóa chất khác: Dầu soi kính hiển vi.

3. Người bệnh/ Mẫu bệnh phẩm

•  01 Tiêu bản máu ngoại vi hoặc dịch tủy xương của người bệnh theo chỉ định: đã ghi thông tin (tên, tuổi...), ký hiệu PAL, đã khô.
•  01 tiêu bản của mẫu máu ngoại vi có tỷ lệ bạch cầu đoạn trung tính > 70% (tiêu bản chứng).

4. Hồ sơ bệnh án/phiếu xét nghiệm

•  Giấy xét nghiệm chỉ định của Bác sĩ điều trị.
•  Quy trình kỹ thuật xét nghiệm.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

• Cố định bằn cồn focmol 10%: 15 phút.
• Rửa dưới vòi nước chảy 30 giây, để khô.
• Ủ trong dung dịch nhuộm 1 giờ, 37oC
• Rửa dưới vòi nước chảy, để khô.
• Nhuộm nền bằng dung dịch Kernetrot.

Chú ý: tiêu bản phải được cố định ngay, càng sớm càng tốt.

VI. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Các tế bào dương tính có các hạt xám đen trong bào tương. Tính score trong 100 tế bào cần xem xét.

VII. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

1. Sai sót

• Dung dịch nhuộm nền không đạt tiêu chuẩn (do để lâu ngày).
• Cố định tiêu bản chưa tốt.
• Tiêu bản chưa khô hẳn trước khi nhuộm các thì khác.
• Thời gian ngâm tiêu bản trong dung dịch nhuộm quá dài hoặc quá ngắn.

2. Xử trí

• Kiểm tra hóa chất, pha hóa chất đúng loại, nồng độ tiêu chuẩn.
• Tuân thủ qui trình nhuộm: cố định tốt, để khô tiêu bản, thời gian phản ứng phù hợp.