Xét nghiệm độ thanh thải creatinin (xét nghiệm 24 giờ)
Xét nghiệm độ thanh thải creatinin (xét nghiệm 24 giờ)
Xét nghiệm độ thanh thải creatinin là gì?
Một số vấn đề sức khỏe, bao gồm những vấn đề ảnh hưởng đến thận, có thể làm thay đổi lượng creatinin được bài tiết vào nước tiểu.
Creatinin là một chất thải hóa học được tạo ra trong quá trình chuyển hóa cơ. Thận có chức năng lọc creatinin và các chất thải khác ra khỏi máu. Những chất thải này được đào thải khỏi cơ thể qua nước tiểu.
Xét nghiệm độ thanh thải creatinin đo lượng creatinin trong nước tiểu. Xét nghiệm này giúp đánh giá chức năng của thận. Điều này giúp chẩn đoán hoặc loại trừ bệnh thận và các tình trạng bệnh lý khác ảnh hưởng đến thận.
Mặc dù có thể đo lượng creatinin trong mẫu nước tiểu ngẫu nhiên nhưng để đánh giá độ thanh thải creatinin thì sẽ phải làm xét nghiệm nước tiểu 24 giờ. Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ cho kết quả chính xác hơn. Lượng creatinin trong nước tiểu có thể thay đổi rất nhiều theo chế độ ăn uống, tập thể dục và lượng nước trong cơ thể nên xét nghiệm nước tiểu ngẫu nhiên có thể sẽ không phản ánh đúng mức độ đào thải creatinin. Để làm xét nghiệm độ thanh thải creatinin, bạn sẽ phải thu thập nước tiểu trong cả một ngày thay vì chỉ lấy mẫu nước tiểu một lần như xét nghiệm nước tiểu ngẫu nhiên. Tuy nhiên, đây vẫn là một xét nghiệm rất đơn giản và an toàn.
Chuẩn bị trước xét nghiệm
Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ hoàn toàn không xâm lấn. Việc bạn cần làm chỉ là thu thập nước tiểu mỗi khi đi tiểu. Bạn sẽ được phát một hoặc nhiều bình chứa để thu thập và lưu trữ nước tiểu. Vì cần phải thu thập nước tiểu khoảng thời gian 24 giờ nên tốt nhất bạn nên sắp xếp thực hiện vào ngày nghỉ.
Trước khi làm xét nghiệm, bạn nên:
- cho bác sĩ nếu như đang mang thai.
- cho bác sĩ biết về tất cả các loại thực phẩm chức năng và thuốc (cả kê đơn lẫn không kê đơn) mà bạn đang dùng. Một số loại thực phẩm chức năng và thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. nếu đang dùng các loại thực phẩm chức năng hoặc thuốc này thì bạn sẽ phải tạm dừng một thời gian trước khi làm xét nghiệm.
- tránh một số loại thực phẩm hoặc đồ uống theo yêu cầu của bác sĩ.
- hỏi bác sĩ xem có cần bắt đầu lấy nước tiểu vào một thời điểm cụ thể trong ngày hay không.
- hiểu rõ về cách lấy nước tiểu và nộp lại mẫu nước tiểu sau 24 giờ.
Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ được thực hiện như thế nào?
Bạn sẽ sử dụng bình chứa được phát để thu thập và lưu trữ nước tiểu trong vòng 24 giờ. Hãy hỏi rõ bác sĩ về thời điểm bắt đầu lấy nước tiểu, cách lấy và bảo quản mẫu, thời điểm kết thúc và địa điểm nộp mẫu nước tiểu. Điều quan trọng là phải tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ. Nếu không, xét nghiệm có thể sẽ cho kết quả không chính xác và cần phải thực hiện lại.
Việc lấy nước tiểu thường bắt đầu vào buổi sáng và kết thúc vào cùng một thời điểm vào ngày hôm sau.
- Không lấy nước tiểu vào lần đi tiểu đầu tiên trong ngày nhưng hãy ghi lại thời gian đi tiểu. Đây sẽ là mốc thời gian kết thúc quá trình thu thập nước tiểu vào ngày hôm sau.
- Thu thập toàn bộ nước tiểu trong 24 giờ tiếp theo vào bình chứa được phát. Bảo quản bình chứa trong ngăn mát tủ lạnh.
- Sang ngày hôm sau, lấy nước tiểu lần cuối vào đúng thời điểm mà bạn đi tiểu lần đầu vào ngày hôm trước.
- Đậy chặt nắp bình và nhanh chóng mang nộp theo hưỡng dẫn.
Nếu có bất kỳ sai sót nào trong quá trình thu thập nước tiểu thì cần phải cho nhân viên y tế biết khi nộp mẫu, chẳng hạn như bỏ sót nước tiểu, nước tiểu bị đổ ra ngoài, lấy thừa nước tiểu (thu thập nước tiểu khi khoảng thời gian 24 giờ đã kết thúc) hay không bảo quản mẫu đúng cách.
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm độ thanh thải creatinin
Lượng creatinin mà cơ thể bài tiết vào nước tiểu sẽ thay đổi theo tuổi tác và khối lượng cơ. Càng có nhiều cơ thì lượng creatinin trong nước tiểu sẽ càng cao. Điều quan trọng cần lưu ý là để có kết quả xét nghiệm chính xác thì phải lấy nước tiểu đúng cách.
Lượng creatinin trong nước tiểu bình thường dao động trong khoảng từ 955 - 2.936 miligam (mg) mỗi 24 giờ đối với nam giới và 601 - 1.689mg mỗi 24 giờ đối với phụ nữ. Mức creatinin nằm ngoài phạm vi bình thường có thể là dấu hiệu của:
- Bệnh thận
- Nhiễm trùng thận
- Suy thận
- Tắc nghẽn đường tiết niệu, chẳng hạn như sỏi thận
- Loạn dưỡng cơ giai đoạn cuối
- Bệnh nhược cơ
Độ thanh thải creatinin cao hoặc thấp bất thường cũng có thể là do bệnh tiểu đường và chế độ ăn nhiều thịt hoặc các loại thực phẩm giảu đạm khác.
Bác sĩ sẽ giải thích rõ kết quả xét nghiệm. Nếu xét nghiệm độ thanh thải creatinin cho kết quả bất thường thì sẽ phải thực hiện thêm các bước kiểm tra khác để xác định nguyên nhân, chẳng hạn như xét nghiệm creatinin huyết thanh. Xét nghiệm creatinin huyết thanh giúp kiểm tra nồng độ creatinin trong máu. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ xác nhận chẩn đoán.
Xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu là một phương pháp xét nghiệm giúp phát hiện các vấn đề được biểu hiện qua dấu hiệu bất thường trong nước tiểu.
Tuyến tiền liệt tạo ra một loại protein gọi là kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt liệt (prostate-specific antigen – PSA). Ở những nam giới khỏe mạnh, trong máu chỉ có một lượng nhỏ PSA.
Xét nghiệm PSA tự do đôi khi được thực hiện thay cho sinh thiết nếu mức PSA tăng nhẹ. Xét nghiệm PSA tự do cũng có thể được sử dụng để đánh giá tốc độ phát triển của ung thư trong những trường hợp ung thư tái phát sau điều trị.
Xét nghiệm PCA3 đo nồng độ kháng nguyên ung thư tuyến tiền liệt 3 (prostate cancer antigen 3) – một gen tồn tại với nồng độ cao trong các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Khác với PSA, mức PCA3 cao không xảy ra với phì đại tuyến tiền liệt, viêm tuyến tiền liệt hay các vấn đề khác về tuyến tiền liệt.
Xét nghiệm nước tiểu là xét nghiệm giúp phát hiện hoặc theo dõi các vấn đề sức khỏe biểu hiện qua nước tiểu.
