Uống cà phê có giúp ngăn ngừa sỏi thận?

Hãy cùng tìm hiểu xem lý do tại sao uống cà phê lại có thể giúp phòng ngừa sỏi thận cùng với nguyên nhân và những cách khác để giảm nguy cơ sỏi thận.

Một vài thông tin về sỏi thận

Sỏi thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ nhỏ.

Nam giới có nguy cơ bị sỏi thận cao hơn gấp đôi so với phụ nữ. Ở cả nam giới và phụ nữ, nguy cơ bị sỏi thận cao nhất ở tuổi 30.

Nên uống nhiều nước và chú ý lượng lượng natri và canxi trong chế độ ăn để giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.

Hầu hết sỏi thận đều tự trôi ra ngoài mà không cần phải điều trị. Tuy nhiên, nếu sỏi thận có kích thước lớn và không tự trôi ra ngoài thì sẽ phải điều trị.

Cà phê giúp phòng ngừa sỏi thận

Vì cà phê có đặc tính lợi tiểu (có nghĩa là làm cho thận tạo ra nhiều nước tiểu hơn) nên nhiều người cho rằng uống cà phê sẽ gây mất nước và do đó làm tăng nguy cơ sỏi thận. Tuy nhiên, các nghiên cứu lại cho thấy điều ngược lại.

Trên thực tế, nghiên cứu gần đây về sỏi thận cho thấy việc tiêu thụ caffeine (chất kích thích có trong cà phê) thực ra có thể giúp ngăn ngừa sỏi thận.

Theo một nghiên cứu vào năm 2021 của Tổ chức Thận Quốc gia Hoa Kỳ (National Kidney Foundation), caffeine trong trà, nước có ga hay cà phê đều có tác dụng bảo vệ và có thể làm giảm nguy cơ sỏi thận. Ngay cả khi chỉ uống từ 1 đến 1,5 cốc mỗi ngày cũng làm giảm tới 40% nguy cơ hình thành sỏi thận. (1)

Một nghiên cứu khác được công bố vào năm 2021 cho thấy những người uống cà phê hoặc trà ít có nguy cơ bị sỏi thận hơn so với những người không uống các loại đồ uống chứa caffeine. Trong nghiên cứu này, việc uống nước đã được chứng minh là làm tăng lượng nước tiểu và điều này dẫn đến tăng khả năng phòng ngừa sỏi thận. (2)

Một tổng quan hệ thống và phân tích tổng hợp được công bố vào năm 2022 cũng cho thấy rằng tiêu thụ nhiều caffein giúp làm giảm nguy cơ sỏi thận.

Nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ sỏi thận

Sỏi thận xảy ra khi cơ thể không có khả năng đào thải toàn bộ chất thải qua nước tiểu. Một số khoáng chất trong nước tiểu không được đào thải ra ngoài sẽ bắt đầu hình thành tinh thể. Những tinh thể này sẽ dần phát triển và trở thành sỏi thận.

Sỏi thận được chia làm 4 loại chính dựa trên thành phần của sỏi:

• Sỏi canxi oxalat: Đây là loại sỏi thận phổ biến nhất. Chế độ ăn ít oxalat có thể giúp giảm nguy cơ hình thành loại sỏi này.
• Sỏi axit uric: Đây là loại sỏi thận phổ biến thứ hai sau sỏi canxi oxalat. Sỏi axit uric thường hình thành ở những người mắc bệnh gút, tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa.
• Sỏi struvite: Loại sỏi thận này thường xảy ra ở những người bị nhiễm trùng đường tiết niệu và nhiễm trùng thận.
• Sỏi cystin: Loại sỏi thận này hình thành từ cystin, một loại axit amin rò rỉ từ thận vào nước tiểu. Sỏi cystin thường xảy ra ở những người bị cystin niệu – một bệnh di truyền.

Sỏi thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng người có các yếu tố dưới đây có nguy cơ bị sỏi thận cao hơn:

• Trên 30 tuổi
• Chế độ ăn nhiều protein động vật, muối hoặc đường
• Bị béo phì
• Có các bệnh lý khác như cao huyết áp, tiểu đường và bệnh thận mạn
• Lối sống ít vận động
• Tiền sử gia đình bị sỏi thận
• Môi trường (nhiệt độ và độ ẩm cao)
• Sử dụng một số loại thuốc (chẳng hạn như acetazolamide hoặc warfarin)
• Tiếp xúc với các hóa chất độc hại như cadmium hoặc melamine

Triệu chứng sỏi thận

Các triệu chứng thường gặp của sỏi thận gồm có:

• Đau nhói ở thắt lưng, vùng hạ sườn hoặc bẹn
• Nước tiểu đục và có mùi nồng
• Đau khi đi tiểu

Nên đi khám càng sớm càng tốt khi gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên. Hãy đến bệnh viện ngay lập tức khi có các triệu chứng sau đây:

• Sốt và ớn lạnh
• Buồn nôn và nôn mửa
• Đau đớn dữ dội
• Tiểu ra máu
• Tiểu khó hoặc không thể đi tiểu

Cách phòng ngừa sỏi thận

Chế độ ăn uống là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến nguy cơ hình thành sỏi thận. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng loại thực phẩm và lượng nước uống hàng ngày có liên quan trực tiếp đến nguy cơ sỏi thận.

Một nghiên cứu vào năm 2020 cho thấy rằng uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây và các loại thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp ngăn ngừa sỏi thận và giảm nguy cơ nhập viện do sỏi thận.

Uống nhiều nước

Uống nhiều nước sẽ giúp thận đào thải chất thải và làm loãng nước tiểu, những điều này sẽ làm giảm nguy cơ hình thành sỏi thận. Một nghiên cứu vào năm 2021 cho thấy uống càng nhiều cà phê và trà thì nguy cơ bị sỏi thận càng thấp. Theo đó, cứ uống thêm 200 ml các loại đồ uống này thì nguy cơ hình thành sỏi thận lại giảm 13%. Tuy nhiên cũng không nên tiêu thụ quá nhiều caffeine hàng ngày và cần uống kèm nhiều nước để tránh bị mất nước.

Giảm lượng natri và thịt

Một điều cần thiết để ngăn ngừa sỏi thận là phải chú ý lượng natri và thịt trong chế độ ăn.

Một nghiên cứu vào năm 2020 đã tìm thấy mối liên hệ trực tiếp giữa việc tiêu thụ nhiều natri (muối) và sự gia tăng nguy cơ sỏi thận. Nghiên cứu này cũng phát hiện ra rằng cứ tăng 50g thịt thì nguy cơ hình thành sỏi thận lại tăng thêm 1,17%. (3)

Ăn nhiều chất xơ

Một nghiên cứu khác vào năm 2014 cho thấy rằng ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau củ giúp giảm nguy cơ sỏi thận ở phụ nữ mãn kinh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy việc tăng lượng chất xơ không có tác dụng đối với những người có tiền sử sỏi thận hoặc các yếu tố làm tăng nguy cơ sỏi thận khác.

Tóm tắt bài viết

Sỏi thận là một vấn đề phổ biến trên toàn thế giới. Một trong những cách tốt nhất để phòng ngừa sỏi thận là uống nhiều nước. Ăn nhiều trái cây và rau củ, giảm lượng muối, đường và protein động vật cũng có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận.

Mặc dù vẫn cần phải nghiên cứu thêm nhưng các nghiên cứu hiện tại cho thấy uống cà phê có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận.