Tiêm điểm bám gân mỏm trâm quay - Bộ y tế 2014

I. ĐẠI CƯƠNG

Viêm điểm bám gân mỏm trâm quay là một bệnh lý thuộc nhóm bệnh lý phần mềm hay gặp, biểu hiện bằng đau tại vùng mỏm trâm quay. Đau tăng lên khi làm các động tác của khớp cổ tay. Điều trị nội khoa bao gồm: hạn chế vận động, dùng thuốc chống viêm không steroid tại chỗ và/ hoặc toàn thân, tiêm corticoid tại chỗ cho hiệu quả tốt.

II. CHỈ ĐỊNH

• Viêm điểm bám gân mỏm trâm quay.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

•  Chống chỉ định tuyệt đối: nhiễm khuẩn khớp, phần mềm quanh khớp cô tay ở vị trí tiêm.
•  Chống chỉ định tương đối: bệnh lý nội khoa nặng như suy tim, xơ gan, tăng huyết áp, đái tháo đường, nhiễm khuẩn toàn thân. Sau khi kiểm soát tốt các bệnh lý trên có thể tiêm.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện (chuyên khoa)

•  01 Bác sỹ đã được đào tạo và cấp chứng chỉ chuyên ngành cơ xương khớp.
•  01 Điều dưỡng.

2. Phương tiện

•  Bộ dụng cụ tiêm khớp.
•  Găng tay vô khuẩn.
•  Kim tiêm 26 G, bơm tiêm 5 ml.
•  Bông, cồn Iod sát trùng, panh, băng dính.
•  Thuốc tiêm khớp: methylprednisolon acetat (Depo Medrol) loại 1ml=40 mg hoặc hydrocotisol aceta 1ml=125 mg.

3. Chuẩn bị người bệnh

•  Cần được kiểm tra chẩn đoán xác định, các chỉ định, chống chỉ định.
•  Giải thích BN: mục đích, tai biến của thủ thuật; ký giấy cam đoan làm thủ thuật.

4. Hồ sơ bệnh án, đơn thuốc

•  Theo mẫu quy định

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Thực hiện tại phòng thủ thuật xương khớp vô khuẩn theo quy định

•  Kiểm tra hồ sơ bệnh án hoặc đơn về chỉ định, chống chỉ định
•  Tư thế của người bệnh: người bệnh ngồi thẳng ở trên ghế ở trên ghế thẳng ở trên ghế, để tay lên bàn, bộc lộ vị trí mỏm trâm quay.
•  Sát trùng tay, đi găng vô khuẩn
•  Xác định vị trí tiêm: điểm bám gân mỏm trâm quay
•  Tiến hành tiêm khớp: đâm kim vào vị trí điểm bám gân mỏm trâm quay, kim chếch 40 – 60 độ, đâm sâu 5 – 8 mm, không sâu quá 10 mm, rút pittong không thấy ra máu, bơm 0,2 – 0,3 ml thuốc.

Hình 1: Kỹ thuật tiêm điểm bám gân mỏm trâm quay

(nguồn: thực hiện trong phòng vô trùng tại khoa Cơ xương khớp, bệnh viện Bach Mai)

- Chăm sóc người bệnh ngay sau thủ thuật chọc hút

•  Băng chỗ chọc hút bằng băng dính y tế
•  Dặn người bệnh giữ sạch và không để ướt vị trí tiêm trong vòng 24h sau tiêm, sau 24h bỏ băng và rửa sạch nước bình thường vào chỗ tiêm, tái khám nếu chảy máu hoặc viêm tấy tại vị trí tiêm, sốt...

VI. THEO DÕI

•  Chỉ số theo dõi: mạch, HA, tình trạng chảy máu tại chỗ, tình trạng viêm trong 24 h.
•  Theo dõi các tai biến và tác dụng phụ có thể xảy ra (bên dưới) sau 24 h.
•  Theo dõi hiệu quả điều trị.

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

•  Đau tăng sau khi tiêm 12-24 giờ: do phản ứng viêm với thuốc depo-medrol, thường khỏi sau một ngày, không phải can thiệp, có thể bổ sung giảm đau paracetamol
•  Nhiễm khuẩn phần mềm quanh khớp cô tay do thủ thuật tiêm (viêm mủ): biểu hiện bằng sốt, sưng đau tại chỗ => điều trị kháng sinh.
•  Biến chứng hiếm gặp: tai biến do BN quá sợ hãi- biểu hiện kích thích hệ phó giao cảm: BN choáng váng, vã mồ hôi, ho khan, có cảm giác tức ngực khó thở, rối loạn cơ tròn... xử trí: đặt người bệnh nằm đầu thấp, giơ cao chân, theo dõi mạch, huyết áp để có các biện pháp xử trí cấp cứu khi cần thiết.