Sử dụng methamphetamine có thể gây suy thận

Methamphetamine là gì?

Methamphetamine (hay còn được gọi là ma túy đá) là một loại chất kích thích có thể gây lệ thuộc. Methamphetamine chủ yếu tác động đến hệ thần kinh trung ương, làm tăng huyết áp và nhịp tim. Methamphetamine tác động đến não bằng cách làm tăng dopamine.

Methamphetamine còn có thể gây suy thận, tình trạng thận không còn khả năng lọc chất thải từ máu một cách hiệu quả. Điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí còn có thể đe dọa đến tính mạng. Nếu không được điều trị kịp thời, suy thận có thể dẫn đến các biến chứng như phù nề do tích nước, phù phổi, tăng huyết áp, tăng kali máu và tử vong.

Cùng tìm hiểu xem methamphetamine gây ảnh hưởng đến thận như thế nào, các tác hại khác của methamphetamine và cách điều trị chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện (SUD).

Methamphetamine ảnh hưởng đến thận như thế nào?

Có rất nhiều thứ có thể gây hại cho thận, từ các loại thuốc được dùng để trị bệnh cho đến các chất cấm như methamphetamine. Methamphetamine là một trong những chất có thể gây nhiễm độc thận và dẫn đến suy thận.

Suy thận có nghĩa là thận không còn hoạt động bình thường. Chức năng của thận là lọc chất thải ra khỏi máu. Khi chức năng thận suy giảm, chất thải sẽ tích tụ lại trong cơ thể và lượng chất thải quá lớn sẽ đe dọa đến tính mạng.

Suy thận có thể là mạn tính (chức năng thận giảm từ từ, vĩnh viễn không thể hồi phục) hoặc cấp tính (chức năng thận giảm đột ngột, tạm thời, có khả năng hồi phục). Nhiễm độc thận do chất kích thích, chẳng hạn như methamphetamine, là một nguyên nhân phổ biến gây suy thận cấp.

Suy thận cấp do sử dụng methamphetamine có thể liên quan đến các vấn đề sau đây:

• Hoại tử ống thận: xảy ra do giảm lưu lượng máu đến thận và đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tổn thương thận cấp tính (suy thận cấp).
• Viêm thận kẽ cấp tính: tình trạng viêm xảy ra ở mô kẽ thận và ống thận, làm tổn thương và suy giảm khả năng lọc chất thải của ống thận.
• Viêm mạch máu: tình trạng viêm xảy ra trong mạch máu.
• Tiêu cơ vân: một tình trạng nghiêm trọng trong đó các tế bào cơ vân bị phá hủy và giải phóng các protein gây hại cho cả thận và tim.

Các tác hại khác của methamphetamine đối với sức khỏe

Suy thận chỉ là một trong nhiều tác hại của methamphetamine. Loại ma túy này còn gây ra nhiều tác động tiêu cực khác đến sức khỏe, trong đó có cả tác động ngắn hạn và dài hạn.

Tác hại ngắn hạn

Sử dụng methamphetamine có thể gây ra một số tác hại ngắn hạn sau đây:

• Tăng chuyển động cơ thể và hoạt động thể chất tổng thể
• Tăng sự tỉnh táo, gây khó ngủ
• Tăng nhịp tim và nhịp thở
• Tăng huyết áp
• Tăng thân nhiệt
• Mất cảm giác ngon miệng khi ăn

Methamphetamine, cũng như các chất kích thích khác, ảnh hưởng đến dopamine trong não bộ. Dopamine là một loại chất dẫn truyền thần kinh mang lại cảm giác tích cực như vui vẻ, sung sướng, hưng phấn, từ đó tạo động lực khiến cho chúng ta lặp lại những hành động tạo ra cảm giác tích cực đó.

Mối liên hệ giữa dopamine và nghiện ma túy hiện vẫn đang được nghiên cứu nhưng các chuyên gia tin rằng dopamine đóng một vai trò quan trọng trong các quá trình hóa học gây nghiện và chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện.

Ngay cả khi chỉ sử dụng một lượng nhỏ, methamphetamine cũng có thể làm tăng mức dopamine một cách đáng kể và nhanh chóng. Điều này tác động đến hệ thần kinh tưởng thưởng trong não và dẫn đến nghiện methamphetamine.

Tác hại dài hạn

Về lâu dài, sử dụng methamphetamine có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Tổn thương các cơ quan nội tạng, chẳng hạn như thận, tim, phổi và não
• Nhồi máu cơ tim
• Đột quỵ
• Rối loạn lo âu
• Các vấn đề về chức năng nhận thức, gồm có suy giảm trí nhớ và lú lẫn
• Suy giảm khả năng học tập và phối hợp
• Vấn đề về răng miệng
• Lở loét da do ngứa ngáy và gãi
• Rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như mất ngủ
• Sụt cân nghiêm trọng
• Ảo giác
• Hoang tưởng
• Hành vi bạo lực
• Loãng xương sớm

Ngoài ra, methamphetamine dạng tiêm còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng về lâu dài, gồm có viêm gan B, viêm gan C và cả nhiễm HIV.

Dấu hiệu dùng methamphetamine quá liều

Dùng methamphetamine quá liều có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng và thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không can thiệp kịp thời. Quá liều methamphetamine không chỉ làm tăng nguy cơ suy tạng như suy thận mà còn có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc tử vong.

Một số dấu hiệu dùng methamphetamine quá liều gồm có:

• Tăng huyết áp
• Tim đập nhanh
• Đau bụng dữ dội
• Đau ngực
• Khó thở
• Ảo giác

Hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay cơ sở y tế khi có các dấu hiệu quá liều methamphetamine để được can thiệp điều trị kịp thời. Điều trị kịp thời sẽ giúp giảm nguy cơ xảy ra các vấn đề nghiêm trọng.

Ngoài các dấu hiệu dùng methamphetamine quá liều kể trên, các dấu hiệu suy thận gồm có:

• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Ăn không ngon miệng
• Đi tiểu nhiều
• Nước tiểu có bọt
• Nước tiểu có máu hoặc sẫm màu
• Ngứa ngáy dữ dội
• Khó thở
• Chuột rút
• Mất ngủ
• Sưng phù ở cẳng chân hoặc bàn chân

Tổn thương thận cấp tính có thể dẫn đến suy thận chỉ trong vòng 2 ngày. Đừng nên cho rằng suy thận cấp có thể tự khỏi mà chủ quan khi thấy các triệu chứng. Hãy đi khám khi thấy các biểu hiện bất thường. Xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sẽ giúp kiểm tra có phải suy thận do sử dụng ma túy không hay một bệnh lý khác.

Không phải ai sử dụng methamphetamine cũng bị suy thận nhưng sử dụng methamphetamine sẽ làm tăng nguy cơ suy thận, đặc biệt là khi sử dụng quá liều. Sử dụng methamphetamine có hại cho toàn bộ cơ thể và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.

Điều trị

Việc điều trị cho những người sử dụng methamphetamine và bị suy thận gồm có hai phần: điều trị tổn thương thận và điều trị chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện. Chừng nào nguyên nhân gốc rễ gây suy thận còn chưa được giải quyết thì vấn đề sẽ còn tiếp tục lặp lại hoặc gây ra những hậu quả tồi tệ hơn.

Điều trị rối loạn sử dụng chất gây nghiện

Hiện tại, có một số loại thuốc đã được phê duyệt để điều trị chứng rối loạn sử dụng chất gây nghiện do methamphetamine. Đối với những trường hợp sử dụng methamphetamine mức độ từ vừa đến nặng, bác sĩ có thể kê naltrexone, một loại thuốc cũng được sử dụng để điều trị chứng rối loạn sử dụng rượu hoặc bupropion, một loại thuốc chống trầm cảm.

Nếu methamphetamine tác động đến dopamine, bác sĩ có thể sẽ đề nghị người bệnh đến gặp chuyên gia trị liệu để được điều trị bằng các phương pháp như liệu pháp nhận thức hành vi (cognitive behavioral therapy - CBT).

Liệu pháp nhận thức hành vi giúp người bệnh vượt qua những chu kỳ suy nghĩ và hành vi có hại. Trong quá trình trị liệu, người bệnh sẽ được hướng dẫn các biện pháp đối phó với các tác nhân gây stress và điều chỉnh cảm xúc theo những cách lành mạnh, hiệu quả

Một giải pháp khác để ngăn chặn việc sử dụng ma túy là thực hiện các hành động tạo ra cảm giác tích cực khác. Mục đích là thay thế cảm giác tích cực được tạo ra khi sử dụng methamphetamine bằng các biện pháp an toàn hơn để giảm đi sự hấp dẫn của methamphetamine.

Điều trị suy thận

Vấn đề về thận cấp tính do methamphetamine cần được giải quyết ngap lập tức để ngăn ngừa suy thận.

Trong những trường hợp suy thận nặng, các phương pháp điều trị gồm có:

• Chạy thận nhân tạo (sử dụng máy lọc để loại bỏ chất thải khỏi máu)
• Kiểm soát các biến chứng mạn tính bằng thuốc
• Ghép thận

Tóm tắt bài viết

Methamphetamine là một loại chất kích thích gây ra các tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là khi dùng quá liều.

Methamphetamine có thể gây tổn thương và suy thận, nghĩa là khiến thận không thể lọc chất thải ra khỏi máu một cách hiệu quả. Nếu không được điều trị kịp thời, thận sẽ bị tổn thương, mất chức năng vĩnh viễn và có thể dẫn đến tử vong.

Khi có các dấu hiệu quá liều methamphetamine hoặc suy thận, hãy đến bệnh viện ngay lập tức. Điều trị kịp thời sẽ giúp phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng.