Người bị phình động mạch não tập tạ có an toàn không?

Những người có phình động mạch não chưa vỡ (vùng mạch máu bị suy yếu hoặc phình ra) sẽ gặp khó khăn khi tìm phương pháp tập luyện an toàn, đặc biệt là các bài tập tạ.

Mặc dù vận động thường có lợi cho sức khỏe nhưng bạn cũng cần hiểu rõ để hạn chế những rủi ro có thể gặp phải.

Tập tạ có thể gây phình động mạch não không?

Tập tạ hiếm khi là nguyên nhân trực tiếp gây ra phình động mạch não. Tuy nhiên, đối với những người đã có phình động mạch chưa vỡ, hoạt động thể chất cường độ cao như tập tạ có thể làm tăng nguy cơ vỡ mạch.

Trong quá trình tập tạ, áp lực động mạch (áp lực bên trong mạch máu) có thể tăng mạnh — lên đến 400% so với bình thường.

Điều này tạo áp lực lớn lên thành mạch máu, đặc biệt là ở những người đã có tình trạng phình động mạch. Việc tăng huyết áp đột ngột có thể dẫn đến nguy cơ vỡ mạch.

Một số nghiên cứu cho thấy hoạt động thể chất cường độ cao, trong đó có tập tạ, có thể làm tăng nguy cơ vỡ phình động mạch não lên 2,4 lần. Một số yếu tố nguy cơ khác cũng có thể gây tăng huyết áp đột ngột và làm tăng nguy cơ vỡ phình động mạch, bao gồm:

• Giận dữ
• Quan hệ tình dục
• Sợ hãi hoặc căng thẳng đột ngột
• Hút thuốc
• Sử dụng ma túy

Người bị phình động mạch não có thể tập tạ không?

Trong khi nâng tạ nặng, huyết áp có thể tăng đột ngột. Với những người có phình động mạch não, tình trạng thành mạch đã suy yếu, điều này có thể làm tăng nguy cơ vỡ mạch, đe dọa đến tính mạng.

Mức độ rủi ro có thể khác nhau tùy từng người nhưng một nghiên cứu đã cho thấy sau khi tập thể dục, nguy cơ vỡ phình động mạch ở người lớn tuổi cao hơn đáng kể so với người trẻ tuổi.

Ngoài ra, các phình động mạch nằm ở động mạch cảnh trong có nguy cơ vỡ cao hơn so với những vị trí khác. Những phình động mạch nhỏ cũng có nguy cơ vỡ cao hơn. Nguy cơ này tương đương ở cả nam và nữ.

Tập tạ với cường độ nhẹ hoặc tập kháng lực ở mức độ trung bình có thể an toàn hơn nhưng chỉ nên thực hiện dưới sự giám sát về mặt y tế.

Bác sĩ có thể khuyến cáo tránh nâng tạ nặng (như deadlift hoặc squat) hoặc các bài tập đòi hỏi gắng sức quá mức. Thay vào đó, có thể ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng hơn như đi bộ hoặc bơi lội, giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp đột ngột.

Các hình thức tập luyện khác dành cho người bị phình động mạch não chưa vỡ

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phương án điều trị phình động mạch não. Các bài tập nhẹ thường được khuyến khích trong kế hoạch điều trị nhưng có thể có rủi ro với mức độ khác nhau tùy từng cá nhân. Vì vậy, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu tập luyện.

Dưới đây là một số phương pháp tập luyện có thể an toàn hơn cho người bị phình động mạch não chưa vỡ:

Đi bộ là một cách vận động nhẹ nhàng giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà không làm huyết áp tăng đột ngột.

• Bơi lội: Tăng cường sức khoẻ tổng thể mà không gây áp lực lớnlên các khớp và giảm nguy cơ bị căng thẳng quá mức.
• Đạp xe: Đạp xe trong nhà hoặc ngoài trời với tốc độ vừa phải là một bài tập aerobic hiệu quả với cường độ có thể kiểm soát được.
• Yoga: Các bài tập yoga nhẹ nhàng sẽ giúp kéo giãn cơ, cải thiện độ linh hoạt và tập trung vào kiểm soát nhịp thở mà không gây áp lực cao lên mạch máu.
• Thái cực quyền (Tai chi): Một dạng võ thuật nhẹ nhàng với các động tác chậm, có thể kiểm soát được, giúp tăng cường khả năng giữ thăng bằng và sự linh hoạt.
• Bài tập với dây kháng lực: Tăng cường sức mạnh với các động tác có thể kiểm soát được, không gây tác động mạnh như tạ tự do.
• Bài tập bodyweight nhẹ nhàng: Các bài tập như ngồi dựa tường (wall sit), chống đẩy biến thể, nâng chân khi ngồi giúp tăng cường cơ bắp mà không tạo áp lực quá mức.
• Pilates: Tập trung vào việc tăng cường sức mạnh vùng core (vùng cơ lõi) và độ linh hoạt, có thể điều chỉnh phù hợp với nhiều cấp độ thể chất khác nhau.
• Thể dục dưới nước: Kết hợp bài tập cardio và rèn luyện sức mạnh với tác động thấp, nhờ lực nâng của nước giúp giảm áp lực lên cơ thể.
• Bài tập kéo giãn: Cải thiện sự linh hoạt và tăng tuần hoàn máu mà không gây áp lực lên hệ tim mạch.
• Đi bộ ngoài trời: Đi bộ nhẹ nhàng trên địa hình bằng phẳng hoặc trong công viên giúp giảm căng thẳng và có lợi cho tim mạch.
• Máy tập elliptical: Cung cấp bài tập cardio nhẹ nhàng, không tác động mạnh đến khớp, có thể kiểm soát được cường độ.
• Bài tập isometric: Giữ nguyên tư thế trong thời gian dài như plank hoặc lunge tĩnh để rèn luyện sức mạnh mà không cần vận động quá nhiều, giúp giảm áp lực lên cơ thể.
• Khiêu vũ nhẹ nhàng: Các điệu nhảy chậm, nhịp nhàng như khiêu vũ cổ điển hoặc Latin có thể là một cách vận động vừa tạo cảm giác thú vị mà không cần gắng sức quá nhiều.

Nguy cơ vỡ phình động mạch não sẽ phụ thuộc vào vị trí và kích thước của phình mạch. Ngay cả những trường hợp có nguy cơ rất thấp cũng có thể bị vỡ mà không cần tác nhân kích thích rõ ràng. Một số phương pháp điều trị, chẳng hạn như dùng thuốc, có thể giúp giảm nguy cơ vỡ phình mạch. Hãy trao đổi với bác sĩ để hiểu rõ hơn về các yếu tố nguy cơ mà bạn có.

Kết luận

Tập tạ có thể làm áp lực động mạch tăng đáng kể, gây nguy hiểm cho những người bị phình động mạch não.

Mặc dù tập thể dục điều độ giúp nâng cao sức khỏe nhưng người có phình động mạch não nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu các bài tập tạ hoặc tập luyện cường độ cao. Hãy cân nhắc các bài tập an toàn hơn như đi bộ, bơi lội hoặc yoga để duy trì thể lực mà không làm tăng nguy cơ biến chứng.