Doxazosin: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ

Cảnh báo quan trọng

• Nguy cơ tụt huyết áp: Doxazosin có thể gây tụt huyết áp khi đứng dậy sau khi ngồi hoặc nằm (tụt huyết áp tư thế đứng). Điều này gây hoa mắt, chóng mặt và choáng váng. Tình trạng này thường xảy ra sau liều đầu tiên nhưng cũng có thể xảy ra sau khi điều chỉnh liều dùng. Để ngăn ngừa vấn đề này, ban đầu bác sĩ sẽ kê liều thấp nhất và tăng dần liều dùng theo thời gian.
• Phẫu thuật đục thủy tinh thể: Những người đang dùng hoặc đã từng dùng doxazosin có thể gặp phải hội chứng mống mắt mềm trong phẫu thuật (IFIS) trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể. Nếu như đang dùng hoặc đã từng dùng doxazosin thì người bệnh cần cho bác sĩ biết trước khi phẫu thuật đục thủy tinh thể.

Doxazosin là gì?

Doxazosin là một loại thuốc kê đơn có dạng viên nén. Có hai loại viên nén doxazosin là viên nén phóng thích tức thì và viên nén phóng thích kéo dài.

Doxazosin có dạng biệt dược (tên thương mại) là Cardura (viên nén phóng thích tức thì) và Cardura XL (viên nén phóng thích kéo dài). Doxazosin còn có dạng thuốc gốc (viên nén phóng thích tức thì). Thuốc gốc thường có giá thành thấp hơn biệt dược nhưng đôi khi không đa dạng về hàm lượng và dạng thuốc như biệt dược.

(Khi một loại thuốc mới được phát minh ra, nó sẽ được đăng ký tên thuốc gốc theo danh pháp quốc tế hoặc danh pháp của từng nước cùng với tên biệt dược của nơi tiến hành nghiên cứu. Sau khi được cấp phép lưu hành trên thị trường, biệt dược sẽ được giữ bằng sáng chế trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của mỗi nước. Sau khi hết hạn độc quyền, các nhà sản xuất khác có thể sản xuất thuốc này với tên thuốc gốc hoặc một tên biệt dược khác.)

Công dụng

Doxazosin phóng thích tức thì và phóng thích kéo dài đều được sử dụng để điều trị chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt) – một vấn đề phổ biến ở nam giới. Doxazosin dạng viên nén phóng thích tức thì còn được sử dụng để điều trị cao huyết áp.

Doxazosin có thể được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác.

Cơ chế tác dụng

Doxazosin thuộc nhóm thuốc chẹn alpha. Nhóm thuốc là tập hợp các loại thuốc có cơ chế tác dụng giống nhau. Những loại thuốc này thường có cùng công dụng.

Doxazosin ngăn cản hoạt động của một số hóa chất trong cơ thể, điều này giúp mở rộng mạch máu và làm giãn các cơ ở tuyến tiền liệt và bàng quang, dẫn đến làm giảm huyết áp và cải thiện các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.

Tác dụng phụ của doxazosin

Doxazosin có thể gây buồn ngủ. Do đó, không nên lái xe và thực hiện các công việc đòi hỏi phải tỉnh táo khác cho đến khi hiểu rõ về ảnh hưởng của thuốc đến cơ thể.

Tác dụng phụ phổ biến

Các tác dụng phụ phổ biến có thể xảy ra khi dùng doxazosin để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính gồm có:

• Tụt huyết áp
• Chóng mặt
• Hụt hơi
• Mệt mỏi
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Đau đầu
• Sưng phù bàn chân, bàn tay, cánh tay và cẳng chân

Các tác dụng phụ phổ biến có thể xảy ra khi dùng doxazosin để điều trị cao huyết áp gồm có:

• Tụt huyết áp
• Chóng mặt
• Đau đầu
• Mệt mỏi
• Buồn nôn
• Sổ mũi
• Sưng phù bàn chân, bàn tay, cánh tay và cẳng chân

Nếu những tác dụng phụ này chỉ ở mức độ nhẹ thì thường tự hết trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài thì hãy báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Báo ngay cho bác sĩ nếu người bệnh gặp tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng doxazosin. Nếu cảm thấy các triệu chứng có vẻ nguy hiểm thì phải gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất. Các tác dụng phụ nghiêm trọng của doxazosin cùng các triệu chứng gồm có:

• Các vấn đề về tim như đau ngực hoặc nhịp tim nhanh, đánh trống ngực
• Cương đau kéo dài (cương cứng kéo dài nhiều giờ và kèm theo đau đớn)
• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng gồm có:
  • Thở khò khè
  • Tức ngực
  • Ngứa ngáy
  • Sưng phù mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng
  • Nổi mề đay
  • Các vấn đề về hô hấp, gây khó thở

Tương tác với các loại thuốc khác

Doxazosin có thể tương tác với các loại thuốc, vitamin hoặc thảo dược mà người bệnh đang dùng. Tương tác thuốc sẽ làm thay đổi tác dụng của thuốc trong cơ thể. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ.

Để tránh xảy ra tương tác thuốc, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, thảo dược cũng như thực phẩm chức năng mà mình đang dùng trước khi bắt đầu điều trị bằng doxazosin. Để hiểu rõ về tương tác thuốc của doxazosin, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ hoặc dược sĩ.

Dưới đây là một số loại thuốc có thể tương tác với doxazosin.

Thuốc ức chế men CYP3A4

Doxazosin bị phân hủy bởi CYP3A4 - loại enzyme chính có chức năng xử lý thuốc trong cơ thể. Một số loại thuốc gây cản trở hoạt động của enzyme này và điều này làm tăng nồng độ doxazosin trong máu, dẫn đến tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Người bệnh cần cho bác sĩ biết tất cả các loại thuốc đang dùng để bác sĩ theo dõi hiệu quả của doxazosin khi dùng chung với các loại thuốc này.

Ví dụ về các loại thuốc ức chế men CYP3A4 gồm có:

• Thuốc kháng nấm như ketoconazole và voriconazole
• Thuốc ức chế protease – một nhóm thuốc điều trị HIV, chẳng hạn như ritonavir, saquinavir và indinavir
• Thuốc kháng sinh nhóm macrolide như clarithromycin và erythromycin

Thuốc điều trị cao huyết áp

Dùng doxazosin cùng với bất kỳ loại thuốc làm giảm huyết áp nào đều sẽ làm tăng nguy cơ tụt huyết áp nguy hiểm. Ví dụ về các loại thuốc làm giảm huyết áp gồm có:

• Thuốc đối kháng aldosterone, chẳng hạn như spironolactone và eplerenone
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), chẳng hạn như benazepril, lisinopril, enalapril và fosinopril
• Thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB), chẳng hạn như losartan, candesartan và valsartan
• Thuốc chẹn beta, chẳng hạn như atenolol, bisoprolol, metoprolol và propranolol
• Thuốc chẹn kênh canxi như amlodipine, nifedipine, nicardipine, diltiazem và verapamil
• Thuốc chủ vận alpha2-adrenergic trung ương, chẳng hạn như clonidine, guanfacine và methyldopa
• Thuốc ức chế renin trực tiếp, chẳng hạn như aliskiren
• Thuốc lợi tiểu như amiloride, chlorthalidone, furosemide và metolazone
• Thuốc giãn mạch như hydralazine và minoxidil
• Thuốc nhóm nitrat, chẳng hạn như isosorbide mononitrate, isosorbide dinitrate và miếng dán nitroglycerin

Việc dùng cùng lúc doxazosin và thuốc làm tăng huyết áp có thể triệt tiêu tác dụng của cả hai loại thuốc. Ví dụ về các loại thuốc này gồm có:

• Thuốc nhái giao cảm (thuốc điều trị nghẹt mũi) như pseudoephedrine, oxymetazoline và phenylephrine
• Thuốc kích thích tạo hồng cầu như darbepoetin alfa và epoetin alfa
• Thuốc tránh thai như ethinyl estradiol và ethinyl estradiol/levonorgestrel

Thuốc điều trị rối loạn cương dương

Dùng doxazosin cùng với thuốc ức chế PDE-5 – một nhóm thuốc điều trị rối loạn cương dương có thể làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của tác dụng phụ tụt huyết áp. Một số loại thuốc trong nhóm thuốc ức chế phosphodiaesterase-5 (PDE-5) gồm có:

• tadalafil
• sildenafil
• avanafil
• vardenafil

Thuốc trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)

Dùng methylphenidat – một loại thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý -cùng với doxazosin có thể làm giảm tác dụng của doxazosin. Điều này có thể khiến huyết áp tăng quá cao trong những trường hợp sử dụng doxazosin để điều trị cao huyết áp.

Thuốc điều trị bệnh Parkinson

Dùng levodopa – một loại thuốc điều trị bệnh Parkinson cùng với doxazosin có thể làm tăng nguy cơ bị hạ huyết áp tư thế đứng.

Thuốc điều trị ung thư

Dùng amifostine cùng với doxazosin có thể làm tăng nguy cơ tụt huyết áp.

Thảo dược

Dùng doxazosin cùng với yohimbine và các loại thảo dược làm tăng huyết áp có thể làm giảm tác dụng của doxazosin. Điều này có thể khiến huyết áp tăng quá cao.

Thuốc chống trầm cảm

Dùng một số loại thuốc chống trầm cảm cùng với doxazosin có thể làm tăng nguy cơ bị hạ huyết áp tư thế đứng. Ví dụ về các loại thuốc này gồm có:

• duloxetin
• Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI) như:
• isocarboxazid
• phenelzine
• tranylcypromine
• selegiline

Thuốc điều trị đau cách hồi

Dùng pentoxifylline – một loại thuốc điều trị đau cách hồi cùng với doxazosin có thể làm tăng nguy cơ tụt huyết áp.

Cảnh báo về doxazosin

Doxazosin đi kèm một số cảnh báo.

Nguy cơ dị ứng

Doxazosin có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng gồm có:

• Khó thở
• Sưng cổ họng hoặc lưỡi
• Nổi mề đay

Không được dùng terazosin nếu đã từng bị dị ứng với loại thuốc này hay bất kỳ thành phần nào của thuốc. Việc tiếp tục dùng thuốc khi đã có tiền sử dị ứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Cảnh báo đối với người có vấn đề sức khỏe khác

• Đối với người có vấn đề về gan: Doxazosin được xử lý bởi gan. Khi chức năng gan có vấn đề, thuốc sẽ tích tụ nhiều trong cơ thể và điều này làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ.
• Đối với người sắp phẫu thuật đục thủy tinh thể: Những người đang dùng hoặc đã từng dùng doxazosin có thể gặp phải hội chứng mống mắt mềm trong phẫu thuật (IFIS) trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể. Nếu như đang dùng hoặc đã từng dùng doxazosin thì người bệnh cần cho bác sĩ biết trước khi phẫu thuật đục thủy tinh thể

Cảnh báo đối với các nhóm đối tượng khác

• Đối với phụ nữ mang thai: Doxazosin dạng viên nén phóng thích kéo dài không dành cho phụ nữ. Dạng phóng thích tức thì có thể dùng được cho phụ nữ. Tuy nhiên, hiện chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện trên người để khẳng định chắc chắn việc dùng doxazosin trong thai kỳ có ảnh hưởng như thế nào đến thai nhi.
• Người bệnh cần cho bác sĩ biết nếu đang mang thai hoặc dự định có thai. Chỉ nên sử dụng doxazosin trong thời kỳ mang thai nếu lợi ích lớn hơn những rủi ro có thể xảy ra với thai nhi.
• Đối với phụ nữ đang cho con bú: Doxazosin có thể đi vào sữa mẹ. Người bệnh cần trao đổi với bác sĩ và quyết định xem nên tiếp tục dùng thuốc và nuôi con bằng sữa công thức hay nuôi con bằng sữa mẹ và đổi loại thuốc khác.
• Đối với người cao tuổi: Người từ 65 tuổi trở lên cần thận trọng khi sử dụng doxazosin. Người cao tuổi sẽ có nguy cơ bị hạ huyết áp tư thế đứng cao hơn. Điều này gây hoa mắt, chóng mặt và có thể dẫn đến té ngã.
• Đối với trẻ em: Chưa rõ tính an toàn và hiệu quả của doxazosin ở người dưới 18 tuổi.

Cách sử dụng doxazosin

Thông tin về liều dùng dưới đây là của doxazosin dạng viên nén. Ngoài ra thuốc có thể còn có các dạng và mức liều dùng khác. Liều dùng, dạng thuốc và tần suất sử dụng thuốc sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như

• Tuổi tác của người bệnh
• Bệnh lý cần điều trị
• Mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh
• Các bệnh lý khác đang mắc
• Phản ứng của cơ thể với liều đầu tiên

Liều dùng để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính

• Thuốc gốc: doxazosin
  • Dạng: viên nén phóng thích tức thì
  • Hàm lượng: 1mg, 2mg, 4mg và 8mg
• Biệt dược: Cardura
  • Dạng: viên nén phóng thích tức thì
  • Hàm lượng: 1mg, 2mg, 4mg và 8mg
• Biệt dược: Cardura XL
  • Dạng: viên uống phóng thích kéo dài
  • Hàm lượng: 4mg và 8mg

Liều dùng cho người lớn (từ 18 đến 64 tuổi)

• Viên nén phóng thích kéo dài:
  • Liều khởi đầu điển hình: 4mg mỗi ngày, uống sau bữa sáng.
  • Tăng liều: Bác sĩ có thể tăng liều dùng lên tối đa 8mg mỗi ngày trong 3 đến 4 tuần sau khi bắt đầu dùng thuốc.
  • Chuyển từ viên nén phóng thích tức thì sang viên nén phóng thích kéo dài: Người bệnh nên bắt đầu với liều 4mg mỗi ngày. Bỏ qua liều viên nén phóng thích tức thì vào buổi tối trước khi bắt đầu dùng viên nén phóng thích kéo dài vào ngày hôm sau.
• Viên nén phóng thích tức thì:
  • Liều khởi đầu điển hình: 1mg mỗi ngày, uống vào buổi sáng hoặc buổi tối.
  • Tăng liều dùng: Bác sĩ có thể tăng liều dùng thêm 2mg sau mỗi 1 - 2 tuần cho đến khi đạt đến liều tối đa 8mg mỗi ngày.

Liều dùng cho trẻ em (từ 0 đến 17 tuổi)

Chưa có khuyến nghị về liều dùng an toàn và hiệu quả cho nhóm tuổi này.

Liều dùng cho người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Khi có tuổi, cơ thể xử lý thuốc chậm hơn. Đối với người bệnh cao tuổi, bác sĩ thường kê liều khởi dầu thấp hơn để tránh thuốc tích tụ quá nhiều trong cơ thể. Quá nhiều thuốc tích tụ trong cơ thể sẽ gây nguy hiểm.

Liều dùng để điều trị cao huyết áp

• Thuốc gốc: Doxazosin
  • Dạng: viên nén phóng thích tức thì
  • Hàm lượng: 1mg, 2mg, 4mg và 8mg
• Biệt dược: Cardura
  • Dạng: viên nén phóng thích tức thì
  • Hàm lượng: 1mg, 2mg, 4mg và 8mg

Liều dùng cho người lớn (từ 18 – 64 tuổi)

• Liều khởi đầu điển hình: 1mg uống một lần mỗi ngày.
• Tăng liều: Tùy vào mức huyết áp mà bác sĩ có thể tăng liều lên mức tối đa là 16mg, uống một lần mỗi ngày.

Liều dùng cho trẻ em (từ 0 – 17 tuổi)

Chưa có khuyến nghị về liều dùng an toàn và hiệu quả cho nhóm tuổi này.

Liều dùng cho người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Khi có tuổi, cơ thể xử lý thuốc chậm hơn. Đối với người bệnh cao tuổi, bác sĩ thường kê liều khởi dầu thấp hơn để tránh thuốc tích tụ quá nhiều trong cơ thể. Quá nhiều thuốc tích tụ trong cơ thể sẽ gây nguy hiểm.

Điều gì xảy ra nếu dùng thuốc không theo chỉ định?

Dù dùng để điều trị cao huyết áp hay tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, doxazosin đều được sử dụng về lâu dài. Thuốc có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu như không được sử dụng đúng theo chỉ định.

Nếu ngừng thuốc hoặc hoàn toàn không dùng thuốc: Các triệu chứng sẽ không cải thiện hoặc thậm chí sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu tình trạng có sự cải thiện khi dùng doxazosin thường xuyên và đột ngột ngừng thuốc thì các triệu chứng có thể sẽ quay trở lại.

Nếu quên uống thuốc, uống thuốc không đều hoặc không đúng thời điểm hàng ngày: Thuốc sẽ không phát huy được hiệu quả tối đa. Nếu quên uống thuốc rồi sau đó uống quá gần liều tiếp theo hoặc uống gộp liều để bù lại, người bệnh sẽ có nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Nếu dùng thuốc quá liều: Nồng độ thuốc trong cơ thể sẽ ở mức cao và làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Các triệu chứng có thể xảy ra khi dùng doxazosin quá liều gồm có:

• Lâng lâng
• Chóng mặt
• Choáng váng
• Co giật
• Buồn ngủ

Nếu lỡ uống thuốc quá liều, hãy báo cho bác sĩ. Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng, hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.

Phải làm gì khi quên uống thuốc? Nếu quên uống thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu chỉ còn vài giờ nữa là đến giờ uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như bình thường. Không uống gộp hai liều cùng lúc vì điều này có thể dẫn đến tác dụng phụ nguy hiểm.

Làm thế nào để biết thuốc có hiệu quả hay không?

Khi dùng doxazosin để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính:Các triệu chứng bệnh sẽ thuyên giảm, chẳng hạn như đi tiểu dễ dàng hơn.

Khi dùng doxazosin để điều trị cao huyết áp: Nếu huyết áp giảm thì chứng tỏ thuốc có hiệu quả. Cao huyết áp thường không có triệu chứng, vì vậy người bệnh cần đo huyết áp để theo dõi hiệu quả của thuốc.

Lưu ý quan trọng khi dùng doxazosin

Lưu ý chung

Uống doxazosin dạng viên nén phóng thích kéo dài vào buổi sáng (sau bữa sáng).

Không bẻ nhỏ, nghiền viên nén phóng thích kéo dài. Có thể bẻ nhỏ hoặc nghiền viên thuốc phóng thích tức thì.

Bảo quản

• Bảo quản doxazosin ở nhiệt độ từ 15°C đến 30°C (59°F đến 86°F).
• Không để thuốc ở những nơi ẩm ướt như phòng tắm.

Mang theo thuốc khi đi xa

• Người bệnh phải dùng thuốc đều đặn mỗi ngày nên hãy luôn mang theo thuốc khi đi xa.
• Khi đi máy bay, không được để thuốc trong hành lý ký gửi mà luôn phải để trong hành lý xách tay.
• Tia X trong máy soi chiếu hành lý sẽ không ảnh hưởng đến thuốc.
• Để thuốc trong hộp đựng đi kèm còn nguyên nhãn để đề phòng trường hợp nhân viên an ninh tại sân bay yêu cầu kiểm tra.
• Không để thuốc trong ô tô khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.

Tự theo dõi

Những người bị cao huyết áp nên đo huyết áp thường xuyên để theo dõi tình trạng và hiệu quả của thuốc. Người bệnh nên mua máy đo huyết áp để tự đo tại nhà.

Theo dõi lâm sàng

Nếu người bệnh sử dụng doxazosin để điều trị cao huyết áp, bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp mỗi lần tái khám để đảm bảo thuốc có hiệu quả tốt. Nếu huyết áp vẫn ở mức cao, bác sĩ sẽ tăng liều dùng còn nếu huyết áp thấp thì sẽ giảm liều.