Alfuzosin: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ

Cảnh báo quan trọng

• Nguy cơ hạ huyết áp tư thế đứng: Alfuzosin có thể làm giảm huyết áp đột ngột khi người bệnh thay đổi tư thế (chẳng hạn như đứng dậy sau khi ngồi hoặc nằm). Tình trạng này được gọi là hạ huyết áp tư thế đứng, có biểu hiện là chóng mặt, hoa mắt, xây xẩm mặt mày và thậm chí còn ngất xỉu. Không nên lái xe, vận hành máy móc hạng nặng và làm những công việc nguy hiểm cho đến khi hiểu rõ về ảnh hưởng của alfuzosin đến cơ thể. Nếu cảm thấy chóng mặt hoặc choáng váng, hãy nằm xuống và giơ cao chân lên. Báo cho bác sĩ nếu những tác dụng phụ này kéo dài không đỡ sau một thời gian dùng thuốc.
• Nguy cơ đau ngực: Alfuzosin có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng cho tim. Nếu gặp triệu chứng đau nhói hoặc tức ngực mới hoặc trầm trọng thêm thì hãy ngừng dùng alfuzosin và báo cho bác sĩ. Nếu cảm giác đau lan xuống cánh tay, cổ hoặc lưng hoặc nếu có các triệu chứng khác như khó thở, đổ mồ hôi, chóng mặt hoặc buồn nôn thì phải đến bệnh viện ngay.

Alfuzosin là gì?

Alfuzosin là một loại thuốc kê đơn có dạng viên nén phóng thích kéo dài dùng qua đường uống.

Alfuzosin có cả dạng biệt dược và dạng thuốc gốc. Tên biệt dược là Uroxatral. Thuốc gốc thường có giá thấp hơn biệt dược nhưng đôi khi không đa dạng về dạng và mức hàm lượng giống như biệt dược.*

(*Khi một loại thuốc mới được phát minh ra, nó sẽ được đăng ký tên thuốc gốc theo danh pháp quốc tế hoặc danh pháp của từng nước cùng với tên biệt dược của nơi tiến hành nghiên cứu. Sau khi được cấp phép lưu hành trên thị trường, biệt dược sẽ được giữ bằng sáng chế trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của mỗi nước. Sau khi hết hạn độc quyền, các nhà sản xuất khác có thể sản xuất thuốc này với tên thuốc gốc hoặc một tên biệt dược khác.)

Công dụng

Alfuzosin được sử dụng để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (hay còn được gọi là phì đại tuyến tiền liệt) ở nam giới trưởng thành.

Cơ chế tác dụng

Alfuzosin thuộc nhóm thuốc chẹn alpha. Các loại thuốc này có cơ chế tác dụng là làm giãn các cơ ở tuyến tiền liệt và bàng quang. Điều này giúp làm giảm các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và cải thiện khả năng đi tiểu cho người bệnh.

Thuốc chẹn alpha tác động lên các thụ thể alpha trong cơ thể. Thụ thể alpha có ở nhiều bộ phận trên cơ thể nhưng thuốc chẹn alpha chỉ tác động lên các thụ thể alpha ở tuyến tiền liệt và bàng quang.

Tác dụng phụ của Alfuzosin

Alfuzosin không gây buồn ngủ nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ khác.

Tác dụng phụ phổ biến

Một số tác dụng phụ phổ biến của alfuzosin gồm có:

• Chóng mặt
• Đau đầu
• Mệt mỏi

Nếu các tác dụng phụ chỉ ở mức độ nhẹ thì thường sẽ tự hết trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Nhưng nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài thì cần báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng thuốc và phải gọi cấp cứu nếu cảm thấy các triệu chứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Dưới đây là một số tác dụng phụ nghiêm trọng của alfuzosin cùng các triệu chứng:

• Hạ huyết áp đột ngột. Các triệu chứng gồm có:
• Hoa mắt, chóng mặt khi thay đổi tư thế
• Ngất xỉu

Cương đau kéo dài. Đây là tình trạng dương vật cương cứng trong thời gian dài và kèm theo đau đớn. Đến bệnh viện ngay khi gặp phải tình trạng này. Nếu không được điều trị, cương đau kéo dài có thể gây tổn thương dương vật và dẫn đến liệt dương vĩnh viễn.

Tương tác với các loại thuốc khác

Alfuzosin có thể tương tác với các loại thuốc khác, vitamin hoặc thảo dược mà người bệnh đang dùng. Tương tác thuốc sẽ làm thay đổi tác dụng của thuốc trong cơ thể. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ.

Để tránh xảy ra tương tác thuốc, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng hoặc thảo dược mà mình đang dùng để bác sĩ kê thuốc cho phù hợp. Để hiểu rõ về tương tác thuốc của alfuzosin, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ hoặc dược sĩ.

Dưới đây là các loại thuốc có thể tương tác với alfuzosin.

Thuốc chẹn alpha

Không sử dụng alfuzosin với các loại thuốc chẹn alpha khác. Dùng nhiều loại thuốc chẹn alpha cùng lúc sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ vì các loại thuốc này có cơ chế tác dụng giống nhau. Ví dụ về các loại thuốc chẹn alpha khác gồm có:

• doxazosin
• prazosin
• silodosin
• tamsulosin
• terazosin

Thuốc điều trị cao huyết áp

Sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp và alfuzosin cùng nhau có thể làm tăng nguy cơ hạ huyết áp tư thế đứng – tình trạng tụt huyết áp đột ngột khi thay đổi tư thế và nguy cơ ngất xỉu. Ví dụ về các loại thuốc này gồm có:

• Thuốc kháng aldosterone, chẳng hạn như:
  • spironolactone
  • eplerenone
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), chẳng hạn như:
  • benazepril
  • lisinopril
  • enalapril
  • fosinopril
• Thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB), chẳng hạn như:
  • losartan
  • candesartan
  • olmesartan
  • telmisartan
  • valsartan
• Thuốc chẹn beta, chẳng hạn như:
  • atenolol
  • bisoprolol
  • metoprolol
  • propranolol
• Thuốc chẹn kênh canxi, chẳng hạn như:
  • amlodipine
  • nifedipine
  • nicardipine
  • diltiazem
  • verapamil
• Thuốc chủ vận alpha2-adrenergic trung ương, chẳng hạn như:
  • clonidine
  • guanfacine
  • methyldopa
• Thuốc ức chế renin trực tiếp, chẳng hạn như aliskiren
• Thuốc lợi tiểu, chẳng hạn như:
  • amiloride
  • chlorthalidone
  • furosemide
  • metolazone
• Thuốc giãn mạch, chẳng hạn như:
  • hydralazine
  • minoxidil
• Thuốc nitrat, chẳng hạn như:
  • isosorbide mononitrate
  • isosorbide dinitrate
  • miếng dán thẩm thấu qua da nitroglycerin

Thuốc ức chế phosphodiesterase-5 (PDE-5)

Nhóm thuốc này được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương và tăng áp động mạch phổi. Sử dụng thuốc ức chế PDE-5 cùng với alfuzosin có thể dẫn đến tụt huyết áp nghiêm trọng.

Ví dụ về các loại thuốc trong nhóm này gồm có:

• avanafil
• sildenafil
• tadalafil
• vardenafil

Thuốc ức chế CYP3A4

CYP3A4 là một loại enzyme xử lý alfuzosin trong gan. Sử dụng các loại thuốc ngăn cản hoạt động của enzyme này có thể làm tăng nồng độ alfuzosin trong máu. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Do đó, không nên sử dụng alfuzosin cùng với thuốc ức chế CYP3A4.

Một vài ví dụ về các loại thuốc ức chế CYP3A4 gồm có:

• ketoconazole
• itraconazole
• ritonavir

Cảnh báo về alfuzosin

Alfuzosin đi kèm một số cảnh báo.

Nguy cơ dị ứng

Alfuzosin có thể gây dị ứng, đôi khi là dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng gồm có:

• Khó thở
• Sưng cổ họng, lưỡi, mặt hoặc môi
• Nổi mề đay
• Da mẩn đỏ, ngứa ngáy
• Da bong tróc hoặc phồng rộp
• Sốt
• Tức ngực

Nếu có các triệu chứng này khi dùng thuốc, hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.

Không được tiếp tục dùng alfuzosin nếu đã từng bị dị ứng với thuốc hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc. Việc tiếp tục dùng thuốc khi đã có tiền sử dị ứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng

Cảnh báo đối với người có bệnh lý khác

• Đối với người có vấn đề về gan: Những người mắc bệnh gan vừa đến nặng không nên dùng alfuzosin. Nếu gan không hoạt động tốt, nồng độ alfuzosin trong máu sẽ cao hơn bình thường và điều này sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.
• Đối với người có vấn đề về thận: Những người mắc bệnh thận nghiêm trọng cần thận trọng khi sử dụng alfuzosin. Nếu thận không hoạt động tốt, nồng độ alfuzosin trong máu sẽ cao hơn bình thường. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.
• Đối với người bị rối loạn nhịp tim: Những người bị hội chứng QT dài (một dạng rối loạn hoạt động điện của tim) hoặc đang dùng thuốc kéo dài khoảng QT cần thận trọng khi sử dụng alfuzosin.
• Đối với người bị ung thư tuyến tiền liệt: Tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và ung thư tuyến tiền liệt có nhiều triệu chứng giống nhau nhưng đây là hai bệnh lý khác nhau và có cách điều trị khác nhau. Bác sĩ có thể sẽ đề nghị thăm trực tràng và làm xét nghiệm máu đo nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) để kiểm tra xem người bệnh có mắc ung thư tuyến tiền liệt hay không trước khi bắt đầu điều trị bằng alfuzosin.
• Đối với người sẽ phẫu thuật đục thủy tinh thể: Những người đang sử dụng alfuzosin (hoặc có tiền sử dùng thuốc này) có nguy cơ gặp phải một biến chứng trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể gọi là hội chứng mống mắt mềm trong phẫu thuật (IFIS). Nếu đang dùng loại thuốc này thì người bệnh cần phải cho bác sĩ biết trước khi phẫu thuật. Bác sĩ sẽ thay đổi kỹ thuật phẫu thuật để giảm nguy cơ xảy ra biến chứng IFIS. Những người đã ngừng dùng alfuzosin thì vẫn có nguy cơ gặp phải biến chứng này khi phẫu thuật đục thủy tinh thể. Do đó, ngừng alfuzosin trước khi phẫu thuật sẽ không có tác dụng làm giảm nguy cơ.

Cảnh báo đối với các nhóm đối tượng khác

• Đối với phụ nữ mang thai: Alfuzosin là một loại thuốc điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và vấn đề này chỉ xảy ra ở nam giới. Phụ nữ không nên sử dụng thuốc này và hiện không có nghiên cứu nào về alfuzosin ở phụ nữ mang thai.
• Đối với phụ nữ đang cho con bú: Alfuzosin được sử dụng để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính – một vấn đề chỉ xảy ra ở nam giới. Phụ nữ không nên sử dụng thuốc này.
• Đối với người cao tuổi: Alfuzosin an toàn và hiệu quả cho nam giới từ 65 tuổi trở lên. Tuy nhiên, khi có tuổi, do chức năng gan và thận suy giảm nên cơ thể không còn khả năng đào thải thuốc hiệu quả như trước. Điều này có nghĩa là thuốc tồn tại trong cơ thể lâu hơn bình thường và điều này làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ.
• Đối với trẻ em: Alfuzosin không được sử dụng cho trẻ em.

Cách sử dụng alfuzosin

Liều dùng, dạng thuốc và tần suất sử dụng thuốc sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Tuổi tác của người bệnh
• Bệnh lý cần điều trị
• Mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh
• Các bệnh lý khác đang mắc
• Phản ứng của cơ thể với liều đầu tiên

Dạng thuốc và hàm lượng

• Thuốc gốc: alfuzosin
  • Dạng thuốc: Viên nén phóng thích kéo dài
  • Hàm lượng: 10 mg
• Biệt dược: Uroxatral
  • Dạng thuốc: Viên nén phóng thích kéo dài
  • Hàm lượng: 10 mg

Liều dùng để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt)

Liều dùng cho người lớn (từ 18 tuổi trở lên)

Liều khuyến nghị là 10 mg uống một lần mỗi ngày.

Liều dùng cho trẻ em (từ 0 – 17 tuổi)

Thuốc này không sử dụng cho trẻ em.

Điều gì xảy ra nếu dùng thuốc không theo chỉ định?

Alfuzosin được sử dụng lâu dài để kiểm soát các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Thuốc có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu như không được sử dụng đúng theo chỉ định.

• Hoàn toàn không dùng thuốc hoặc ngừng dùng thuốc: Nếu không dùng hoặc ngừng dùng alfuzosin, các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính như tiểu khó, dòng tiểu yếu, đi tiểu nhiều lần, đau khi đi tiểu, tiểu gấp, tiểu đêm và tiểu nhỏ giọt cuối bãi sẽ không thuyên giảm và thậm chí còn có thể ngày càng nghiêm trọng hơn. Người bệnh phải dùng thuốc đều đặn theo chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi cảm thấy các triệu chứng đã thuyên giảm. Dùng thuốc đều đặn là điều rất quan trọng để kiểm soát tăng sản tuyến tiền liệt lành tính và cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Dùng thuốc quá liều: Không dùng alfuzosin vượt quá liều mà bác sĩ kê. Dùng alfuzosin quá liều có thể dẫn đến:
  • Tụt huyết áp với các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng và ngất xỉu
  • Vấn đề về tim
  • Sốc
• Nếu lỡ uống thuốc quá nhiều, hãy báo cho bác sĩ hoặc đến ngay cơ sở y tế.
• Quên uống thuốc: Người bệnh cần uống alfuzosin đều đặn mỗi ngày một lần. Nếu quên uống thuốc, hãy uống ngay khi có thể. Nhưng nếu chỉ còn vài tiếng nữa là đến giờ uống liều tiếp theo thì hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như bình thường. Không được uống gộp hai liều cùng lúc. Điều này có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
• Làm thế nào để biết thuốc có hiệu quả hay không? Nếu các triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính có cải thiện thì chứng tỏ thuốc có hiệu quả.

Lưu ý quan trọng khi dùng alfuzosin

Lưu ý chung

• Uống alfuzosin sau ăn vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nếu uống alfuzosin khi bụng đói, thuốc sẽ không được cơ thể hấp thụ hoàn toàn và có thể giảm hiệu quả.
• Không nghiền, bẻ hay nhai thuốc mà phải uống cả viên.

Bảo quản

• Bảo quản alfuzosin ở nhiệt độ từ 15 đến 30°C (59 đến 86°F).
• Không để thuốc ở nơi có ánh sáng và ẩm ướt.

Mang thuốc khi đi xa

• Vì phải dùng alfuzosin hàng ngày nên người bệnh phải luôn mang theo thuốc khi đi xa.
• Khi đi máy bay, không được để thuốc trong hành lý ký gửi mà luôn phải để trong hành lý xách tay.
• Tia X trong máy soi chiếu hành lý sẽ không ảnh hưởng đến thuốc.
• Để thuốc trong hộp đựng gốc còn nguyên nhãn để đề phòng trường hợp nhân viên an ninh tại sân bay yêu cầu kiểm tra.
• Không để thuốc trong ô tô khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.