Đau phần phụ là do nguyên nhân nào?

Nếu hiện tượng này không phải là một triệu chứng tiền kinh nguyệt (các triệu chứng chảy ra trước khi có kinh nguyệt) mà bạn hay gặp hàng tháng thì nên đi khám bác sĩ sản phụ khoa vì đây rất có thể là những biểu hiện của u phần phụ hình thành trong cơ thể.

Đau phần phụ là gì?

Phần phụ là khu vực có chứa tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng cũng như là các mạch máu, dây chằng và mô liên kết.

Tình trạng đau ở khu vực này thường xảy ra ở quanh vị trí có u phần phụ.

U phần phụ được định nghĩa là những khối tăng trưởng bất thường hình thành ở tử cung hoặc các cơ quan lân cận.

Đau phần phụ đa phần xảy ra ở buồng trứng hoặc ống dẫn trứng.

Một số ví dụ về u phần phụ gồm có:

• U nang buồng trứng
• Thai ngoài tử cung
• Khối u lành tính
• Khối u ác tính hay ung thư

Các triệu chứng của đau phần phụ cũng tương tự như đau ở tử cung hoặc đau do hoạt động cổ tử cung.

Biện pháp chẩn đoán

Khi bị đau phần phụ, người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng dưới đây ngoài kỳ kinh nguyệt bình thường hoặc xuất hiện nhiều hơn 12 lần mỗi tháng:

• Đau bụng dưới
• Đau vùng chậu
• Bụng chướng, căng cứng
• Chán ăn

Trước tiên, để chẩn đoán nguyên nhân gây đau phần phụ thì bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, gồm có kiểm tra âm đạo, cổ tử cung và tất cả các cơ quan trong vùng chậu.

Sau đó sẽ siêu âm để kiểm tra thai ngoài tử cung. Siêu âm cũng sẽ cho thấy u nang hoặc các khối u khác nếu có. Nếu như không phát hiện thấy có u khi siêu âm thì sẽ tiếp tục chụp cộng hưởng từ (MRI).

Sau khi tìm thấy u ở phần phụ, người bệnh có thể cần làm xét nghiệm máu để tìm kháng nguyên ung thư. Mức kháng nguyên sẽ được theo dõi thường xuyên để đảm bảo rằng u phần phụ không trở thành u ác tính.

Nếu u có đường kính lớn hơn 6cm hoặc tình trạng đau không giảm sau 3 tháng thì bác sĩ sẽ thảo luận về các giải pháp loại bỏ u.

Nguyên nhân gây đau phần phụ

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng đau ở phần phụ. Sau khi chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị hoặc kiểm soát dựa trên nguyên nhân cụ thể. Một số nguyên nhân phổ biến là:

U nang đơn giản

U nang đơn giản (hay u nang cơ năng) trong buồng trứng hoặc tử cung có thể là nguyên nhân gây đau. Trong nhiều trường hợp, u nang đơn giản sẽ tự biến mất sau một thời gian.

Nếu u nang có kích thước nhỏ và không gây triệu chứng hoặc chỉ gây cảm giác hơi khó chịu thì có thể lựa chọn theo dõi trong một thời gian. Nếu sau vài tháng mà u nang vẫn còn thì có thể loại bỏ bằng phương pháp phẫu thuật nội soi rồi tiến hành kiểm tra xem đó có phải là khối u ác tính hay không.

Thai ngoài tử cung

Mang thai ngoài tử cung là tình trạng mà trứng sau khi thụ tinh không bám vào thành tử cung mà lại làm tổ ở những cơ quan khác mà thường là ống dẫn trứng. Trong những trường hợp này, thai kỳ sẽ không thể duy trì được đủ tháng.

Khi phát hiện mang thai ngoài tử cung thì sẽ phải phẫu thuật hoặc dùng thuốc để chấm dứt thai kỳ và theo dõi. Nếu không được can thiệp kịp thời, thai ngoài tử cung có thể vỡ, gây chảy máu ồ ạt và đe doạ tính mạng người mẹ.

U quái

U quái (dermoid cyst) là một loại u tế bào mầm phổ biến. Chúng giống như một chiếc bọc được tạo thành từ nhiều loại mô khác nhau, ví dụ như mô tóc, mô da, mô xương, mô cơ, mô răng,… và hình thành từ trước khi sinh. U quái thường không biểu hiện triệu chứng nên nhiều phụ nữ không biết mình có loại u này cho đến khi đi khám phụ khoa.

U quái thường hình thành trong buồng trứng nhưng cũng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trong cơ thể. Loại u này lành tính, không phải là ung thư. Vì phát triển chậm nên u quái thường chỉ bị phát hiện ra khi lớn đến mức gây ra các triệu chứng, ví dụ như đau ở phần phụ.

Xoắn buồng trứng

Xoắn buồng trứng là tình trạng xảy ra khi một buồng trứng bị xoắn quanh dây chẳng của nó, thường là do u nang buồng trứng có từ trước. Đây là một vấn đề hiếm khi xảy ra nhưng một khi xảy ra thì cần phải can thiệp khẩn cấp vì khi bị xoắn, sự lưu thông máu đến buồng trứng và ống dẫn trứng sẽ bị gián đoạn.

Thông thường, sẽ cần phẫu thuật nội soi ổ bụng hoặc mổ mở để giải quyết tình trạng xoắn buồng trứng. Một số trường hợp cần phải cắt bỏ hẳn bên buồng trứng bị xoắn do vấn đề quá nghiêm trọng hoặc do buồng trứng và ống dẫn trứng tương ứng bị hỏng sau một thời gian không được cung cấp máu.

Khi nào cần đi khám?

Nếu tình trạng đau ở phần phụ kéo dài dai dẳng, không liên quan đến kỳ kinh nguyệt hàng tháng hoặc đau ngày càng dữ dội mà không đỡ thì nên đi khám bác sĩ sản phụ khoa.

Ngoài ra, khi bị chảy máu âm đạo bất thường, ví dụ như ra máu ngoài kỳ kinh hoặc mất kinh nguyệt thì cũng cần đi khám càng sớm càng tốt.

Tóm tắt bài viết

Đau phần phụ là hiện tượng đau ở vùng chậu, gồm có tử cung, buồng trứng và ống dẫn trứng. Đau phần phụ tiếp diễn trong thời gian dài có thể là dấu hiệu của u nang hoặc vấn đề khác xảy ra ở khu vực này.

Nếu gặp triệu chứng đau và cảm thấy không bình thường thì cần đi khám bác sĩ để kiểm tra.