Có thể uống melatonin mỗi tối không?

Melatonin hoạt động như thế nào?

Melatonin tự nhiên chủ yếu được tạo ra ở tuyến tùng, một tuyến nhỏ nằm trong não. Tiếp xúc với ánh sáng sẽ ức chế sự sản xuất melatonin và ngược lại,bóng tối sẽ kích hoạt sự sản xuất melatonin.

Nồng độ melatonin trong não bắt đầu tăng vào lúc hoàng hôn khi mặt trời lặn. Nồng độ melatonin đạt mức cao nhất vào giữa đêm và bắt đầu giảm dần khi trời gần sáng.

Melatonin ức chế các tín hiệu thần kinh tạo sự tỉnh táo trong não. Điều này khiến cho chúng ta cảm thấy buồn ngủ khi gần đến giờ đi ngủ.

Do tác dụng này của melatonin nên viên uống melatonin được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề về giấc ngủ, gồm có:

• Mất ngủ
• Lệch múi giờ
• Rối loạn giấc ngủ do làm việc theo ca
• Rối loạn giấc ngủ bắt đầu muộn
• Vấn đề về giấc ngủ ở trẻ tự kỷ hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)

Liều dùng an toàn

Viên uống melatonin không phải là thuốc. Do đó, hiện chưa có khuyến nghị về liều dùng melatonin hiệu quả và an toàn.

Trên thực tế đã có nhiều nghiên cứu khoa học về việc uống bổ sung melatonin nhưng mỗi nghiên cứu lại sử dụng liều lượng melatonin khác nhau, dao động từ 0,1 đến 10 miligam (mg). Theo một tổng quan nghiên cứu vào năm 2017, liều melatonin thông thường là từ 1 đến 5 mg. (1)

Thường mất từ 1 đến 2 giờ để melatonin phát huy tác dụng, vì vậy nên melatonin thường được dùng trong vòng 2 giờ trước khi đi ngủ.

Nếu muốn thử dùng melatonin để cải thiện giấc ngủ, bạn nên bắt đầu từ liều thấp. Hoặc bạn nên đi khám để được bác sĩ tư vấn liều dùng melatonin phù hợp.

Liều dùng melatonin cho trẻ em

Giống như ở người lớn, hiện cũng chưa có khuyến nghị cụ thể về liều dùng melatonin hiệu quả, an toàn cho trẻ em. Liều dùng tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ. Một tổng quan nghiên cứu vào năm 2016 đã đề xuất các mức liều dùng melatonin theo độ tuổi như sau: (2)

• 1 mg cho trẻ từ 0 – 12 tháng tuổi
• 2,5 - 3 mg cho trẻ lớn hơn
• 5 mg cho độ tuổi thiếu niên

Tổng quan nghiên cứu này cũng khuyến nghị cho trẻ dùng melatonin trước khi đi ngủ từ 30 đến 60 phút.

Cha mẹ nên cho trẻ đi khám khi có vấn đề về giấc ngủ để xem có nên dùng melatonin hay không và liều dùng bao nhiêu là hợp lý.

Liều dùng melatonin cho người lớn tuổi

Lượng melatonin tự nhiên mà cơ thể tạo ra sẽ giảm dần theo thời gian. Đây là một lý do tại sao mất ngủ xảy ra phổ biến hơn ở người cao tuổi.

Các nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về liều dùng melatonin tối ưu cho người lớn tuổi. Một tổng quan nghiên cứu vào năm 2016 về các loại thuốc và thực phẩm chức năng hỗ trợ giấc ngủ cho người lớn tuổi đã đề xuất sử dụng melatonin phóng thích tức thì trước khi đi ngủ 1 giờ và liều dùng là 1 đến 2 mg. (3)

Những điều cần lưu ý khi sử dụng melatonin

Melatonin được phân loại là một loại thực phẩm chức năng, có nghĩa là không được các cơ quan chức năng quản lý nghiêm ngặt giống như thuốc.

Hàm lượng melatonin thực tế trong sản phẩm có thể thấp hơn so với những gì ghi trên bao bì.

Một nghiên cứu vào năm 2017 đã đánh giá 31 sản phẩm viên uống melatonin khác nhau và nhận thấy rằng hàm lượng melatonin thực tế của 71% sản phẩm không khớp với thông tin ghi trên nhãn. Ngoài ra, 26% sản phẩm có chứa serotonin, một chất có thể gây hại ngay cả ở liều lượng rất thấp.

Do đó, bạn nên chọn sản phẩm của những hãng sản xuất uy tín để đảm bảo chất lượng và tính an toàn.

Uống melatonin mỗi tối có an toàn không?

Theo Trung tâm Y học Bổ sung và Tích hợp Quốc gia Hoa Kỳ (NCCIH), việc uống bổ sung melatonin trong thời gian ngắn an toàn với hầu hết người lớn và trẻ em. (4) Tuy nhiên, hiện chưa có nhiều nghiên cứu về tính an toàn của melatonin khi dùng trong thời gian dài.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng melatonin trong thời gian dài ở người lớn có thể gây ra tác dụng phụ nhẹ. Cần nghiên cứu thêm về tác động của việc sử dụng melatonin lâu dài ở trẻ em.

Vì sự sản xuất melatonin tự nhiên giảm khi bắt đầu bước vào tuổi dậy thì nên có một số ý kiến lo ngại rằng việc uống bổ sung melatonin trong thời gian dài ở trẻ em có thể gây dậy thì muộn. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để làm rõ điều này.

Điều gì xảy ra nếu dùng melatonin quá liều?

Melatonin nói chung là an toàn. Tuy nhiên, viên uống melatonin có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ, đặc biệt là khi dùng liều cao hoặc dùng dạng phóng thích kéo dài.

Các tác dụng phụ thường gặp của melatonin gồm có:

• Buồn ngủ vào ban ngày
• Đau đầu
• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Đi tiểu nhiều
• Đái dầm (ở trẻ em)

Các tác dụng phụ ít gặp gồm có:

• Cáu gắt
• Đau bụng
• Run tay nhẹ
• Lo lắng, buồn bã, tâm trạng tiêu cực
• Lú lẫn hoặc mất phương hướng
• Hạ huyết áp

Nếu bạn gặp tác dụng phụ khi dùng melatonin, hãy ngừng dùng và báo cho bác sĩ. Bác sĩ có thể sẽ giảm liều hoặc kê một loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng hỗ trợ giấc ngủ khác.

Có thể uống melatonin nhiều lần trong một đêm không?

Mặc dù uống thêm 1 – 2 liều melatonin trong cùng một đêm sẽ không gây hại nhưng sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ.

Nếu bạn cảm thấy uống bổ sung melatonin không có hiệu quả thì hãy ngừng sử dụng. Còn rất nhiều cách khác để điều trị vấn đề về giấc ngủ.

Tương tác với thuốc

Melatonin có thể tương tác với một số loại thuốc, gồm có:

• Thuốc chống đông máu (thuốc làm loãng máu): Dùng melatonin cùng với thuốc chống đông máu có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Thuốc điều trị động kinh (thuốc chống co giật): Melatonin có thể làm giảm hiệu quả của những loại thuốc này.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Melatonin có thể gây cản trở thuốc ức chế miễn dịch.
• Thuốc trị tiểu đường: Melatonin có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.
• Thuốc trị cao huyết áp: Melatonin có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc này và khiến cho huyết áp không được kiểm soát.
• Thuốc tránh thai. Thuốc tránh thai có thể làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ của melatonin.

Vì viên uống melatonin có thể gây mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày nên tránh dùng melatonin cùng với:

• Các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ khác
• Thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương
• Rượu bia

Những ai không nên dùng melatonin?

Hầu như chưa có nghiên cứu nào về tính an toàn của melatonin khi sử dụng trong thời gian mang thai. Ngoài ra, mặc dù melatonin là một thành phần có trong sữa mẹ nhưng chưa rõ việc uống melatonin khi cho con bú có ảnh hưởng gì đến trẻ sơ sinh hay không.

Vì lý do này, tốt nhất bạn nên tránh dùng melatonin nếu đang mang thai, dự định có thai hoặc đang cho con bú.

Ngoài ra, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng melatonin nếu bạn có các bệnh lý hoặc tình trạng dưới đây:

• Bệnh tự miễn
• Bệnh động kinh
• Bệnh thận
• Bệnh gan
• Tiền sử dị ứng với melatonin

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên đi khám nếu gặp các triệu chứng dưới đây:

• Thường xuyên khó đi vào giấc ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ
• Thường xuyên cảm thấy buồn ngủ hoặc mệt mỏi vào ban ngày
• Gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày do thiếu ngủ

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về thói quen ngủ và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Bạn có thể sẽ phải ghi nhật ký giấc ngủ để theo dõi thời điểm đi ngủ, thời lượng và chất lượng giấc ngủ cũng như những ảnh hưởng của vấn đề về giấc ngủ đến hoạt động trong ngày.

Ngoài ra, có thể còn phải làm xét nghiệm máu để xem vấn đề về giấc ngủ có phải là triệu chứng của một bệnh lý tiềm ẩn hay không.

Tóm tắt bài viết

Uống bổ sung melatonin có thể giúp dễ ngủ và ngủ ngon giấc hơn. Hiện tại chưa có khuyến nghị cụ thể về liều dùng melatonin nên nếu muốn thử dùng melatonin, bạn nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn liều lượng và thời điểm sử dụng.

Melatonin nói chung là an toàn khi sử dụng trong thời gian ngắn nhưng chưa rõ tính an toàn khi sử dụng lâu dài. Melatonin đa phần chỉ gây ra các tác dụng phụ nhẹ.

Nếu bạn dùng melatonin và cảm thấy không hiệu quả hoặc gặp phải các tác dụng phụ thì hãy ngừng sử dụng và báo cho bác sĩ. Còn rất nhiều cách khác để khắc phục vấn đề về giấc ngủ.