11 lợi ích của nhụy hoa nghệ tây (saffron)

Saffron hay nhụy hoa nghệ tây là một trong những loại gia vị đắt đỏ nhất trên hành tinh. 450 gram saffron có giá từ 500 đến 5.000 đô la Mỹ.

Lý do là bởi quá trình thu hoạch phải sử dụng nhiều lao động và công đoạn sản xuất phức tạp, tỉ mỉ.

Saffron là nhụy của hoa nghệ tây (Crocus sativus), một loài thực vật thuộc họ Diên vĩ.

Loại gia vị này có nguồn gốc từ Hy Lạp và từ lâu đã được coi trọng nhờ có rất nhiều công dụng khác nhau như tăng cường ham muốn tình dục, cải thiện tâm trạng, trí nhớ và chữa bệnh.

Dưới đây là 11 lợi ích ấn tượng của nhụy hoa nghệ tây saffron đối với sức khỏe.

1. Giàu chất chống oxy hóa

Saffron chứa nhiều hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa. Những chất này bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi tác dụng của các gốc tự do và stress oxy hóa.

Một số chất chống oxy hóa chính trong saffron là crocin, crocetin, safranal và kaempferol.

Crocin và crocetin là các sắc tố carotenoid tạo nên màu đỏ của saffron. Cả hai hợp chất này đều có thể có đặc tính chống trầm cảm, bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương, cải thiện phản ứng viêm, cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân. (1)

Safranal là hợp chất tạo nên mùi thơm đặc trưng của saffron. Nghiên cứu cho thấy hợp chất này có thể cải thiện tâm trạng, trí nhớ và khả năng tiếp thu, đồng thời bảo vệ các tế bào não khỏi stress oxy hóa. (2)

Kaempferol có trong cánh hoa nghệ tây. Hợp chất này có nhiều lợi ích cho sức khỏe, chẳng hạn như giảm viêm, ngăn ngừa ung thư và chống trầm cảm.

Tóm tắt: Saffron rất giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như crocin, crocetin, safranal và kaempferol. Các chất chống oxy hóa này giúp bảo vệ tế bào trong cơ thể khỏi stress oxy hóa.

2. Cải thiện tâm trạng và điều trị các triệu chứng trầm cảm

Nhụy hoa nghệ tây được mệnh danh là “loại gia vị ánh nắng mặt trời”.

Lý do không chỉ đến từ màu sắc rực rỡ đặc trưng mà còn bởi công dụng cải thiện tâm trạng giống như ánh nắng.

Trong một bản đánh giá tổng hợp 5 nghiên cứu, nhụy hoa nghệ tây có hiệu quả cao hơn đáng kể so với giả dược trong việc điều trị các triệu chứng của bệnh trầm cảm thể nhẹ đến vừa. (3)

Các nghiên cứu khác cho thấy dùng 30 mg nhụy hoa nghệ tây mỗi ngày mang lại hiệu quả tương đương với Fluoxetine, Imipramine và Citalopram - các loại thuốc điều trị trầm cảm được sử dụng phổ biến. Ngoài ra, saffron còn có ưu điểm là ít gây tác dụng phụ hơn so với thuốc.

Hơn nữa, cả cánh và nhụy hoa nghệ tây đều có tác dụng chống trầm cảm mức độ từ nhẹ đến vừa.

Mặc dù những phát hiện này đều rất hứa hẹn nhưng cần có thêm các nghiên cứu dài hơn, quy mô lớn hơn trên người trước khi chính thức sử dụng saffron trong điều trị chứng trầm cảm.

Tóm tắt: Saffron có thể giúp điều trị các triệu chứng của bệnh trầm cảm từ nhẹ đến vừa nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi sử dụng saffron như một phương pháp điều trị trầm cảm chính thức.

3. Ngăn ngừa ung thư

Saffron chứa nhiều chất chống oxy hóa có tác dụng trung hòa các gốc tự do gây hại trong cơ thể. Tổn thương mà gốc tự do gây ra cho tế bào là nguyên nhân dẫn đến các bệnh mãn tính, chẳng hạn như ung thư.

Trong các nghiên cứu trong ống nghiệm, các hợp chất trong saffron đã được chứng minh là có thể tiêu diệt một cách có chọn lọc các tế bào ung thư đại tràng hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào này, đồng thời bảo vệ các tế bào khỏi mạnh không bị tổn hại. (4)

Saffron cũng có tác dụng tương tự đối với các tế bào da, tủy xương, tuyến tiền liệt, phổi, vú, cổ tử cung và một số cơ quan khác của cơ thể.

Hơn nữa, các nghiên cứu trong ống nghiệm cũng đã phát hiện ra rằng crocin - chất chống oxy hóa chính trong saffron - có thể làm cho các tế bào ung thư trở nên nhạy cảm hơn với thuốc hóa trị và nhờ đó việc điều trị sẽ hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, đây mới chỉ là kết quả từ các nghiên cứu trong ống nghiệm. Tác dụng chống ung thư của saffron vẫn cần được nghiên cứu thêm trên cơ thể người.

Tóm tắt: Saffron chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp tiêu diệt tế bào ung thư và đồng thời bảo vệ các tế bào bình thường. Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu thêm trên người.

4. Giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt

Hội chứng tiền kinh nguyệt (premenstrual syndrome - PMS) là một nhóm các triệu chứng về thể chất và tinh thần xảy ra trước khi bắt đầu kỳ kinh.

Các nghiên cứu cho thấy nhụy hoa nghệ tây có thể giúp làm giảm các triệu chứng này.

Cụ thể, ở phụ nữ trong độ tuổi 20 – 45, việc dùng 30 mg saffron mỗi ngày được chứng minh là giúp giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt như đau bụng, đau đầu, mỏi lưng, thèm ăn và mệt mỏi. (5)

Một nghiên cứu khác cho thấy rằng chỉ cần ngửi mùi hương saffron trong 20 phút là đủ để cải thiện các triệu chứng tiền kinh nguyệt như lo âu và giảm nồng độ hormone stress cortisol.

Tóm tắt: Cả uống và ngửi saffron đều giúp làm giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt, chẳng hạn như khó chịu, đau đầu, thèm ăn, đau bụng và lo âu.

5. Tăng ham muốn tình dục

Từ lâu saffron đã được sử dụng trong các phương thuốc tăng cường ham muốn tình dục.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng saffron có đặc tính kích thích tình dục, đặc biệt là ở những người đang dùng thuốc điều trị trầm cảm.

Ví dụ, trong một nghiên cứu, việc dùng 30 mg saffron mỗi ngày trong 4 tuần đã giúp cải thiện đáng kể chức năng cương dương ở những nam giới bị rối loạn cương dương do dùng thuốc chống trầm cảm. (6)

Ngoài ra, một bản phân tích tổng hợp 6 nghiên cứu cũng đã cho thấy rằng uống saffron giúp cải thiện chức năng cương dương và ham muốn tình dục.

Trong một nghiên cứu ở những phụ nữ bị giảm ham muốn do dùng thuốc trị trầm cảm, việc dùng 30 mg saffron mỗi ngày trong vòng 4 tuần đã giúp làm giảm cảm giác đau đớn khi quan hệ, tăng ham muốn và tăng tiết dịch bôi trơn. (7)

Tóm tắt: Saffron có thể giúp tăng ham muốn tình dục ở cả nam và nữ, đặc biệt là những người đang dùng thuốc điều trị trầm cảm.

6. Giảm cảm giác thèm ăn và giảm cân

Ăn vặt là thói quen của nhiều người và là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tăng cân.

Saffron có thể giúp giảm cảm giác thèm ăn và nhờ đó giảm bớt nhu cầu ăn vặt.

Trong một nghiên cứu kéo dài 8 tuần, những phụ nữ uống chiết xuất saffron đã cảm thấy no lâu hơn, ít ăn vặt hơn và giảm cân nhiều hơn đáng kể so với những phụ nữ dùng giả dược. (8)

Trong một nghiên cứu khác cũng kéo dài 8 tuần, saffron đã giúp giảm đáng kể cảm giác thèm ăn, chỉ số khối cơ thể (BMI), vòng eo và tổng lượng mỡ trong cơ thể. (9)

Tuy nhiên, cơ chế giảm thèm ăn và hỗ trợ giảm cân của saffron hiện vẫn đang được nghiên cứu. Theo một giả thuyết thì saffron giúp cải thiện tâm trạng và nhờ đó làm giảm nhu cầu ăn vặt.

Tóm tắt: Saffron đã được chứng minh là có tác dụng giảm ăn vặt và giảm cơn thèm ăn. Điều này sẽ giúp giảm cân.

7–10. Các lợi ích khác

Mặc dù vẫn chưa được nghiên cứu rộng rãi nhưng saffron còn mang lại các lợi ích khác cho sức khỏe như:

• Giảm các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch: Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa trong nhụy hoa nghệ tây có thể làm giảm nồng độ cholesterol trong máu và giúp cho các mạch máu không bị tắc nghẽn.
• Giảm lượng đường trong máu: Nhụy hoa nghệ tây có thể làm giảm lượng đường trong máu và tăng độ nhạy insulin.
• Cải thiện thị lực ở người bị thoái hóa điểm vàng do lão hóa: Saffron có tác dụng cải thiện thị lực ở những người lớn tuổi bị thoái hóa điểm vàng và bảo vệ tế bào mắt khỏi tác hại của các gốc tự do có liên quan đến thoái hóa điểm vàng.
• Cải thiện trí nhớ ở người mắc bệnh Alzheimer: Đặc tính chống oxy hóa của saffron có thể cải thiện khả năng nhận thức và trí nhớ ở người mắc bệnh Alzheimer.

Tóm tắt: Saffron còn mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giảm đường huyết, cải thiện thị lực và trí nhớ. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi đưa ra kết luận chắc chắn.

11. Dễ dàng đưa vào chế độ ăn uống

Khi sử dụng một lượng vừa phải, saffron có hương vị và mùi thơm nhẹ nên rất dễ thêm vào các món ăn.

Tuy nhiên, cách sử dụng saffron phổ biến và đơn giản nhất vẫn là ngâm trong nước nóng (không dùng nước sôi) và uống trực tiếp.

Saffron hiện nay được bán cả ở dạng sợi hoặc dạng bột nhưng tốt nhất vẫn nên mua dạng sợi vì dễ sử dụng và ít bị nhiễm tạp chất hơn. Ngoài ra, chiết xuất saffron còn được sử dụng trong nhiều loại thực phẩm chức năng.

Mặc dù là loại gia vị đắt đỏ nhất trên thế giới nhưng chỉ một lượng nhỏ saffron cũng có tác động lớn đến cơ thể và mỗi lần pha chỉ cần dùng một vài sợi. Việc sử dụng quá nhiều sẽ khiến cho món ăn hay trà có mùi nồng và khó uống.

Tóm tắt: Saffron có mùi thơm nhẹ nên dễ dàng thêm vào các món ăn. Cách đơn giản nhất là ngâm với nước nóng và uống giống như trà. Ngoài ra cũng có thể dùng các loại thực phẩm chức năng có chứa chiết xuất saffron.

Liều lượng và tác dụng phụ

Saffron nói chung là an toàn, hầu như không có tác dụng phụ.

Về liều lượng, mỗi người có thể sử dụng lên đến 1.5 gram saffron mỗi ngày nhưng theo các nghiên cứu thì chỉ 30 mg mỗi ngày là đủ để có được những lợi ích cho sức khỏe.

Mặt khác, việc sử dụng từ 5 gram trở lên có thể gây ngộ độc. Phụ nữ mang thai không nên uống quá nhiều saffron vì điều này có thể dẫn đến sảy thai. (10)

Một vấn đề khác khi sử dụng saffron, đặc biệt là saffron dạng bột là sản phẩm có thể bị lẫn các thành phần khác, chẳng hạn như sợi chỉ màu đỏ, nghệ hay hay bột ớt. Ngoài ra, vì có giá thành cao nên saffron có thể bị làm giả.

Vì vậy, phải mua saffron từ nguồn uy tín để thực sự có được các lợi ích của loại thảo dược này. Không mua các sản phẩm có giá rẻ hơn bình thường.

Tóm tắt: Khi sử dụng liều lượng vừa phải thì saffron an toàn và gần như không gây tác dụng phụ nào. Nên mua saffron từ các nguồn uy tín để tránh sản phẩm bị lẫn tạp chất hoặc saffron giả.

Tóm tắt bài viết

Nhụy hoa nghệ tây (saffron) là một loại gia vị chứa nhiều chất chống oxy hóa và mang lại các lợi ích lớn cho sức khỏe, chẳng hạn như cải thiện tâm trạng, tăng ham muốn tình dục, giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt, hỗ trợ giảm cân và ngăn ngừa nhiều bệnh tật. Saffron an toàn đối với hầu hết mọi người và dễ dàng bổ sung vào chế độ ăn uống.