Sử Dụng Yếu Tố Tăng Trưởng Trong Chăm Sóc Da Có Tác Dụng Gì?

Yếu tố tăng trưởng là gì?

Yếu tố tăng trưởng (growth factor - GF) là các protein đặc biệt hoặc hormone steroid được tạo ra bởi các tế bào khác nhau như tế bào sừng, nguyên bào sợi, tiểu cầu và một số tế bào miễn dịch nhất định. Yếu tố tăng trưởng là các tín hiệu được sử dụng để thay đổi biểu hiện gen hoặc liên lạc với các cấu trúc tế bào khác. Vì lý do này nên yếu tố tăng trưởng đóng vai trò quan trọng trong sự di chuyển, phát triển, nhân lên và thay đổi của tế bào.

Có rất nhiều loại yếu tố tăng trưởng. Một số loại trong đó có thể phục hồi các tế bào da cũ như tế bào sừng và nguyên bào sợi, giúp cho các tế bào này hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, các yếu tố tăng trưởng không hoạt động đơn độc. Chúng phối hợp cùng nhau giống như làm việc nhóm, trong đó mỗi thành viên đảm nhận một vai trò nhất định. Nếu mất đi một thành viên trong nhóm (một loại yếu tố tăng trưởng), hoạt động của cả nhóm sẽ thay đổi. Đó là lý do tại sao các nghiên cứu rất khó xác định vai trò tổng thể của từng loại yếu tố tăng trưởng.

Các yếu tố tăng trưởng ở da gồm có yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ biểu bì và yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ trung bì, mỗi loại yếu tố tăng trưởng có tác dụng khác nhau.

Nhiều loại serum dưỡng da chỉ chứa một hoặc hai loại yếu tố tăng trưởng và một số loại serum chỉ sử dụng yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ trung bì. Điều này không giống với những gì diễn ra tự nhiên ở da, nơi các yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ biểu bì và trung bì phối hợp với nhau.

>>>> Xem thêm: Lợi ích của exosome trong chăm sóc da và điều trị vấn đề về da

Tác dụng của yếu tố tăng trưởng trong sản phẩm chăm sóc da

Yếu tố tăng trưởng thường được sử dụng để trẻ hóa da. Yếu tố tăng trưởng thúc đẩy các nguyên bào sợi của da tạo ra những thành phần quan trọng giúp làn da trông trẻ trung hơn như collagen, elastin và glycosaminoglycan. Da bị mất đi các thành phần da này sẽ trở nên nhăn nheo, mỏng và chảy xệ.

Tác dụng của yếu tố tăng trưởng đối với da:

• Tác động đến các tế bào gần giống với nơi mà các tế bào được tạo ra
• Điều hòa sự tăng trưởng, tăng sinh và biệt hóa của tế bào
• Liên kết với các thụ thể cụ thể trên bề mặt của tế bào mục tiêu
• Tăng sản xuất collagen, axit hyaluronic và elastin, những thành phần chính giúp duy trì độ đàn hồi và hydrat hóa của da.
• Chữa lành tổn thương trên da
• Làm cho da trông mịn màng và trẻ trung hơn
• Tẩy tế bào chết bằng cách thúc đẩy quá trình thay tế bào và loại bỏ các lớp tế bào da cũ bên ngoài

Các loại yếu tố tăng trưởng trong sản phẩm chăm sóc da

Dưới đây là các loại yếu tố tăng trưởng thường có trong các sản phẩm chăm sóc da.

• Yếu tố tăng trưởng biểu bì (epidermal growth factor - EGF)
• Yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (fibroblast growth factor - FGF)
• Yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (insulin-like growth factor-1 - IGF-1)
• Yếu tố tăng trưởng tế bào sừng (keratinocyte growth factor - KGF)
• Yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu (platelet-derived growth factor - PDGF)
• Yếu tố tăng trưởng biến đổi alpha (transforming growth factor alpha – TGF-alpha)
• Yếu tố tăng trưởng biến đổi beta (transforming growth factor beta – TGF-beta)
• Yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (vascular endothelial growth factor - VEGF)

Loại yếu tố tăng trưởng nào chống lão hóa tốt nhất?

TGF-beta (TGF-β) là loại yếu tố tăng trưởng có nhiều dữ liệu về công dụng chống lão hóa nhất.

Các yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu được tìm thấy trong exosome cũng đã được chứng minh là có lợi trong việc điều trị lão hóa da.

Có nên dùng serum chứa yếu tố tăng trưởng không?

Các loại serum có thành phần yếu tố tăng trưởng thường đắt đỏ nhưng hiệu quả mà những sản phẩm này mang lại liệu có xứng đáng số tiền bỏ ra hay không? Hiệu quả của serum chứa yếu tố tăng trưởng phụ thuộc vào công thức, thời gian từ ngày sản xuất, nơi bảo quản, có được bảo quản trong môi trường mát hay không và những sản phẩm khác được kết hợp cùng trong chu trình chăm sóc da.

Các yếu tố có thể làm giảm hiệu quả của serum chứa yếu tố tăng trưởng

Các sản phẩm chăm sóc da chứa yếu tố tăng trưởng sẽ không hiệu quả nếu yếu tố tăng trưởng không thể thẩm thấu sâu xuống lớp trung bì của da, nơi có các nguyên bào sợi.

Có rất nhiều vấn đề khiến yếu tố tăng trưởng khó thâm nhập xuống lớp trung bì của da, chẳng hạn như:

• Không ổn định khi được đựng trong chai hoặc lọ
• Kích thước hạt quá to nên khó thẩm thấu vào da
• Nhanh chóng bị phân hủy bởi enzyme protease trên và bên trong da
• Bị phá hủy bởi các gốc tự do
• Không đến được các thụ thể mục tiêu
• Bất hoạt trước khi phát huy tác dụng
• Thời gian bán hủy ngắn

Vì những lý do này nên cách bào chế các sản phẩm chứa yếu tố tăng trưởng, các thành phần khác có trong sản phẩm và thứ tự sử dụng sản phẩm trong chu trình chăm sóc da là những yếu tố rất quan trọng quyết định hiệu quả mà yếu tố tăng trưởng mang lại.

Ảnh hưởng của thói quen chăm sóc da đến hiệu quả của yếu tố tăng trưởng

Các sản phẩm chăm sóc da khác mà bạn đang sử dụng có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của serum yếu tố tăng trưởng. Ví dụ, sữa rửa mặt có độ pH thấp sẽ làm giảm độ pH của da, điều này có thể làm bất hoạt các yếu tố tăng trưởng, trừ khi bạn thoa một lớp kem dưỡng ẩm có độ pH cao hơn lên trên.

Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của yếu tố tăng trưởng trong các sản phẩm chăm sóc da gồm có:

• Độ pH của da
• Tắc nghẽn lỗ chân lông
• Chất tăng thấm (chất giúp tăng cường khả năng thẩm thấu của hoạt chất vào da)
• Heparan sulfat
• Tình trạng hàng rào bảo vệ da

Yếu tố tăng trưởng có an toàn không?

Có rất nhiều thông tin về lợi ích mà yếu tố tăng trưởng mang lại nhưng chúng ta lại chưa hiểu rõ về tính an toàn của yếu tố tăng trưởng trong mỹ phẩm. Tuy rằng các nghiên cứu chưa chắc chắn loại yếu tố tăng trưởng hay sự kết hợp yếu tố tăng trưởng nào trong các sản phẩm chăm sóc da có thể gây ra hoặc ngăn ngừa ung thư da nhưng đã có nghiên cứu phát hiện ra rằng một số loại ung thư da nhất định có thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF) và việc sử dụng EGF trong những trường hợp này có thể khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng hơn. Và trên thực tế có không ít sản phẩm chăm sóc da có chứa EGF.

Một số nghiên cứu cho thấy các yếu tố tăng trưởng như EGF, TGF-alpha, FGF, VEGF và PDGF có mối liên hệ với bệnh ung thư.

Các sản phẩm chăm sóc da chứa yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ nguyên bào sợi đã có từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa có bằng chứng đảm bảo tính an toàn của những sản phẩm này, đặc biệt là đối với những người bị ung thư da. Mặc dù chưa có bất kỳ trường hợp ung thư da nào được báo cáo liên quan trực tiếp đến việc sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa yếu tố tăng trưởng nhưng một vụ kiện vào năm 2014 đã làm dấy lên mối lo ngại về rủi ro khi sử dụng yếu tố tăng trưởng để chăm sóc da. Vụ kiện này cuối cùng đã bị bác bỏ vào năm 2018 nhưng nỗi lo không vì thế mà biến mất. Nhiều ý kiến cho rằng yếu tố tăng trưởng có thể thúc đẩy sự phát triển các tế bào da bất thường. Vì vậy, nếu bạn sử dụng yếu tố tăng trưởng thì hãy theo dõi làn da thường xuyên và đi khám bác sĩ da liễu ngay khi nhận thấy bất kỳ sự thay đổi bất thường nào.