Lợi Ích Của Exosome Trong Chăm Sóc Da Và Điều Trị Vấn Đề Về Da

Hơi khó để giải thích cặn kẽ về mặt khoa học nhưng một số loại serum exosome bôi ngoài da có tác dụng tương tự như tiêm PRP (huyết thanh giàu tiểu cầu). Tuy nhiên, không phải sản phẩm và phương pháp điều trị dựa trên exosome nào cũng có hiệu quả như nhau. Vậy làm thế nào để biết sản phẩm exosome nào là tốt nhất?

Những điều này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Sản phẩm exosome nào tốt nhất?

Mặc dù mới chỉ có một vài sản phẩm chứa exosome trên thị trường nhưng mỗi sản phẩm là không giống nhau. Nguồn gốc của exosome và cách chiết xuất exosome là những yếu tố rất quan trọng quyết định lợi ích mà serum exosome mang lại cho làn da.

Hiện tại, serum exosome của thương hiệu Plated Skin Science là sản phẩm được nhiều nghiên cứu chứng minh công dụng nhất. Sử dụng sản phẩm này hai lần một ngày trong 6 tuần đã được chứng minh là giúp cải thiện vẻ ngoài của da bằng cách giảm nếp nhăn và tình trạng mẩn đỏ. Những kết quả này được thấy rõ ở tuần thứ 4 - 6. Điều này có nghĩa là bạn phải sử dụng sản phẩm trong 4 - 6 tuần thì mới thấy được sự thay đổi rõ rệt. Tiến sĩ Atta Behfar, người đã được cấp bằng sáng chế cho việc sử dụng exosome trong điều trị lão hóa da, khuyến nghị:

• Sử dụng Plated Skin Science Intensive Repair 0,5 oz trong 6 tuần (tương đương khoảng 2 lọ)
• Tiếp theo là Plated Skin Science Revitalizing Essence 1.0 để duy trì kết quả.

Sau một hoặc hai tháng sử dụng Skin Science Revitalizing Essence, nếu bạn cảm thấy làn da của mình vẫn cần trẻ hóa thêm thì bạn có thể tiếp tục thêm một chu kỳ sử dụng Skin Science Intensive Repair nữa.

Exosome điều trị những vấn đề về da nào?

Exosome được sử dụng làm thành phần chống lão hóa trong các sản phẩm chăm sóc da cấp y tế và được sử dụng trong các thủ thuật thẩm mỹ chẳng hạn như sau khi lăn kim vi điểm. Exosome thường được sử dụng để trẻ hóa da nhưng cũng có hiệu quả trong điều trị các vấn đề về da như:

• Mụn trứng cá
• Bệnh chàm (eczema)
• Herpes (mụn giộp)
• Viêm da
• Bệnh trứng cá đỏ (rosacea)
• Vết thương
• Nếp nhăn

Exosome phù hợp với loại da nào?

Khi sử dụng bất kỳ sản phẩm chăm sóc da nào, điều quan trọng là sản phẩm đó phải phù hợp với loại da thì mới có hiệu quả. Nếu bạn chưa biết làn da của mình thuộc loại nào thì có thể đọc bài viết này.

Lợi ích của exosome đối với da

Trong y tế, exosome đã được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như điều trị chấn thương cơ, chấn thương khớp, bảo vệ tim trước khi ghép tim và chữa lành vết thương do bệnh tiểu đường. Bên cạnh đó, exosome còn có thể dược sử dụng trong lĩnh vực da liễu làm thành phần chống lão hóa để trẻ hóa làn da.

Dưới đây là một số công dụng của exosome trong lĩnh vực da liễu:

• Trẻ hóa da bằng cách tăng sinh collagen và giảm tế bào lão hóa (senescent cell)
• Tăng tốc độ hồi phục
• Giảm viêm

Serum exosome thường được sử dụng để trị đường nhăn mảnh, nếp nhăn và làm dịu da. Exosome còn có thể giúp trị mụn nhọt và giúp vết loét lành nhanh hơn nhưng cần có thêm nghiên cứu để kiểm chứng những công dụng này của serum exosome.

Exosome là gì?

Exosome là loại túi ngoại bào nhỏ nhất có kích thước (đường kính) từ 30 đến 150nm.

Túi ngoại bào là những túi có hình cầu được đóng kín bởi lớp màng lipid kép có nhiệm vụ chứa và bảo vệ các chất truyền tín hiệu quan trọng của tế bào như protease (MMP), các cytokine gây viêm, các yếu tố tăng trưởng, mRNA, miRNA, DNA ty thể và DNA bộ gen.

Chức năng của exosome

Chức năng của exosome là cho phép các tế bào giao tiếp với nhau một cách ổn định. Các hình thức giao tiếp này sẽ không ổn định nếu không được bảo vệ bởi lớp màng lipid kép của exosome. Exosome phải còn nguyên vẹn thì mới có thể đưa các chất bên trong và thông điệp đến mô đích.

Nguồn gốc của exosome

Exosome xuất hiện tự nhiên và phải được phân lập khỏi một số loại mô cơ thể. Các tế bào da như tế bào sừng và nguyên bào sợi tiết ra các exosome có nhiều lợi ích cho da. Exosome kích hoạt các tế bào gốc, sau đó các tế bào này di chuyển đến vị trí bị tổn thương và tạo điều kiện cho quá trình tái tạo da, dẫn đến trẻ hóa da. Hoạt động của mỗi loại exosome là khác nhau tùy thuộc vào nguồn gốc.

Exosome được sử dụng trong điều trị các vấn đề về da thường đến từ:

• Tế bào mỡ
• Dây rốn
• Nhau thai
• Tiểu cầu

Nguồn gốc quyết định thông điệp và hoạt động của exosome.

Vì tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương, hình thành collagen và phản ứng viêm nên tiểu cầu là nguồn exosome tốt nhất để trẻ hóa da. Exosome phân lập từ tiểu cầu mang lại lợi ích tương tự như liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) trong điều trị lão hóa da.

Phương pháp chiết xuất exosome từ mô cơ thể là yếu tố rất quan trọng. Nếu không được phân lập đúng cách, exosome có thể bị hỏng và mất đi các chất bên trong. Ví dụ, nếu chiết xuất exosome bằng máy ly tâm thì tốc độ và kích thước của máy sẽ ảnh hưởng đến mức độ nguyên vẹn của exosome được chiết xuất. Nếu không còn nguyên vẹn, exosome sẽ không còn chứa các thành phần có lợi (RNA, các yếu tố tăng trưởng) cần thiết cho sự trẻ hóa da.

Lợi ích của exosome đối với da phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Nguồn gốc
• Kích thước
• Các chất chứa bên trong
• Chức năng

Đây là lý do tại sao không phải sản phảm và phương pháp điều trị dựa trên exosome nào trên thị trường cũng mang lại hiệu quả. Phải trải qua rất nhiều quá trình phức tạp thì mới chiết xuất được đúng loại exosome khỏi mô da và đảm bảo exosome chứa các phân tử tín hiệu tốt nhất mang lại lợi ích mong muốn cho làn da. Serum thành phẩm cũng phải ổn định để đảm bảo hạn sử dụng lâu dài.

Exosome có tốt hơn liệu pháp tế bào gốc không?

Hiện nay có ý kiến cho rằng nhiều lợi ích mà tế bào gốc mang lại cho việc trẻ hóa làn da thực ra là nhờ các exosome được tiết ra chứ không phải do bản thân tế bào gốc. Điều này có nghĩa là exosome có thể được sử dụng thay thế cho tế bào gốc. Exosome an toàn hơn và ít tốn kém hơn so với tế bào gốc.

Cơ chế tác dụng của exosome

Exosome là các túi có màng lipid chứa các phân tử truyền tín hiệu cho phép các tế bào giao tiếp với nhau. Exosome được giải phóng khỏi tế bào và di chuyển qua chất dịch cơ thể đến mục tiêu nhằm truyền đạt thông điệp.

Bên trong exosome là một không gian được gọi là không gian nội exosome, giống như bên trong quả bóng. Khoảng không gian này chứa các protein truyền tín hiệu tế bào, các yếu tố tăng trưởng và RNA. Các chất này được exosome bảo vệ để không bị phá hủy.

Tính an toàn của exosome

Tính an toàn sẽ phụ thuộc vào loại exosome và cách sử dụng (tiêm, truyền hay bôi ngoài da). Không được để exosome vượt qua hàng rào máu não. Exosome có nguồn gốc từ tiểu cầu trong các sản phẩm của hãng Plated không vượt qua hàng rào máu não. Mặc dù chưa có đủ dữ liệu về các loại exosome khác và khả năng vượt qua hàng rào máu não của chúng nhưng khả năng những loại exosome bôi ngoài da vượt qua hàng rào máu não là rất thấp.

Cho đến nay chưa có mối lo ngại nào về tính an toàn của exosome.

Exosome tác động đến các tế bào như thế nào?

Exosome thay đổi hoạt động của các tế bào trong cơ thể. Exosome thậm chí có thể chuyển vật liệu RNA từ tế bào này sang tế bào khác.

Exosome hoạt động trên các tế bào khác nhau và tác động đến:

• Chức năng của hệ miễn dịch
• Quá trình lành vết thương
• Sự lập trình quá trình trao đổi chất

Exosome chứa những gì?

Các chất bên trong exosome rất đa dạng, tùy thuộc vào nguồn gốc và chức năng của exosome.

Chúng chứa các phân tử truyền tín hiệu như:

• mARN
• microRNA (miRNA)
• yếu tố tăng trưởng
• Yếu tố miễn dịch

Các bằng chứng nghiên cứu về exosome

Có rất nhiều nghiên cứu về exosome. Dưới đây là một số nghiên cứu về việc sử dụng exosome trên da người.

Exosome có nguồn gốc từ tiểu cầu

Một nghiên cứu theo chiều dọc, không ngẫu nhiên đã đánh giá việc sử dụng exosome có nguồn gốc từ tiểu cầu (platelet-deprived exosome) trên mặt hai lần mỗi ngày. Hình ảnh trên máy phân tích da Visia-CR cho thấy sự cải thiện đáng kể về tình trạng da, gồm có mẩn đỏ và nếp nhăn. Sự cải thiện này diễn ra sau 4 - 6 tuần sử dụng Skin Science Intensive Repair Serum hai lần mỗi ngày.

Exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô nhau thai của người

Một thử nghiệm mù đôi đối chứng ngẫu nhiên giả dược đã được thực hiện trên 40 người, trong đó có 20 người được lăn kim vi điểm và sau đó bôi exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô nhau thai người (human placenta mesenchymal stem cell derived exosome). Ở những người được sử dụng exosome, tông màu, sức khỏe và kết cấu bề mặt da có sự cải thiện. Kết quả cho thấy sự cải thiện liên tục từ ngày 30 đến ngày 120. Trong khi đó 20 người ở nhóm đối chứng không được điều trị bằng exosome. Mặc dù cả hai nhóm đều được lăn kim vi điểm vào các ngày 0, 30, 60 và 90 nhưng chỉ nhóm sử dụng exosome là có mức độ hài lòng cao. Exosome là một sự bổ sung tuyệt vời cho phương pháp lăn kim vi điểm vì nghiên cứu này không thấy bất kỳ tác dụng phụ nào và tổn thương do lăn kim gây ra sẽ tạo ra tác nhân gây viêm kích thích các exosome phản ứng bằng các tín hiệu tái tạo.

Tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng người thu từ nuôi cấy tế bào

Các exosome được phân lập từ tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng người (human induced pluripotential stem cell) đã bảo vệ các nguyên bào sợi của con người trong môi trường nuôi cấy tế bào khi được chiếu tia UVB.

Tóm tắt lợi ích của exosome

Exosome có nguồn gốc từ tiểu cầu

• Exosome có nguồn gốc từ tiểu cầu tăng tốc độ chữa lành vết thương
• Tăng tốc độ chữa lành gân achilles
• Tăng tốc độ hồi phục chấn thương chóp xoay

Exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng (iPS-exosome)

• Tăng tốc độ chữa lành vết thương
• Bảo vệ nguyên bào sợi khỏi tác hại của tia UVB

Exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô (MSC-exosome)

Exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô đã thu hút được sự chú ý lớn nhờ khả năng điều hòa miễn dịch và tái tạo.

Loại exosome này được tạo ra từ các tế bào gốc mô liên kết và đôi khi còn được phân lập từ nước ối. MSC-exosome đã được chứng minh là có tác dụng:

• Kích thích sự tăng sinh và di chuyển nguyên bào sợi
• Tăng sản xuất chất nền ngoại bào collagen
• Thúc đẩy sự hình thành mạch máu
• Điều hòa phản ứng viêm
• Ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch
• Giảm hình thành sẹo ở da

• MSC-exosome tăng sản xuất ATP: exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô chứa 5 enzyme tham gia vào giai đoạn tạo ATP của quá trình đường phân (glycolysis), đó là GAPDH, PGK, PGM, ENO và PKM2. Điều này làm tăng lượng ATP và NADH.
• MSC-exosome làm giảm stress oxy hóa.

• MSC-exosome tác động đến hệ miễn dịch bằng cách chuyển đổi các tế bào T Helper 1 gây viêm thành tế bào T Helper 2 chống viêm và tăng các cytokine chống viêm như IL-10, TGF-beta3, TIMP, TNF alpha RA và IL-IRA.

• MSC-exosome điều hòa sự hình thành chất nền ngoại bào bằng cách tăng sản xuất TGF-beta 3 và điều chỉnh tỷ lệ collagen loại III và loại I.