Nguyên Nhân Gây Mụn Trứng Cá

Mụn trứng cá có thể xuất hiện đột ngột hoặc cũng có thể là một vấn đề kéo dài dai dẳng. Mụn trứng cá có nhiều mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ chỉ thi thoảng nổi mụn do tắc nghẽn lỗ chân lông hoặc căng thẳng cho đến bị mụn nặng hoặc mụn nang kéo dài. Ở phụ nữ, mụn trứng cá có thể xảy ra do sự thay đổi nội tiết tố vào kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai. Ở nam giới, mụn trứng cá có thể hình thành ở những khu vực cạo râu như cằm, hai bên mặt.

Hiểu được nguyên nhân gây ra mụn trứng cá sẽ giúp bạn biết cách ngăn ngừa và trị mụn một cách hiệu quả.

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là tình trạng xảy ra do lỗ chân lông bị bít tắc, điều này dẫn đến hình thành mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn sẩn, mụn mủ hoặc mụn nang.

Các nguyên nhân gây mụn trứng cá

Mụn trứng cá là một vấn đề về da vô cùng phổ biến, phát sinh từ lỗ chân lông. Có ba nguyên nhân gây ra mụn trứng cá là:

1. Tuyến bã nhờn sản xuất quá nhiều dầu (bã nhờn)
2. Tế bào da chết tích tụ gây bít tắc lỗ chân lông
3. Sự phát triển quá mức của vi khuẩn gây mụn

Bã nhờn chứa các thành phần gây viêm hoặc tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển.

Bã nhờn còn có thể cản trở sự bong tế bào da chết. Thay vì bong khỏi bề mặt da, các tế bào chết tích tụ lại và làm bít tắc lỗ chân lông.

Các lỗ chân lông có thể bị bít tắc do tế bào da chết, bã nhờn, bụi bẩn, các thành phần chăm sóc da gây hại, kem chống nắng và mỹ phẩm trang điểm. Lỗ chân lông bị bít tắc là nguyên nhân dẫn đến hình thành mụn trứng cá.

Loại vi khuẩn nào gây ra mụn trứng cá?

Loại vi khuẩn gây mụn trứng cá là Cutibacteria acnes (C. acnes)

Vi khuẩn C. acnes kích hoạt thụ thể toll like-2 (TLR-2) và gây phản ứng viêm.

>>>> Xem thêm:  exosome có tác dụng gì

Nhân trắng bên trong mụn trứng cá là gì?

Khi lỗ chân lông bị bít tắc do tế bào da chết, vi khuẩn sẽ có điều kiện sinh sôi, phát triển.

Vi khuẩn giải phóng các yếu tố gây viêm và điều này tạo ra mủ.

Nhân trắng bên trong mụn trứng cá là hỗn hợp gồm:

• Tế bào da chết
• Vi khuẩn
• Bã nhờn
• Yếu tố viêm
• Tế bào miễn dịch
• Dịch vết thương

Mụn trứng cá có thể hình thành do yếu tố bên trong không?

Mụn trứng cá có thể hình thành do các vấn đề bên trong cơ thể như:

• Sự thay đổi nội tiết tố (hormone)
• Nội tiết tố nam như testosterone
• Chế độ ăn uống, ví dụ như ăn quá nhiều đường hoặc sữa
• Căng thẳng hay stress (làm tăng mức hormone cortisol)
• Mất cân bằng hệ vi sinh vật trên da
• Tình trạng viêm

Thói quen chăm sóc da có thể gây ra hoặc khiến mụn trứng cá nặng thêm

Chăm sóc da đúng cách là điều rất quan trọng để ngăn ngừa và trị mụn. Thói quen chăm sóc da không thích hợp có thể gây ra hoặc khiến cho tình trạng mụn trứng cá trở nên trầm trọng thêm, ví dụ như:

• Dùng sai loại kem dưỡng ẩm khiến da không đủ ẩm
• Tẩy da chết quá mức
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần gây bít tắc lỗ chân lông
• Thường xuyên chạm tay lên mặt
• Sử dụng quá nhiều sản phẩm có tính axit
• Nặn, cạy mụn
• Sử dụng sữa rửa mặt có độ pH không phù hợp hoặc làm bít tắc lỗ chân lông
• Da đẩy mụn do dùng retinoid

Chu trình chăm sóc da trị mụn trứng cá

Không có một chu trình chăm sóc da cụ thể nào để trị mụn trứng cá. Chu trình chăm sóc da trị mụn ở mỗi người là khác nhau vì còn tùy thuộc vào loại da, loại và mức độ nghiêm trọng của tình trạng mụn trứng cá.

Tuy nhiên, một số mục tiêu chính của chu trình chăm sóc da trị mụn trứng cá gồm có:

• Tăng độ ẩm cho da nếu da khô
• Làm dịu tình trạng viêm
• Làm sạch lỗ chân lông
• Ức chế thụ thể toll like 2 (TLR-2) bằng retinoid
• Kích hoạt thụ thể axit retinoic bằng retinoid
• Khôi phục sự bong tế bào chết bình thường

Sau bao lâu thì các phương pháp trị mụn trứng cá có hiệu quả?

Thông thường phải mất ít nhất 8 tuần thì các phương pháp trị mụn trứng cá mới cho hiệu quả rõ rệt.

Các sản phẩm trị mụn trứng cá

Việc lựa chọn sản phẩm trị mụn trứng cá cần dựa trên nguyên nhân gây mụn.

Dưới đây là 4 nguyên nhân chính gây mụn trứng cá và các sản phẩm khắc phục tương ứng.

1. Sản phẩm trị mụn làm giảm bã nhờn

Không có sản phẩm bôi ngoài da nào có thể làm giảm sự sản xuất bã nhờn bên trong da. Tuy nhiên, các sản xuất chăm sóc da có thể giúp giảm tình trạng tích tụ bã nhờn trong lỗ chân lông.

Nếu bạn có da dầu thì có thể sử dụng sữa rửa mặt chứa salicylic acid vào buổi sáng hoặc toner salicylic acid. Salicylic acid sẽ thẩm thấu qua bã nhờn và làm sạch lỗ chân lông. Da dầu có thể sử dụng sữa rửa mặt tạo bọt vào buổi tối để loại bỏ lượng dầu thừa trên da. Nếu bạn có da khô thì không nên dùng salicylic acid thì thành phần này có thể khiên da khô thêm

Điều quan trọng là phải chọn loại sữa rửa mặt phù hợp với loại da. Sử dụng loại sữa rửa mặt không phù hợp có thể khiến cho tình trạng da càng thêm tệ hơn và còn có thể làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ của các thành phần trị mụn trứng cá như benzoyl peroxide hay retinoid. Loại sữa rửa mặt và kem dưỡng ẩm mà bạn sử dụng sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng dung nạp các sản phẩm đặc trị mụn trứng cá.

>>>> Xem thêm:  chăm sóc da trước khi trang điểm

2. Sản phẩm trị mụn làm thông thoáng lỗ chân lông

Nếu bạn đang bị mụn trứng cá hoặc dễ bị mụn trứng cá thì một nguyên tắc rất quan trọng trong chăm sóc da là phải tránh các sản phẩm chứa thành phần gây bít tắc lỗ chân lông và lựa chọn sản phẩm giúp làm thông thoáng lỗ chân lông như salicylic acid, retinoid hay benzoyl peroxide.

Salicylic acid làm sạch lỗ chân lông bị bít tắc bằng cách loại bỏ tế bào da chết và bã nhờn. Retinoid điều chỉnh quá trình bong các tế bào chết trên da và nhờ đó giúp ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông. Benzoyl peroxide tiêu diệt vi khuẩn gây mụn trứng cá và làm bít tắc lỗ chân lông.

Mặc dù những thành phần này có thể khiến da bị khô và bong tróc nhưng lại là một phần quan trọng trong chu trình chăm sóc da trị mụn trứng cá. Nếu da bị khô và bị kích ứng thì bạn có thể cần tạm ngừng sử dụng sản phẩm trong 1 - 3 ngày. Nếu bạn có làn da quá khô hoặc dễ viêm thì không nên sử dụng những thành phần làm sạch lỗ chân lông này.

3. Sản phẩm trị mụn giúp giảm vi khuẩn gây mụn

Các phương pháp làm giảm vi khuẩn gây mụn:

• Kháng sinh đường uống
• Kháng sinh bôi ngoài da
• Benzoyl peroxide
• Sản phẩm bôi ngoài da chứa thành phần bạc
• Liệu pháp ánh sáng xanh

Vi khuẩn gây mụn sinh sản sau mỗi 18 giờ. Vì vậy bạn nên sử dụng các phương pháp điều trị nêu trên hai lần một ngày.

4. Chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa giúp vô hiệu hóa các gốc tự do hình thành từ porphyrin do vi khuẩn C. acnes tạo ra. Một số chất chống oxy hóa còn có khả năng chống viêm, điều này giúp làm dịu tình trạng viêm ở nang lông.

Việc xây dựng quy trình chăm sóc da mụn ở mỗi người là khác nhau vì phụ thuộc vào những yếu tố sau đây:

• Mức độ sản xuất bã nhờn
• Tình trạng hàng rào bảo vệ da
• Sự hiện diện của phản ứng viêm trongd a
• Mức độ hoạt động của các tế bào hắc tố

Nếu thực hiện đúng các bước chăm sóc da, tình trạng mụn trứng cá sẽ cải thiện sau 8 tuần. Nếu tình trạng mụn không cải thiện sau 8 tuần hoặc bạn bị mụn nang thì hãy đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn cách trị mụn.

Lưu ý, mụn trứng cá có thể sẽ nặng lên trong vòng một tháng đầu điều trị, nhất là khi sử dụng retinoid. Hiện tượng này được gọi là đẩy mụn (purging). Nguyên nhân là do retinoid đẩy nhanh chu kỳ mụn và khiến cho mụn nổi lên bề mặt da nhanh hơn.