Điều Trị Dị Ứng Da Bằng Cách Nào?

Phản ứng dị ứng không xảy ra khi da tiếp xúc lần đầu với dị nguyên. Khi tiếp xúc lần đầu với một dị nguyên, cơ thể sẽ bắt đầu hình thành kháng thể IgE và khi tiếp tục tiếp xúc với dị nguyên đó, lúc này phản ứng dị ứng mới xảy ra. Đó là lý do tại sao nhiều người dùng một sản phẩm chăm sóc da trong suốt một thời gian dài mà không gặp vấn đề gì và rồi đột nhiên lại bị dị ứng. Dị ứng da khác với kích ứng da.

Dị ứng da xảy ra do kháng thể IgE mà hệ miễn dịch tạo ra còn kích ứng da không liên quan đến kháng thể IgE.

Tuy nhiên, cả kích ứng da và dị ứng da đều là do phản ứng viêm.

Khi các tế bào miễn dịch nhận ra dị nguyên mà bạn đã từng tiếp xúc trước đó, kháng thể IgE sẽ được giải phóng và gây viêm da. Viêm da xảy ra chủ yếu do sự giải phóng histamin từ tế bào mast. Đó là lý do tại sao điều trị dị ứng da được điều trị bằng thuốc kháng histamin. Histamin gây ra sự kích hoạt nhiều con đường gây viêm trên da, đồng thời làm giãn nở và rò rỉ các mạch máu, dẫn đến đỏ, sưng tấy và ngứa da.

Tình trạng viêm làm tăng sự sản xuất sắc tố melanin trong da và điều này dẫn đến chứng tăng sắc tố sau viêm (post-inflammatory hyperpigmentation). Đây là lý do tại sao vùng da ở khuỷu tay và đầu gối của những người bị bệnh chàm (eczema) thường bị thâm.

Dị ứng da xảy ra như thế nào?

Khi tế bào mast có kháng thể IgE tiếp xúc lại với chất gây dị ứng, nhiều phản ứng sẽ xảy ra và dẫn đến sự giải phóng nhiều chất trung gian mạnh. Những chất trung gian này kích hoạt biểu hiện lâm sàng phản ứng viêm - quá mẫn ngay lập tức, thường được gọi là “phản ứng dị ứng”.

Ở bước đầu tiên trong quá trình này, kháng nguyên liên kết với các kháng thể IgE mà trước đó đã gắn vào tế bào mast. Sự kết nối các phân tử IgE với các thụ thể IgE-Fc bên dưới sẽ kích hoạt các con đường truyền tín hiệu và điều này dẫn đến ba kết quả:

1. Sự mất hạt (degranulation) cho phép giải phóng các amin vận mạch (histamin), protease (chymase, tryptase, hydrolase) và proteoglycan (heparin, chondroitin sulfate).

2. Tổng hợp các chất trung gian lipid gây viêm (Leukotrienes C_4, D_4, B₄ và Prostaglandin D₂).

3. Tổng hợp và giải phóng các cytokine và chemokine.

Khi những con đường này được kích hoạt, những con đường gây viêm khác cũng có thể được kích hoạt. Đó là hiệu ứng domino và là lý do tại sao viêm dẫn đến viêm nặng hơn.

>>>> Xem thêm:  chăm sóc da mụn thâm

Cần làm gì khi bị dị ứng với sản phẩm chăm sóc da?

Nếu gần đây bạn mới bắt đầu sử dụng retinoid và da bị mẩn đỏ, châm chích thì rất có thể bạn bị kích ứng chứ không phải dị ứng. Đây là những hiện tượng thường gặp trong thời gian đầu sử dụng retinoid.

Trong trường hợp này, bạn nên sử dụng sữa rửa mặt dạng kem không mùi, tránh sử dụng sữa rửa mặt tạo bọt vì những sản phẩm này có thể làm tổn thương hàng rào bảo vệ da và khiến cho tình trạng kích ứng càng thêm trầm trọng. Sau khi rửa mặt hãy thoa kem hoặc dầu dưỡng có tác dụng làm dịu da và phục hồi hàng rào bảo vệ da.

Còn nếu đúng là da bị dị ứng với một thành phần chăm sóc da thì giải pháp duy nhất là tránh sử dụng thành phần đó.

Tại sao da bị dị ứng với nhiều thứ?

Khi các con đường dẫn truyền tín hiệu gây viêm trong cơ thể được kích hoạt, da sẽ bắt đầu phản ứng với nhiều thứ hơn.

Bạn nên tránh các sản phẩm có mùi thơm như tinh dầu.

Không phải khi nào cũng xác định được nguyên nhân gây phản ứng dị ứng và đôi khi, da có các dấu hiệu dị ứng khi sử dụng một sản phẩm nào đó nhưng thực tế da chỉ là đang bị viêm. Điều này đặc biệt phổ biến ở da nhạy cảm.

Cách duy nhất để xác định chính xác vấn đề của da là đi khám bác sĩ da liễu. Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm dị ứng để xem phản ứng trên da có phải là dị ứng hay không và xác định các chất gây dị ứng khác.

Hiểu rõ về các chất khiến da bị dị ứng sẽ giúp bạn chọn được các sản phẩm chăm sóc da phù hợp.

>>>> Xem thêm:  exosome có tác dụng gì

Điều trị dị ứng da

Khi bị dị ứng da, điều quan trọng nhất là phải xác định được chất gây dị ứng. Một khi biết mình bị dị ứng với chất gì thì hãy đọc bảng thành phần mỗi khi chọn mua đồ chăm sóc da và chọn những sản phẩm không chứa thành phần gây dị ứng.

Có thể điều trị dị ứng da bằng thuốc kháng histamin (ví dụ như diphenhydramine), corticoid (corticosteroid) và các thành phần chống viêm khác.

Thuốc bôi trị dị ứng da

Có nhiều loại thuốc bôi để trị dị ứng da và một trong những loại được sử dụng phổ biến nhất là corticoid hay corticosteroid, ví dụ như hydrocortisone.

Các loại kem bôi chứa thành phần chống viêm và làm dịu da cũng được sử dụng để trị dị ứng da. Tuy nhiên cần lưu ý, nhiều sản phẩm có chứa thành phần có nguồn gốc từ thực vật có thể gây dị ứng và làm cho tình trạng dị ứng da trở nên trầm trọng hơn.

Các loại dầu tự nhiên giúp làm dịu da dị ứng

Nhiều loại dầu tự nhiên có chứa axit béo giúp làm dịu da như axit linoleic. Một loại dầu có tác dụng làm dịu da dị ứng rất tốt là dầu argan.

Một số loại dầu tự nhiên khác cũng có lợi cho da bị dị ứng là dầu lưu ly (borage oil), dầu hạnh nhân (almond oil), dầu tầm xuân (rosehip oil), dầu cây rum (safflower oil) hoặc dầu hướng dương (sunflower oil).

Không phải loại dầu tự nhiên nào cũng có tác dụng giống nhau đối với da. Khi dùng một loại dầu mới, bạn nên chấm thử một ít dầu lên vùng da nhỏ ở cánh tay để kiểm tra phản ứng dị ứng trước khi dùng lên vùng da rộng.

Sữa rửa mặt cho da bị dị ứng

Nên sử dụng các loại sữa rửa mặt chứa thành phần chống viêm và axit béo để làm dịu làn da bị dị ứng. Tránh sữa rửa mặt chứa chất tẩy rửa mạnh.

>>>> Xem thêm:  sản phẩm chăm sóc da

Làm thế nào để xác định nguyên nhân gây dị ứng da?

Điều quan trọng là phải xác định tác nhân gây dị ứng để biết cách phòng ngừa. Các cách xác định nguyên nhân gây dị ứng da:

1. Ghi lại những gì bạn đã tiếp xúc trong vòng 6 - 12 giờ trước khi xuất hiện triệu chứng dị ứng
2. Đi khám bác sĩ da liễu để làm xét nghiệm dị ứng.