Các Cách Điều Trị Tăng Sắc Tố Da

Bên cạnh việc sử dụng sản phẩm chăm sóc da tại nhà còn có các phương pháp điều trị thâm nám chuyên sâu nhưng một số phương pháp trong số này có thể làm tình trạng tăng sắc tố da trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngay cả các sản phẩm trị thâm nám tốt nhất cũng sẽ không hiệu quả nếu không được kết hợp với các sản phẩm phù hợp trong quy trình chăm sóc da, đặc biệt là khi sử dụng sản phẩm không phù hợp với loại. Nhiều thành phần làm sáng da có thể gây viêm và điều này cũng khiến cho tình trạng tăng sắc tố da trở nên trầm trọng hơn.

Bài viết này sẽ nêu ra các phương pháp điều trị tăng sắc tố da chính cũng như những thành phần làm sáng da phổ biến nhất.

Các phương pháp trị tăng sắc tố da được bác sĩ da liễu khuyến nghị

Các đơn giản nhất để điều trị tăng sắc tố da là sử dụng các sản phẩm làm sáng da tại nhà. Các sản phẩm làm sáng da có cơ chế chung là nhắm đến các con đường khác nhau tham gia vào quá trình sản xuất sắc tố melanin, nhờ đó ngăn chặn sự sản xuất quá mức melanin. Quy trình chăm sóc da hàng ngày nên có sự kết hợp của các thành phần làm sáng da như chất ức chế tyrosinase và chất ức chế PAR-2, retinoid, tẩy tế bào chết, chất chống viêm và không thể thiếu kem chống nắng. Tốt nhất nên sử dụng kem chống nắng có màu vì các loại kem chống này có chứa oxit sắt giúp bảo vệ da khỏi ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại và máy tính.

Các phương pháp trị tăng sắc tố da được hầu hết bác sĩ da liễu khuyến nghị gồm có:

• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần làm sáng da
• Thực hiện đan xen giai đoạn điều trị và giai đoạn duy trì (chuyển từ giai đoạn điều trị sang giai đoạn duy trì sau mỗi 3 - 4 tháng)
• Peel da hóa học
• Thay đổi thói quen sinh hoạt, ví dụ như tránh ánh nắng và nguồn nhiệt cao
• Bôi kem chống nắng hàng ngày
• Che chắn kỹ cho da khi ra ngoài trời

Có một điều cần lưu ý, đó là nhiều phương pháp điều trị mặc dù có thể giúp làm mờ vết thâm nám trong 1 - 3 tháng nhưng sau đó, tình trạng có thể tái phát và thậm chí trở nên trầm trọng hơn trước. Điều này là do các phương pháp điều trị gây viêm, chẳng hạn như laser, có thể kích thích sự sản xuất sắc tố melanin trong da và dẫn đến tăng sắc tố nặng hơn so với lúc chưa điều trị.

Các phương pháp điều trị có thể khiến tình trạng tăng sắc tố da trở nên nặng hơn:

• Peel da hóa học
• Mài mòn da
• Tẩy tế bào chết quá mức (sử dụng 3 sản phẩm tẩy tế bào chết trở lên cùng lúc)
• Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL)
• Liệu pháp ánh sáng xanh
• Liệu pháp ánh sáng đỏ
• Điều trị bằng laser
• Mài da vi điểm
• Lăn kim vi điểm
• Điều trị bằng sóng RF (radiofrequency)

Tất cả các phương pháp điều trị trên đều có thể gây viêm da và dẫn đến gây tăng sắc tố tái phát. Càng tiếp xúc với nắng nhiều thì nguy cơ viêm và tăng sắc tố da sau khi điều trị bằng các phương pháp này càng cao. Nếu chọn điều trị bằng bất kỳ phương pháp nào trong số này thì điều quan trọng là phải tránh ánh nắng mặt trời, sử dụng các sản phẩm ngăn ngừa sự sản sinh sắc tố và bôi kem chống nắng hàng ngày, ngay cả khi chỉ ở trong nhà.

Các vết thâm nám sẽ sẫm màu hơn trước khi mờ đi

Trước khi bắt đầu thực hiện một phương pháp điều trị tăng sắc tố da, bạn nên chụp ảnh những vùng da bị tăng sắc tố. Điều này là do các vết thâm nám trên da sẽ trở nên sẫm màu hơn trước khi bắt đầu mờ đi. Máy phân tích da có thể theo dõi sự di chuyển của sắc tố và cho thấy sự thay đổi mà mắt thường không thể nhìn thấy. Sắc tố melanin di chuyển từ các lớp sâu bên dưới của da lên các lớp bên trên. Nếu sử dụng sản phẩm làm sáng da phù hợp, thường sẽ mất khoảng 4 tuần để sắc tố di chuyển lên các lớp bên trên. Điều này có nghĩa là sau 4 tuần sử dụng sản phẩm làm sáng da, rất có thể các vết thâm nám có thể sẽ sẫm màu hơn và sau đó sang tuần thứ 8, các vết thâm nám sẽ mờ đi.

Phương pháp điều trị tăng sắc tố da hiệu quả nhất

Cách điều trị tăng sắc tố da hiệu quả nhất là sử dụng chất ức chế tyrosinase. Nói chung, quy trình chăm sóc da để trị tăng sắc tố nên có các sản phẩm sau đây:

• Sữa rửa mặt chứa chất tẩy tế bào chết
• Serum làm sáng da
• Kem dưỡng ẩm chứa axit béo không bão hòa
• Kem chống nắng có màu có chỉ số SPF 30 trở lên

Bạn có thể kết hợp sử dụng các sản phẩm chăm sóc da tại nhà với các phương pháp điều trị chuyên sâu nhưng cần lưu ý, các phương pháp điều trị chuyên sâu sẽ không phát huy tác dụng tốt nếu như không sử dụng sản phẩm trị thâm nám và kem chống nắng hàng ngày.

Trị thâm do mụn trứng cá

Mụn trứng cá có thể để lại vết thâm và phải mất nhiều tháng vết thâm mới mờ đi. Cách trị thâm do mụn trứng cá cũng giống như các dạng tăng sắc tố da khác.

Các bước để trị thâm da do mụn trứng cá:

1. Ngăn ngừa mụn tái phát bằng cách tiếp tục sử dụng các sản phẩm trị mụn. Nếu không, mụn sẽ tiếp tục hình thành và để lại vết thâm.
2. Kết hợp sản phẩm trị mụn và sản phẩm trị thâm trong quy trình chăm sóc da.
3. Sử dụng retinol – một thành phần có tác dụng tẩy tế bào chết, điều trị mụn trứng cá và làm mờ vết thâm.
4. Sử dụng sữa rửa mặt có thành phần tẩy tế bào chết
5. Chọn loại kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da.

Những thành phần chăm sóc da có tác dụng trị tăng sắc tố

AHA hay BHA trị tăng sắc tố hiệu quả hơn?

Cả axit alpha hydroxy (AHA) và axit beta hydroxy (BHA) đều là chất tẩy tế bào chết giúp làm sáng vùng da tăng sắc tố. Việc lựa chọn tùy thuộc vào loại da:

• Các AHA như axit glycolic phù hợp hơn cho da khô.
• Các BHA như axit salicylic phù hợp hơn cho da dầu.

Axit hyaluronic có tác dụng trị thâm không?

Axit hyaluronic, hay còn được gọi là HA, là một chất hút ẩm và hoàn toàn không tác động đến quá trình sản xuất sắc tố melanin. Axit hyaluronic không phải một thành phần làm sáng da. Tuy nhiên, HA có thể giúp các thành phần chăm sóc da khác hấp thụ vào da tốt hơn.

Niacinamide có tác dụng trị tăng sắc tố da không?

Niacinamide sẽ phát huy tác dụng tốt hơn khi kết hợp với chất ức chế tyrosinase. Niacinamide cũng có thể được sử dụng thay cho chất ức chế tyrosinase trong giai đoạn duy trì của chu kỳ chăm sóc da trị thâm nám hai giai đoạn.

>>> Tìm hiểu về chu kỳ chăm sóc da trị thâm nám hai giai đoạn.

Niacinamide là một thành phần lý tưởng để điều trị tăng sắc tố da nhờ khả năng:

• chống viêm
• ức chế PAR-2
• ngăn chặn sự di chuyển của melanin vào tế bào da
• cung cấp năng lượng cho tế bào để tự sửa chữa

Sản phẩm chăm sóc da phải có nồng độ niacinamide ở mức 5% mới có hiệu quả.

Niacinamide sẽ cho hiệu quả tốt hơn khi kết hợp với chất ức chế tyrosinase ở các bước khác trong quy trình chăm sóc da.

Thành phần nào trị tăng sắc tố da hiệu quả hơn: niacinamide hay retinol?

Retinol có hiệu quả trị tăng sắc tố da tốt hơn vì vừa có tác dụng tẩy tế bào chết và vừa ức chế tyrosinase.

Retinol sẽ phát huy tác dụng tốt hơn khi kết hợp với niacinamide vì điều này giúp ngăn chặn 2 con đường khác nhau trong quá trình sản sinh melanin.

Retinol có giúp trị thâm da không?

Retinol là một loại retinoid và là một trong những cách hiệu quả nhất để trị các vết thâm trên da.

>>> Tìm hiểu cách sử dụng retinoid.

Retinol có làm trầm trọng thêm tình trạng tăng sắc tố da không?

Tác dụng phụ của retinol có thể dẫn đến tăng sắc tố da.

Vitamin C có tác dụng trị tăng sắc tố da không?

Vitamin C có tác dụng ức chế tyrosinase nhưng không mạnh lắm, có nghĩa là hiệu quả ngăn chặn sự sản xuất melanin không cao.

Tuy rằng vitamin C cũng được sử dụng để trị thâm và làm sáng da nhưng hiệu quả không bằng các chất ức chế tyrosinase khác như:

• Arbutin
• Cysteamine
• Axit ferulic
• Hexylresorcinol
• Axit kojic
• Chiết xuất cam thảo
• Resorcinol

Các loại dầu chứa axit béo không bão hòa là chất ức chế tyrosinase yếu, có nghĩa là có thể điều trị một số dạng tăng sắc tố da khi kết hợp với các thành phần khác. Năm loại dầu phổ biến nhất có tác dụng ức chế tyrosinase là dầu hạnh nhân (almond oil), dầu hạt lưu ly (borage seed oil), dầu hoa anh thảo (evening primrose oil), dầu hạt nho (grapeseed oil) và dầu nụ tầm xuân (rosehip oil).

Vitamin C hay niacinamide có hiệu quả trị tăng sắc tố da tốt hơn?

Cả vitamin C và niacinamide đều có tác dụng trị tăng sắc tố da nhưng hoạt động theo các cơ chế khác nhau, do đó kết hợp cả hai cùng nhau sẽ cho hiệu quả cao hơn.

Vitamin C là một chất ức chế tyrosinase và còn có đặc tính chống oxy hóa trong khi niacinamide là một chất ức chế PAR-2 và có đặc tính chống viêm.

Tại sao tăng sắc tố da khó điều trị?

Tình trạng tăng sắc tố da trở nên trầm trọng hơn do những yếu tố mà chúng ta không thể tránh được như ánh nắng mặt trời, nhiệt độ và nội tiết tố. Đó là lý do tại sao tăng sắc tố da rất khó điều trị.

Một khi tình trạng tăng sắc tố được điều trị khỏi, ánh nắng và nhiệt độ cao có thể khiến cho vấn đề quay trở lại. Vì vậy, bạn cần hạn chế tiếp xúc với nắng và bôi kem chống nắng hàng ngày.

Không có cách nào có thể loại bỏ các vết thâm nám trên da chỉ trong vòng vài ngày. Ở hầu hết mọi người, phải mất 12 - 16 tuần để làm sáng màu các vùng da tăng sắc tố.

>>> Phải làm gì nếu sau nhiều tháng mà vết thâm vẫn không mờ đi?

Khắc phục tăng sắc tố da một cách tự nhiên

• Tránh ánh nắng
• Tránh nhiệt độ cao và tia hồng ngoại
• Bôi kem chống nắng hàng ngày
• Ăn các loại thực phẩm chống viêm như các loại cá béo, các loại hạt, quả mọng…
• Uống bổ sung vitamin và một số chất
• Sử dụng các loại dầu có tác dụng làm sáng da

Các phương pháp trị thâm nám chuyên sâu

Peel da hóa học

Phương pháp peel da hóa học có thể kết hợp AHA, BHA và các thành phần làm sáng da giúp làm mờ dần các vết thâm nám trên da.

Peel da hóa học nên được thực hiện 3 - 4 tuần một lần và kết hợp với quy trình chăm sóc da phù hợp tại nhà.

Điều trị bằng laser và ánh sáng

Không phải khi nào cũng có thể điều trị tăng sắc tố da bằng laser và ánh sáng.

Điều này còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây tăng sắc tố da.

Phương pháp điều trị bằng laser và ánh sáng thường chỉ thích hợp với các đốm nâu trên da sáng.

Laser và ánh sáng có thể làm cho tình trạng nám càng trở nên nặng hơn.

Bạn nên đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Tất cả các dạng ánh sáng, bao gồm ánh sáng xanh, đỏ, vàng, tia hồng ngoại và tia cực tím đều có thể làm cho tình trạng tăng sắc tố da trở nên nghiêm trọng hơn.

Những yếu tố khiến cho tình trạng tăng sắc tố da trở nên nghiêm trọng hơn

Những yếu tố có thể khiến cho tình trạng tăng sắc tố da càng trở nên nghiêm trọng hơn gồm có:

• Chất gây dị ứng ánh sáng
• Chất gây dị ứng
• Những chất khiến da nhạy cảm với ánh nắng như tinh dầu cam bergamot
• Các phương pháp điều trị bằng ánh sáng
• Ánh sáng từ màn hình điện thoại và máy tính