Bệnh viêm vùng chậu: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nội dung chính của bài viết

• Bệnh viêm vùng chậu là bệnh nhiễm trùng ở các cơ quan sinh sản nữ, bao gồm: ống dẫn trứng, buồng trứng, cổ tử cung và tử cung.
• Bệnh viêm vùng chậu là do một số loại vi khuẩn gây nên như vi khuẩn gây bệnh lậu hay bệnh chlamydia.
• Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm vùng chậu là sốt, đau vùng bụng dưới, vùng bụng trên, đau khi quan hệ hay đi tiểu, ra máu bất thường, dịch tiết âm đạo có mùi hôi, người mệt mỏi.
• Bệnh viêm vùng chậu có thể chữa khỏi và hầu hết phụ nữ mắc bệnh này đều có thể hồi phục hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách.
• Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh viêm vùng chậu có thể gây hình thành mô sẹo và ổ áp-xe trong ống dẫn trứng và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.
• Cần quan hệ tình dục an toàn, làm xét nghiệm sàng lọc, cũng như không thụt rửa âm đạo để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm vùng chậu. 

Bệnh viêm vùng chậu là gì?

Bệnh viêm vùng chậu (pelvic inflammatory disease - PID) là bệnh nhiễm trùng ở các cơ quan sinh sản nữ. Các cơ quan này nằm trong khoang chậu và gồm có ống dẫn trứng, buồng trứng, cổ tử cungvà tử cung.

Nguyên nhân gây viêm vùng chậu là do đâu?

Bệnh viêm vùng chậu do một số loại vi khuẩn khác nhau gây nên, thường là do cùng một loại vi khuẩn gây ra bệnh lậu (Neisseria gonorrhoeae) và vi khuẩn gây bệnh chlamydia (Chlamydia trachomati). Bệnh viêm vùng chậu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào âm đạo và gây viêm nhiễm. Dần dần, tình trạng viêm nhiễm này sẽ lan đến các cơ quan vùng chậu.

Viêm vùng chậu có thể tiến triển đến mức rất nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu như nhiễm trùng lây lan vào máu. Nếu bạn nhận thấy những biểu hiện không bình thường và nghi ngờ rằng mình bị mắc bệnh này thì cần đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.

Yếu tố nguy cơ

Bạn có thể bị viêm vùng chậu nếu như:

• Bị một bệnh lây truyền qua đường tình dục và không được điều trị
• Quan hệ với nhiều người
• Bạn tình có quan hệ tình dục với người khác ngoài bạn
• Đã từng bị viêm vùng chậu trước đây
• Quan hệ tình dục trước 25 tuổi
• Có thói quen thụt rửa, điều này làm đảo lộn sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại trong âm đạo và có thể khiến các triệu chứng viêm không bộc lộ rõ.
• Sử dụng vòng tránh thai
• Mắc bệnh lậu hoặc chlamydia hoặc đã từng bị một bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục trước đây. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể bị viêm vùng chậu mà chưa từng mắc bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục.
• Quan hệ tình dục mà không dùng bao cao su

Triệu chứng của bệnh viêm vùng chậu

Một số phụ nữ bị bệnh viêm vùng chậu không có triệu chứng. Tuy nhiên nếu có thì các triệu chứng thường gặp gồm có:

• Đau vùng bụng dưới (đây là triệu chứng phổ biến nhất)
• Đau vùng bụng trên
• Bị sốt
• Đau đớn khi quan hệ
• Đau rát khi đi tiểu
• Ra máu bất thường, đặc biệt là trong và sau khi quan hệ hoặc giữa các kỳ kinh
• Dịch tiết âm đạo (khí hư) nhiều hơn bình thường và có mùi hôi
• Người mệt mỏi

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Cần đi khám bác sĩ phụ khoa ngay nếu như:

• Đau bụng dữ dội
• Buồn nôn và nôn mửa, cứ ăn vào lại nôn ra
• Sốt và nhiệt độ cao trên 38 độ C
• Dịch tiết âm đạo có mùi hôi khó chịu

Nếu các dấu hiệu và triệu chứng không nghiêm trọng nhưng tiếp diễn trong thời gian dài thì cũng nên sắp xếp đi khám càng sớm càng tốt. Hiện tượng dịch tiết âm đạo có mùi, đau khi đi tiểu hoặc ra máu giữa hai kỳ kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục. Nếu có những dấu hiệu này thì cần ngừng quan hệ tình dục và đi khám sớm. Việc điều trị kịp thời nhiễm trùng lây qua đường tình dục có thể ngăn ngừa bệnh viêm vùng chậu.

Chẩn đoán viêm vùng chậu

Bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán bệnh viêm vùng chậu dựa trên các triệu chứng, kiểm tra vùng chậu, phân tích dịch tiết âm đạo và nuôi cấy dịch hoặc xét nghiệm nước tiểu.

Trong khi kiểm tra vùng chậu, trước tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra khoang chậu để tìm các dấu hiệu của bệnh viêm vùng chậu. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng tăm bông để lấy mẫu dịch từ âm đạo và cổ tử cung. Mẫu dịch này sẽ được phân tích tại phòng thí nghiệm để xác định vi sinh vật gây nhiễm trùng.

Để xác nhận chẩn đoán hoặc để xác định mức độ lan rộng của tình trạng nhiễm trùng, bác sĩ sẽ yêu cầu làm thêm các xét nghiệm khác như:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp xét nghiệm này nhằm đo số lượng tế bào bạch cầu, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng và viêm. Ngoài ra, có thể sẽ cần làm xét nghiệm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác vì đôi khi đây là nguyên nhân gây bệnh viêm vùng chậu.
• Cấy dịch cổ tử cung để phát hiện nhiễm trùng cổ tử cung
• Xét nghiệm nước tiểu để phát hiện máu, dấu hiệu ung thư và các bệnh khác

Sau khi lấy mẫu cần thiết, bác sĩ sẽ gửi đến phòng thí nghiệm để tiến hành phân tích.

Đánh giá mức độ tổn hại

Khi đã xác định bệnh viêm vùng chậu thì vẫn cần tiến hành thêm một số phương pháp kiểm tra khác để đánh giá mức độ tổn hại. Viêm vùng chậu có thể gây hình thành sẹo ở ống dẫn trứng và gây tổn thương vĩnh viễn cho cơ quan sinh dục.

Các xét nghiệm cần thực hiện thêm gồm có:

• Siêu âm vùng chậu: Đây là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để hiển thị hình ảnh của các cơ quan nội tạng.
• Sinh thiết nội mạc tử cung: Trong thủ thuật này, bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ từ niêm mạc tử cung để kiểm tra.
• Nội soi ổ bụng: Nội soi ổ bụng là một thủ thuật mà bác sĩ sẽ đưa một ống dài có gắn đèn và camera qua một đường rạch nhỏ ở bụng để quan sát các cơ quan vùng chậu.

Điều trị bệnh viêm vùng chậu

Thông thường, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh để điều trị bệnh viêm vùng chậu. Khi chưa có kết quả xét nghiệm, vì không biết loại vi khuẩn nào gây viêm nhiễm nên bác sĩ sẽ kê đơn kết hợp các loại kháng sinh khác nhau để người bệnh có thể bắt đầu điều trị ngay lập tức. Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ điều chỉnh đơn thuốc cho phù hợp với nguyên nhân gây bệnh. Bạn có thể sẽ cần đến tái khám sau 3 ngày để đánh giá mức độ hiệu quả của thuốc.

Sau vài ngày điều trị, các triệu chứng sẽ có cải thiện đáng kể hoặc thậm chí biến mất hoàn toàn. Tuy nhiên, vẫn phải dùng thuốc cho đến khi kết thúc thời gian chỉ định và đủ số lượng thuốc. Việc tự ý ngừng thuốc giữa chừng sẽ làm cho bệnh dễ tái phát. Điều trị bằng kháng sinh giúp ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng nhưng không thể phục hồi được những tổn hại mà bệnh viêm vùng chậu đã gây ra.

Bạn nên ngừng quan hệ tình dục cho đến khi hoàn thành điều trị và các xét nghiệm khi tái khám cho thấy vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn.

Hầu hết phụ nữ bị bệnh viêm vùng chậu chỉ cần dùng thuốc điều trị tại nhà. Tuy nhiên, những người bị bệnh nặng, đang mang thai hoặc không đáp ứng với thuốc uống thì có thể phải nhập viện để truyền kháng sinh qua đường tĩnh mạch rồi sau đó mới dùng kháng sinh đường uống.

Đôi khi, người bị viêm vùng chậu cần phải phẫu thuật. Điều này là rất hiếm và chỉ cần thiết nếu ổ áp-xe trong vùng chậu vỡ ra hoặc có dấu hiệu sắp vỡ. Phẫu thuật cũng là giải pháp cần thiết nếu tình trạng nhiễm trùng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Vi khuẩn gây ra bệnh viêm vùng chậu có thể lây truyền qua quan hệ tình dục. Do đó, nếu có quan hệ tình dục thì bạn tình của bạn cũng cần điều trị bệnh. Mặc dù nam giới không bị viêm vùng chậu nhưng vẫn có thể mang vi khuẩn và tiếp tục lây truyền lại cho bạn sau khi đã điều trị khỏi.

Nếu bạn tình không điều trị thì bạn sẽ rất dễ bị tái nhiễm viêm vùng chậu.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh viêm vùng chậu có thể gây hình thành mô sẹo và ổ áp-xe (bọc chứa mủ) trong ống dẫn trứng và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.

Các biến chứng của bệnh viêm vùng chậu:

• Thai ngoài tử cung: Bệnh viêm vùng chậu là một trong những nguyên nhân chính gây thai ngoài tử cung. Mô sẹo do viêm ngăn cản trứng đã thụ tinh đi qua ống dẫn trứng để làm tổ trong tử cung như bình thường. Thay vào đó, trứng lại làm tổ trong ống dẫn trứng. Thai ngoài tử cung khi vỡ sẽ gây chảy máu nghiêm trọng, đe dọa tính mạng và cần được can thiệp khẩn cấp.
• Vô sinh: Viêm vùng chậu có thể làm hỏng các cơ quan sinh dục và gây vô sinh. Bệnh càng tái phát nhiều lần thì nguy cơ vô sinh càng cao. Việc trì hoãn điều trị bệnh viêm vùng chậu cũng làm tăng đáng kể nguy cơ vô sinh.
• Đau nhức vùng chậu mãn tính: Bệnh viêm vùng chậu gây đau vùng chậu và tình trạng này có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Sẹo trong ống dẫn trứng và các cơ quan vùng chậu khác còn gây đau khi quan hệ và khi rụng trứng.
• Áp xe vòi - buồng trứng: Viêm vùng chậu có thể gây áp xe vòi – buồng trứng (bọc mủ hình thành trong ống dẫn trứng và buồng trứng). Nếu không được điều trị, bọc áp-xe có thể vỡ và đe dọa đến tính mạng.

Biện pháp ngăn ngừa

Để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm vùng chậu, bạn nên:

• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục, không quan hệ với nhiều người và chỉ quan hệ với người mà mình biết rõ không mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD). Bao cao su là cách hữu hiệu nhất để ngăn ngừa các bệnh STD và các bệnh nhiễm trùng như viêm vùng chậu cũng như là tránh mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, không phải biện pháp tránh thai nào cũng có thể ngăn ngừa viêm vùng chậu. Do đó, ngay cả khi uống thuốc tránh thai thì vẫn cần mang bao cao su.
• Làm xét nghiệm sàng lọc: Nếu thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh STD, chẳng hạn như chlamydia thì cần đi xét nghiệm sàng lọc. Nếu cần thiết thì có thể lên lịch xét nghiệm thường xuyên. Việc phát hiện và điều trị sớm STD giúp tránh mắc bệnh viêm vùng chậu.
• Chủ động khuyên bạn tình cùng đi xét nghiệm: Nếu bạn bị bệnh viêm vùng chậu hoặc một bệnh lây truyền qua đường tình dục, hãy khuyên bạn tình của mình đi xét nghiệm để phát hiện sớm và điều trị bệnh STD cũng như là để tránh tái nhiễm bệnh viêm vùng chậu.
• Không thụt rửa: Thụt rửa sẽ phá vỡ sự cân bằng giữa các vi khuẩn trong âm đạo nên không được thụt rửa. Hơn nữa, âm đạo có cơ chế tự làm sạch nên việc thụt rửa là không cần thiết.

Bệnh viêm vùng chậu có chữa khỏi được không?

Bệnh viêm vùng chậu là một bệnh có thể chữa khỏi và hầu hết phụ nữ mắc bệnh này đều có thể hồi phục hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách.

Theo thống kê của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, cứ 8 phụ nữ mắc viêm vùng chậu lại có một người gặp khó khăn trong việc mang thai. Tuy nhiên, nếu như được chữa trị kịp thời và bệnh chưa gây ra biến chứng thì người bệnh vẫn có thể mang thai hoàn toàn bình thường trong tương lai.