Uống trà có lợi gì đối với người mắc bệnh tiểu đường?

Lợi ích của trà đối với bệnh tiểu đường

Được tiêu thụ bởi hơn hai phần ba dân số toàn cầu, trà là một trong những loại đồ uống phổ biến nhất trên thế giới.

Có nhiều loại trà, gồm có các loại trà được làm từ lá của cây chè (Camellia sinensis) như trà đen, trà xanh, trà ô long và các loại trà thảo mộc như trà bạc hà, trà hoa cúc, trà gừng...

Tất cả các loại trà này đều mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ có chứa các hợp chất thực vật mạnh mẽ và nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số loại trà có đặc tính đặc biệt có lợi cho người mắc bệnh tiểu đường.

Bệnh tiểu đường là một nhóm bệnh lý rối loạn chuyển hóa có đặc trưng là lượng đường trong máu cao mãn tính do cơ thể tạo ra không đủ insulin để điều hòa lượng đường trong máu, giảm độ nhạy với insulin hoặc cả hai.

Đối với người mắc bệnh tiểu đường, kiểm soát chặt chẽ lượng đường trong máu là điều rất quan trọng và để giữ ổn định lượng đường trong máu ở mức khỏe mạnh thì cần phải hết sức chú ý trong việc lựa chọn thực phẩm và đồ uống.

Lựa chọn các loại đồ uống không chứa calo hoặc rất ít calo như trà không đường thay vì các loại đồ uống có đường như nước ngọt hay nước trái cây là một trong những điều cần thiết để kiểm soát bệnh tiểu đường.

Thêm vào đó, một số loại trà có chứa các hợp chất thực vật có tác dụng ngăn ngừa tổn thương tế bào, giảm viêm và giảm lượng đường trong máu. Những loại trà này là lựa chọn đồ uống lý tưởng cho những người mắc bệnh tiểu đường.

Hơn nữa, uống trà sẽ cung cấp nước cho cơ thể. Uống đủ nước là điều cần thiết để mọi quá trình trong cơ thể diễn ra bình thường, bao gồm cả quá trình điều hòa chỉnh lượng đường trong máu.

Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy mất nước có thể dẫn đến tăng đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường. Điều này càng cho thấy tầm quan trọng của việc uống đủ nước hàng ngày.

Tóm tắt: Một số loại trà có chứa các hợp chất có lợi cho việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Ngoài ra, uống trà cung cấp nước cho cơ thể và uống đủ nước là điều cần thiết để duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh.

Các loại trà tốt nhất cho người bị tiểu đường

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số loại trà có đặc tính chống viêm, giảm đường trong máu và tăng độ nhạy insulin. Đây đều là những đặc tính có lợi cho việc kiểm soát bệnh tiểu đường.

Dưới đây là những loại trà tốt nhất cho người mắc bệnh tiểu đường.

Trà xanh

Trà xanh mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe, trong đó có cả những lợi ích cho người bệnh tiểu đường. Ví dụ, uống trà xanh có thể giúp giảm tổn thương tế bào, giảm viêm và cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu. (1)

Một số hợp chất trong trà xanh như epigallocatechin gallate (EGCG) đã được chứng minh là có tác dụng kích thích sự hấp thụ glucose (đường) vào các tế bào cơ xương, nhờ đó làm giảm lượng đường trong máu.

Một tổng quan lý thuyết gồm 17 nghiên cứu được thực hiện trên 1.133 người mắc và không mắc bệnh tiểu đường cho thấy rằng uống trà xanh làm giảm đáng kể mức đường huyết lúc đói và mức A1c (HbA1c) - một chỉ số cho biết khả năng kiểm soát lượng đường trong máu về lâu dài.

Thêm nữa, các nghiên cứu cho thấy uống trà xanh có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Những nghiên cứu này khuyến nghị uống 3 - 4 tách trà xanh mỗi ngày để có được những lợi ích nêu trên.

Trà đen

Trà đen hay hồng trà chứa các hợp chất thực vật mạnh, trong đó có theaflavin và thearubigin, những hợp chất này có đặc tính chống viêm, chống oxy hóa và giảm lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu được thực hiện trên động vật gặm nhấm cho thấy rằng uống trà đen giúp ngăn cản sự hấp thụ carb bằng cách ức chế một số enzyme và có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu trên 24 người (một số trong đó bị tiền tiểu đường) đã chứng minh rằng uống trà đen cùng với đồ uống có đường giúp làm giảm đáng kể lượng đường trong máu so với nhóm đối chứng.

Một nghiên cứu khác được thực hiện trên động vật gặm nhấm đã cho thấy trà đen giúp bảo vệ các tế bào sản xuất insulin của tuyến tụy, nhờ đó làm tăng lượng insulin tự nhiên.

Các nghiên cứu trên người cũng đã chỉ ra nhiều lợi ích của trà đen trong kiểm soát bệnh tiểu đường nhưng chưa làm rõ cơ chế.

Giống như trà xanh, các nghiên cứu về trà đen cũng khuyến nghị uống 3 – 4 tách trà mỗi ngày để có được lợi ích rõ rệt.

Trà atiso đỏ (hibiscus)

Trà atiso đỏ là một loại trà có màu đỏ, vị chua nhẹ, được làm từ hoa của cây atiso đỏ hay còn gọi là cây bụp giấm (Hibiscus sabdariffa).

Cánh hoa atiso đỏ chứa nhiều chất chống oxy hóa nhóm polyphenol, gồm có axit hữu cơ và anthocyanin. Anthocyanin cũng chính là sắc tố tạo nên màu đỏ tía của loài hoa này.

Trà atiso đỏ đã được chứng minh là có nhiều tác dụng cho sức khỏe, từ giảm huyết áp cho đến giảm viêm.

Cao huyết áp là một vấn đề thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường. Trên thực tế, ước tính có trên 70% bệnh nhân tiểu đường bị cao huyết áp.

Uống trà atiso đỏ có thể giúp những người bị bệnh tiểu đường kiểm soát huyết áp.

Một nghiên cứu trên 60 người mắc bệnh tiểu đường đã chứng minh rằng những người uống trà atiso đỏ hai lần mỗi ngày, mỗi lần 240ml trong 1 tháng đã giảm đáng kể huyết áp tâm thu (chỉ số bên trên trong kết quả đo huyết áp) so với uống trà đen.

Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy hoa atiso đỏ có thể giúp giảm tình trạng kháng insulin. (2)

Lưu ý, trà atiso đỏ có thể tương tác với hydrochlorothiazide - một loại thuốc lợi tiểu thường được sử dụng cho những người bị cao huyết áp.

Trà quế

Quế vừa là một loại gia vị và vừa là một loại thảo mộc, có tính nóng, mùi thơm, vị cay, ngọt. Quế đã được chứng minh là có đặc tính điều trị bệnh tiểu đường.

Hiện nay có các loại thực phẩm chức năng quế có tác dụng giảm lượng đường trong máu nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng uống trà quế cũng có thể mang lại lợi ích tương tự.

Một nghiên cứu trên 30 người trưởng thành có chỉ số đường huyết bình thường đã cho thấy rằng những người uống 100ml trà quế trước khi uống dung dịch đường có mức đường huyết thấp hơn so với nhóm đối chứng.

Một nghiên cứu khác gần đây cho thấy dùng 6 gram thực phẩm chức năng quế hàng ngày trong 40 ngày làm giảm đáng kể lượng đường trong máu trước bữa ăn ở người trưởng thành khỏe mạnh.

Quế giúp giảm lượng đường trong máu thông qua một số cơ chế khác nhau, gồm có làm chậm tốc độ giải phóng glucose vào máu, tăng cường khả năng hấp thụ glucose của tế bào và tăng độ nhạy insulin. (3)

Tuy nhiên, một tổng quan lý thuyết vào năm 2013 cho thấy rằng mặc dù quế có thể giúp giảm mức đường huyết lúc đói và nồng độ lipid trong máu nhưng loại thảo mộc này lại dường như không mấy hiệu quả trong việc cải thiện chỉ số HbA1C hay lượng đường trong máu trung bình.

Cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người hơn nữa trước khi có thể đưa ra kết luận chắc chắn về tác dụng của quế đối với bệnh tiểu đường.

Trà nghệ

Củ nghệ là một loại gia vị quen thuộc và từ lâu cũng đã được sử dụng như một loại thảo mộc để chữa trị nhiều căn bệnh. Nghệ có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ. Curcumin - thành phần hoạt tính chính trong củ nghệ - đã được nghiên cứu về đặc tính làm giảm lượng đường trong máu.

Các nghiên cứu cho thấy hợp chất curcumin có thể giúp duy trì mức đường huyết khỏe mạnh bằng cách cải thiện độ nhạy insulin và tăng cường sự hấp thụ glucose trong các mô.

Một tổng quan lý thuyết vào năm 2020 gồm các nghiên cứu trên người và động vật cho thấy rằng tiêu thụ nhiều curcumin giúp làm giảm đáng kể lượng đường và lipid trong máu. (4)

Tổng quan lý thuyết này còn chỉ ra rằng curcumin có tác dụng giảm tổn thương tế bào, giảm nồng độ các hợp chất gây viêm và cải thiện chức năng thận.

Bạn có thể pha trà nghệ từ bột nghệ hoặc mua các loại trà nghệ đựng trong túi lọc.

Piperine - một hợp chất có trong hạt tiêu đen – có thể làm tăng đáng kể hiệu quả của curcumin. Vì vậy, có thể thêm một ít hạt tiêu đen vào trà nghệ để có được lợi ích tối đa.

Trà tía tô đất

Tía tô đất (lemon balm) là một loại thảo mộc thuộc họ bạc hà, có mùi thơm mát và thường được sử dụng dưới dạng trà.

Nghiên cứu cho thấy tinh dầu tía tô đất có thể giúp kích thích sự hấp thụ glucose vào tế bào và ức chế sự tổng hợp glucose trong cơ thể, nhờ đó làm giảm lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 62 người mắc bệnh tiểu đường type 2 cho thấy uống viên nang chiết xuất tía tô đất liều 700mg mỗi ngày trong 12 tuần giúp làm giảm đáng kể lượng đường trong máu lúc đói, mức HbA1c, huyết áp, nồng độ triglyceride và các chất chỉ điểm phản ứng viêm so với nhóm dùng giả dược.

Mặc dù những kết quả này đều rất hứa hẹn nhưng vẫn chưa rõ liệu uống trà tía tô đất có mang lại tác dụng làm giảm lượng đường trong máu tương tự như thực phẩm chức năng chứa chiết xuất tía tô đất hay không.

Trà hoa cúc

Trà hoa cúc có nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có điều hòa lượng đường trong máu.

Một nghiên cứu trên 64 người mắc bệnh tiểu đường cho thấy những người uống 150ml trà hoa cúc (pha từ 3 gram hoa cúc khô) 3 lần mỗi ngày sau bữa ăn trong 8 tuần đã giảm đáng kể mức HbA1c và insulin so với nhóm đối chứng.

Trà hoa cúc không chỉ giúp cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu mà còn có tác dụng bảo vệ các tế bào cơ thể khỏi stress oxy hóa. Sự mất cân bằng stress oxy hóa có thể dẫn đến các biến chứng của bệnh tiểu đường.

Nghiên cứu bên trên còn cho thấy rằng những người uống trà hoa cúc đã tăng đáng kể lượng chất chống oxy hóa trong cơ thể, bao gồm cả glutathione peroxidase - một chất chống oxy hóa chính giúp chống lại stress oxy hóa.

Tóm tắt: Trà xanh, trà đen, trà atiso đỏ, trà quế, trà nghệ, trà tía tô đất và trà hoa cúc đều đã được chứng minh là có những đặc tính có lợi cho việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Do đó, đây là những loại đồ uống lý tưởng cho người bệnh tiểu đường.

Người bệnh tiểu đường cần lưu ý gì khi uống trà?

Mặc dù nhiều loại trà có thể giúp cải thiện sức khỏe cho người mắc bệnh tiểu đường nhưng để thực sự có được các lợi ích kể trên thì người bệnh cần phải lưu ý một số điều khi uống trà.

Nhiều người thích thêm vài thìa đường hay mật ong vào trà để đồ uống có vị ngọt.

Mặc dù việc thi thoảng uống đồ uống có đường sẽ không ảnh hưởng nhiều đến lượng đường trong máu nhưng tốt nhất người mắc bệnh tiểu đường nên uống trà không đường.

Lý do là vì đường bổ sung, đặc biệt là các loại đồ uống có đường, sẽ làm tăng đường trong máu và điều này sẽ dần làm suy giảm khả năng kiểm soát đường huyết theo thời gian.

Chế độ ăn uống có nhiều đường bổ sung còn gây ra nhiều tác động tiêu cực khác đến sức khỏe, chẳng hạn như tăng cân và tăng huyết áp.

Uống trà không đường sẽ tốt nhất cho sức khỏe của mọi người, nhất là những người có khả năng kiểm soát đường trong máu kém. Nếu như muốn thêm hương vị cho trà thì hãy thử vắt một ít nước chanh hoặc pha cùng một chút bột quế thay vì thêm đường.

Ngoài ra, hãy để ý đến hàm lượng đường bổ sung trong các loại trà pha sẵn đóng chai.

Một điều nữa mà người bệnh tiểu đường cần lưu ý khi uống trà là một số loại trà thảo mộc có thể tương tác với các loại thuốc điều trị tiểu đường.

Ví dụ, nha đam, rooibos, xương rồng lê gai (prickly pear), dây thìa canh (Gymnema sylvestre) và cỏ cà ri (fenugreek) có thể tương tác với các loại thuốc trị tiểu đường phổ biến như metformin và glyburide.

Do đó, nếu đang phải dùng thuốc điều trị tiểu đường thì người bệnh cần phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thảo mộc hay trà thảo mộc nào.

Tóm tắt: Một số loại trà có thể tương tác với thuốc trị tiểu đường, vì vậy nên người bệnh cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống một loại trà mới. Nên uống trà không đường để có được tối đa các lợi ích.

Tóm tắt bài viết

Một số loại trà có chứa các hợp chất có lợi cho người mắc bệnh tiểu đường.

Nghiên cứu cho thấy rằng trà xanh, trà nghệ, trà atiso đỏ, trà quế, trà tía tô đất, trà hoa cúc và trà đen có thể giúp hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Do đó, đây là những lựa chọn đồ uống rất tốt cho người bị tiểu đường.

Tuy nhiên, điều quan trọng là uống trà không đường và luôn trao đổi với bác sĩ trước khi uống một loại trà thảo mộc mới.