Tử cung ngả sau là gì? Có nguy hiểm không?

Nội dung chính của bài viết

• Tử cung ngả sau là tử cung hướng về phía trực tràng thay vì hướng về phía trước.

• Thông thường tử cung ngả sau không biểu hiện triệu chứng hay gây ra bất kỳ vấn đề nào mặc dù đôi khi có thể gây đau khi quan hệ.

• Nếu bạn gặp các dấu hiệu bất thường thì hoàn toàn có thể can thiệp bằng những biện pháp tương đối đơn giản.

• Tử cung ngả sau cũng hiếm khi ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc mang thai, nhưng nếu nguyên nhân là do vấn đề khác thì sẽ có một số ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản.

Tử cung ngả sau là gì?

Tử cung là một cơ quan có vai trò quan trọng trong hệ sinh dục nữ, nằm ở giữa bàng quang và trực tràng. Tử cung ngả sau là tử cung hướng về phía trực tràng thay vì hướng về phía trước.

Tử cung ngả sau là một dạng “tử cung nghiêng”. Một dạng tử cung nghiêng khác là tử cung ngả trước (hướng về phía thành bụng). Tử cung ngả sau còn được gọi là tử cung gập sau hay tử cung lệch sau.

Biểu hiện

Đa số phụ nữ có tử cung ngả sau thường không có biểu hiện nào bất thường nên rất nhiều người không hề biết về điều này. Nhưng đôi khi, tử cung ngả sau lại gây nên những vấn đề như:

• Đau ở âm đạo hoặc vùng lưng dưới khi quan hệ
• Đau khi đến kỳ kinh
• Khó đưa tampon vào âm đạo
• Đi tiểu nhiều hoặc có cảm giác bàng quang bị chèn ép
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Tiếu không tự chủ nhẹ
• Bụng dưới nhô lên

Nguyên nhân

Tử cung ngả sau là một dạng tử cung mà rất nhiều phụ nữ có từ khi sinh ra (bẩm sinh) hoặc có sau khi trưởng thành. Trên thực tế, một phần tư phụ nữ có tử cung ngả sau. Nhiều người có dạng tử cung này do di truyền.

Trong một số trường hợp, tử cung nghiêng về phía sau là do các nguyên nhân khác gây nên như:

• Lạc nội mạc tử cung: Mô sẹo ở nội mạc tử cung hoặc tử cung bị dính liền với trực tràng, khiến cho tử cung ngả về phía sau.
• U xơ tử cung: U xơ tử cung có thể khiến tử cung bị kẹt, biến dạng hoặc nghiêng về phía sau.
• Bệnh viêm vùng chậu: Khi không được điều trị, bệnh viêm vùng chậu có thể làm hình thành sẹo và gây ảnh hưởng tương tự như lạc nội mạc tử cung.
• Từng phẫu thuật vùng chậu: Phẫu thuật vùng chậu cũng có thể gây ra sẹo.
• Mang thai: Trong một số trường hợp, dây chằng giữ cố định tử cung bị kéo căng quá mức trong thời kỳ mang thai và giữ nguyên như vậy sau khi sinh con, khiến cho tử cung ngả về phía sau.

Tử cung ngả sau và khả năng sinh sản

Tử cung ngả sau thường không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của phụ nữ. Tuy nhiên, đôi khi, một số vấn đề gây tử cung ngả sau lại có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Các vấn đề này gồm có:

• Lạc nội mạc tử cung
• Bệnh viêm vùng chậu (PID)
• U xơ tử cung

Lạc nội mạc tử cung và u xơ tử cung thường có thể điều trị hay khắc phục được bằng một thủ thuật tiểu phẫu. Thậm chí, khi được chẩn đoán sớm, bệnh viêm vùng chậu còn có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh.

Nếu cần thiết, có thể tiến hành các phương pháp chữa trị vô sinh hiếm muộn, ví dụ như thụ tinh nhân tạo (IUI) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để giúp những phụ nữ bị một trong những vấn đề này có thể mang thai.

Tử cung ngả sau và thai kỳ

Tử cung ngả sau thường không ảnh hưởng gì đến sự phát triển của thai nhi trong thai kỳ.

Tuy nhiên, đôi khi trong 3 tháng đầu của thai kỳ, tử cung ngả sau có thể gây nên các vấn đề như:

• Đau lưng: Mặc dù đau mỏi lưng là một triệu chứng thường gặp khi mang thai nhưng tử cung ngả sau có thể gây đau lưng nhiều hơn bình thường.
• Tiểu són không tự chủ hay bí tiểu: Trong một số trường hợp, nếu tử cung ngả quá xa về phía sau thì có thể chèn ép lên bàng quang và dẫn đến bí tiểu hoặc khiến cho nước tiểu không được xả hết ra ngoài và tiểu són. Bạn có thể khắc phục điều này bằng cách ngả người về phía sau khi đi tiểu để tử cung không chèn lên bàng quang và giảm áp lực. Nếu vấn đề vẫn không cải thiện thì khi đi khám, bác sĩ sẽ dịch chuyển tử cung bằng một số thao tác đơn giản để bạn có thể đi tiểu dễ dàng hơn. Nếu như bị bí tiểu trong 3 tháng đầu thì bạn sẽ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu do nước tiểu ứ lại. Do đó, cần theo dõi và nếu thấy các triệu chứng như đau, nóng rát khi đi tiểu hoặc cảm giác nặng, nhức ở bụng dưới thì cần thông báo cho bác sĩ.
• Khó quan sát thai nhi: Tử cung ngả sau có thể gây khó khăn khi quan sát thai nhi bằng phương pháp siêu âm ổ bụng (đưa đầu dò siêu âm trên thành bụng) trong 3 tháng đầu. Trong những trường hợp này, bác sĩ thường phải sử dụng phương pháp siêu âm qua đường âm đạo (đưa đầu dò siêu âm vào phần ngoài của ống âm đạo). Việc quan sát sẽ dễ dàng hơn khi bào thai phát triển và tử cung bắt đầu to ra.

Những vấn đề trên đa phần đều sẽ tự hết khi sang tháng thứ 4 của thai kỳ mà không cần can thiệp vì tử cung sẽ to ra và duỗi thẳng về phía trước vào cuối tháng thứ ba, thường là vào khoảng từ tuần 10 đến tuần 12. Lúc này, tử cung sẽ rời khỏi xương chậu, phình đần lên phía ổ bụng và không còn ngả về sau nữa.

Tuy nhiên, đôi khi tử cung lại không có sự thay đổi này và nguyên nhân có thể là do tử cung đã bị dính chắc vào khung xương chậu.

Nếu như tử cung không thể dịch chuyển về phía trước thì nguy cơ sảy thai sẽ tăng cao. Đây là một vấn đề rất hiếm khi xảy ra. Hơn nữa, khi được phát hiện sớm, vấn đề này có thể được khắc phục để làm giảm hoặc ngăn chặn nguy cơ sảy thai.

Cần đi khám bác sĩ ngay nếu bạn đang mang thai và có những hiện tượng sau:

• Tình trạng bí tiểu kéo dài
• Đau bụng hoặc đau gần trực tràng
• Táo bón
• Són tiểu hay tiểu không tự chủ

Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu cho thấy tử cung bị dính liền vào khung xương chậu và cần tiến hành kiểm tra vùng chậu, siêu âm để chẩn đoán.

Ngoài ra, một số phụ nữ có tử cung ngả sau thường bị đau nhiều hơn ở lưng khi sinh.

Tử cung ngả sau và quan hệ tình dục

Đa phần thì việc có tử cung ngả sau thường không ảnh hưởng gì đến cảm giác khi quan hệ.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp thì dạng tử cung này lại khiến cho phụ nữ bị đau đớn nhiều hơn trong lúc quan hệ và cảm giác đau đớn có thể tăng lên ở một số tư thế nhất định.

Tử cung cùng với buồng trứng nằm ở vị trí khá thấp trong khung xương chậu. Khi quan hệ quá mạnh, đầu dương vật đẩy vào thành âm đạo và tác động đến vào tử cung hoặc buồng trứng.

Điều này có thể gây đau, rách hoặc bầm tím. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đau đớn, khó chịu khi quan hệ thì hãy thử thay đổi tư thế để xem tình trạng có cải thiện hay không. Nếu như vẫn không có cải thiện hoặc có hiện tượng ra máu thì cần đi khám bác sĩ.

Chẩn đoán

Tử cung ngả sau có thể được chẩn đoán, phát hiện khi đi khám phụ khoa định kỳ bằng cách kiểm tra vùng chậu và siêu âm. Nếu bạn gặp các triệu chứng bất thường thì hãy nói với bác sĩ.

Ở nhiều phụ nữ, tử cung ngả sau chỉ được phát hiện khi đi khám thai.

Điều trị

Nếu như không có triệu chứng thì không cần can thiệp nhưng nếu có các biểu hiện bất thường thì nên đi khám để bác sĩ kiểm tra và có biện pháp can thiệp thích hợp. Dưới đây là một số biện pháp khắc phục tử cung ngả sau.

Các bài tập

Đôi khi bác sĩ có thể can thiệp bằng tay và đưa tử cung về vị trí thẳng đứng. Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ hướng dẫn thêm một số bài tập để củng cố dây chằng giữ cố định tử cung ở vị trí mới.

Một trong các bài tập hiệu quả nhất là kegel. Và ngoài ra còn có các bài tập khác như:

• Co cao gối: Nằm ngửa, gập cả hai đầu gối và bàn chân đặt trên sàn. Từ từ co một bên đầu gối lên ngực, nhẹ nhàng giữ bằng cả hai tay. Giữ nguyên tư thế này trong 20 giây, thả ra và lặp lại cho bên chân kia.
• Tập cơ sàn chậu: Nằm ngửa, đặt hai cánh tay ở hai bên một cách thoải mái. Hít vào, nhấc mông lên và nâng cao người khỏi sàn một cách tối đa. Giữ nguyên một vài giây rồi thả lỏng về tư thế ban đầu và thở ra. Lặp lại 10 - 15 lần. Bài tập này có tác dụng tăng cường cơ sàn chậu.

Tuy nhiên, nếu như tử cung bị kẹt do sẹo hoặc dính với trực tràng thì những bài tập này sẽ không có tác dụng.

Vòng nâng petxe

Vòng nâng petxe hay vòng nâng cổ tử cung (pessary device) là dụng cụ được làm bằng silicone hoặc nhựa, có kích thước nhỏ được đưa vào âm đạo để đẩy tử cung vào vị trí thẳng đứng.

Vòng nâng petxe có thể được sử dụng tạm thời hoặc vĩnh viễn. Tuy nhiên, nếu sử dụng trong thời gian dài thì có thể xảy ra nhiễm trùng.

Phẫu thuật

Trong một số trường hợp, cần phẫu thuật để chỉnh sửa vị trí của tử cung ngả sau và làm giảm hoặc điều trị dứt điểm các cơn đau. Có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau để khắc phục vấn đề này, gồm có:

• Phẫu thuật khâu treo tử cung: Loại phẫu thuật này có thể được thực hiện bằng kỹ thuật nội soi, phẫu thuật qua âm đạo hoặc qua thành bụng.
• Thủ thuật Uplift: Điều chỉnh vị trí tử cung bằng dây chẳng tròn. Đây là một thủ thuật nội soi nhanh chóng, hoàn thành trong khoảng 10 phút.