Tăng sản nội mạc tử cung có nguy hiểm không và điều trị như thế nào?

Tăng sản nội mạc tử cung là gì?

Tăng sản nội mạc tử cung là tình trạng mà lớp nội mạc tử cung (niêm mạc tử cung) dày lên bất thường do sự phát triển quá mức của tế bào. Nội mạc là lớp tế bào bao phủ toàn bộ bề mặt bên trong tử cung. Khi lớp tế bào này dày lên thì sẽ dẫn đến chảy máu âm đạo bất thường.

Mặc dù tăng sản nội mạc tử cung đa phần không phải là ung thư nhưng đôi khi đó là dấu hiệu ban đầu của ung thư tử cung. Vì vậy nên phải đi khám định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào.

Dưới đây là nguyên nhân, các dấu hiệu nhận biết, biện pháp chẩn đoán và điều trị tăng sản nội mạc tử cung.

Phân loại tăng sản nội mạc tử cung

Tùy thuộc vào việc có phát hiện thấy tế bào không điển hình (atypia) hay không mà tăng sản nội mạc tử cung được phân ra làm hai loại chính là:

• Tăng sản nội mạc tử cung điển hình: loại này không có các tế bào không điển hình (tế bào bất thường).
• Tăng sản nội mạc tử cung không điển hình: có sự phát triển quá mức của các tế bào bất thường và được coi là tiền ung thư. Tiền ung thư có nghĩa là các tế bào này có thể phát triển thành ung thư tử cung nếu như không can thiệp điều trị.

Xác định loại tăng sản nội mạc tử cung cụ thể sẽ giúp hiểu rõ hơn về nguy cơ ung thư và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Dấu hiệu, triệu chứng

Dấu hiệu chính của tăng sản nội mạc tử cung là chảy máu tử cung bất thường.

Cụ thể, dưới đây một số dấu hiệu, triệu chứng thường gặp của vấn đề này:

• Kinh nguyệt kéo dài và ra nhiều hơn bình thường
• Chu kỳ kinh nguyệt dưới 21 ngày (kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh trước đến ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo)
• Bị chảy máu âm đạo dù đã mãn kinh

Và tất nhiên, ra máu bất thường không phải lúc nào cũng là biểu hiện của tăng sản nội mạc tử cung. Hiện tượng này còn có thể là do nhiều nguyên nhân khác gây ra nên tốt nhất hãy đi khám để xác định chính xác.

Nguyên nhân gây tăng sản nội mạc tử cung

Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ chủ yếu phụ thuộc vào hormone estrogen và progesterone. Estrogen làm cho lớp niêm mạc tử cung dày lên để chuẩn bị cho trứng sau khi thụ tinh sẽ bám vào làm tổ. Khi không có thai, nồng độ progesterone giảm sẽ báo cho tử cung bong lớp niêm mạc này. Niêm mạc bong ra cùng với máu, tạo ra hiện tượng hành kinh và một chu kỳ mới lại bắt đầu.

Khi hai loại hormone này ở trạng thái cân bằng thì kinh nguyệt sẽ diễn ra đều đặn, bình thường. Tuy nhiên, nếu nồng độ estrogen và progesterone tăng quá cao hoặc giảm quá thấp thì sẽ gây ra vấn đề.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng sản nội mạc tử cung là mức estrogen quá cao và progesterone quá thấp. Điều này dẫn đến sự phát triển quá mức của tế bào niêm mạc tử cung.

Một số nguyên nhân gây ra sự mất cân bằng nồng độ nội tiết tố:

• Mãn kinh: lúc này, buồng trứng không còn rụng trứng và không sản xuất progesterone nữa. Mãn kinh được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp
• Đang trong giai đoạn tiền mãn kinh: sự rụng trứng không còn diễn ra đều đặn do sự sản xuất nội tiết tố giảm
• Mãn kinh và đã hoặc hiện đang dùng estrogen (liệu pháp hormone thay thế)
• Bị rối loạn kinh nguyệt, vô sinh hoặc hội chứng buồng trứng đa nang
• Dùng các loại thuốc có tác động tương tự estrogen
• Béo phì

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ tăng sản nội mạc tử cung gồm có:

• Trên 35 tuổi
• Bắt đầu kinh nguyệt sớm hơn bình thường
• Mãn kinh muộn hơn bình thường
• Mắc các vấn đề sức khỏe khác như bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp hoặc bệnh túi mật
• Có tiền sử gia đình bị ung thư tử cung, ung thư buồng trứng hoặc ung thư đại tràng

Biện pháp chẩn đoán

Nếu bị chảy máu âm đạo bất thường thì trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi về bệnh sử.

Cần báo cho bác sĩ nếu như:

• Kinh nguyệt ra nhiều hoặc có lẫn nhiều cục máu đông
• Đau đớn dữ dội khi đến kỳ
• Có bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác
• Đang mắc các bệnh lý, vấn đề sức khỏe khác
• Đang mang thai hoặc nghi ngờ đang mang thai
• Đã mãn kinh
• Đang dùng bất kỳ loại thuốc nội tiết nào
• Có tiền sử gia đình bị ung thư

Dựa trên những thông tin này, bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp kiểm tra chẩn đoán, gồm có:

• Siêu âm qua đường âm đạo: đưa đầu dò siêu âm vào âm đạo để lấy hình ảnh của các cơ quan trong vùng chậu. Hình ảnh hiển thị trên màn hình sẽ cho bác sĩ biết được độ dày của nội mạc tử cung và đánh giá tình trạng tử cung cũng như là buồng trứng.
• Nội soi buồng tử cung: đưa ống nội soi vào tử cung qua âm đạo và cổ tử cung để kiểm tra xem có gì bất thường bên trong hay không.
• Sinh thiết: lấy một mẫu mô nhỏ ở tử cung để kiểm tra xem có sự hiện diện của tế bào ung thư hay tiền ung thư hay không. Mẫu mô có thể được lấy trong quá trình nội soi buồng tử cung, nong cổ tử cung và nạo buồng tử cung (D&C) hoặc được thực hiện trong một thủ thuật riêng biệt. Sau đó, mẫu mô được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Phương pháp điều trị

Có hai lựa chọn chính để điều trị tăng sản nội mạc tử cung là liệu pháp hormone và phẫu thuật.

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố như:

• Có phát hiện các tế bào không điển hình hay không
• Đã mãn kinh hay chưa
• Có kế hoạch mang thai sinh con sau này không
• Tiền sử cá nhân và gia đình bị ung thư

Trong những trường hợp bị tăng sản nội mạc tử cung mà không có tế bào không điển hình thì có thể chỉ cần theo dõi các triệu chứng và tái khám thường xuyên. Đôi khi, tình trạng này không phát triển thêm và tự hết sau một thời gian.

Nhưng nếu không khỏi thì sẽ cần điều trị bằng các phương pháp dưới đây:

• Liệu pháp hormone: điều trị bằng progestin - một dạng tổng hợp của progesterone - ở dạng thuốc uống, thuốc tiêm hoặc vòng đặt trong tử cung.
• Cắt tử cung: trong những trường hợp bị tăng sản không điển hình, cắt bỏ tử cung sẽ làm giảm nguy cơ ung thư. Sau phẫu thuật, vì không còn tử cung nên phụ nữ sẽ không thể mang thai được nữa. Do đó mà đây là lựa chọn dành cho những người đã mãn kinh, không có kế hoạch sinh con trong tương lai hoặc có nguy cơ ung thư cao.

Biến chứng

Niêm mạc tử cung có thể ngày càng dày lên theo thời gian. Tăng sản nội mạc tử cung điển hình có thể phát triển thành tăng sản không điển hình. Biến chứng lớn nhất là nguy cơ tiến triển thành ung thư tử cung.

Tăng sản nội mạc tử cung không điển hình được coi là tiền ung thư. Nhiều nghiên cứu đã ước tính nguy cơ phát triển từ tăng sản không điển hình sang ung thư là rất cao, lên đến 52%.

Tiên lượng về lâu dài

Tăng sản nội mạc tử cung đôi khi tự khỏi và kể cả không tự khỏi thì tình trạng này cũng tiến triển rất chậm, trừ khi đang điều trị bằng các loại thuốc nội tiết.

Trong hầu hết các trường hợp thì tăng sản nội mạc tử cung không phải là ung thư và đáp ứng tốt với điều trị. Cần theo dõi sát sao để phát hiện sớm nếu các tế bào điển hình trở thành tế bào không điển hình.

Cần đi khám định kỳ và báo ngay cho bác sĩ khi thấy có bất kỳ thay đổi hoặc triệu chứng mới nào.