Cắt đốt nội mạc tử cung được thực hiện như thế nào?

Nội dung chính của bài viết

• Cắt đốt nội mạc tử cung là một thủ thuật được thực hiện nhằm phá hủy niêm mạc tử cung – lớp mô bao phủ bề mặt bên trong của tử cung.
• Đây là một trong những giải pháp điều trị kinh nguyệt ra nhiều và không thể kiểm soát được bằng thuốc.
• Cắt đốt nội mạc tử cung sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
• Thủ thuật cắt đốt nội mạc tử cung có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau và cũng khá dễ dàng.
• Đa số bệnh nhân đều có thể về nhà ngay nhưng nếu cần gây mê toàn thân thì sẽ phải ở lại viện trong vài giờ sau thủ thuật.

Chỉ định

Cắt đốt nội mạc tử cung là một thủ thuật được thực hiện nhằm phá hủy niêm mạc (nội mạc) tử cung – lớp mô bao phủ bề mặt bên trong của tử cung.

Đây là một trong những giải pháp điều trị kinh nguyệt ra nhiều (cường kinh) và không thể kiểm soát được bằng thuốc.

Kinh nguyệt được coi là ra nhiều khi máu kinh thấm kín băng vệ sinh hoặc tampon trong vòng 2 tiếng.

Ngoài ra, cắt đốt nội mạc tử cung còn được chỉ định nhằm khắc phục những vấn đề khác như:

• Rong kinh (kinh nguyệt kéo dài quá 8 ngày)
• Ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt
• Thiếu máu do mất máu nhiều vào kỳ kinh

Trong quá trình cắt đốt nội mạc tử cung, mô niêm mạc bị phá hủy nhưng sau đó có thể phát triển trở lại. Ở phụ nữ trẻ, sự tái tạo mô này có thể diễn ra sau vài tháng hoặc vài năm.

Mặc dù đây là một thủ thuật hiệu quả để khắc phục nhiều vấn đề khác nhau nhưng không phải ai cũng phù hợp.

Cắt đốt nội mạc tử cung thường không được khuyến nghị cho phụ nữ sau mãn kinh hoặc những người:

• có cấu tạo tử cung bất thường
• bị ung thư tử cung hoặc có nguy cơ cao mắc ung thư tử cung
• đang bị viêm ở vùng chậu

Cần chuẩn bị gì trước thủ thuật?

Trước khi chỉ định cắt đốt nội mạc tử cung, bác sĩ sẽ lấy bệnh sử, bao gồm cả những loại thuốc đang dùng và dị ứng nếu có.

Trước khi tiến hành thủ thuật sẽ cần thực hiện các bước chuẩn bị như sau:

• Thử thai: Không thể cắt đốt nội mạc tử cung nếu đang mang thai.
• Kiểm tra ung thư: Một ống thông mỏng được đưa vào qua cổ tử cung vào trong tử cung để lấy một mẫu nhỏ mô niêm mạc tử cung nhằm kiểm tra dấu hiệu ung thư.
• Tháo vòng tránh thai: Không được thực hiện cắt đốt nội mạc tử cung khi đang đặt vòng tránh thai.
• Làm mỏng niêm mạc tử cung: có thể cần phải làm mỏng niêm mạc tử cung trước để quá trình thực hiện thủ thuật được dễ dàng và hiệu quả hơn. Bác sĩ sẽ kê thuốc hoặc sử dụng phương pháp nong và nạo buồng tử cung (D&C).
• Thảo luận về các phương pháp vô cảm: Không phải trường hợp cắt đốt nội mạc tử cung nào cũng cần gây mê. Nếu cần gây mê toàn thân thì bệnh nhân sẽ được hướng dẫn nhịn ăn uống trong vòng 8 tiếng trước thủ thuật.

Ngoài ra, có thể còn cần thực hiện một số phương pháp kiểm tra khác như đo điện tâm đồ.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Cắt đốt nội mạc tử cung sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này. Mặc dù chỉ phá hủy lớp niêm mạc và tử cung vẫn còn nguyên vẹn nhưng khả năng thụ thai và mang thai thành công sau này là rất thấp.

Nếu có dự định sinh con thì nên chờ đến khi sinh xong mới cắt đốt nội mạc tử cung hoặc cũng có thể nói với bác sĩ để được tư vấn các lựa chọn sinh sản sau này.

Bác sĩ sẽ kiểm tra chất lượng và số lượng trứng bằng phương pháp xét nghiệm máu để đo nồng độ AMH (anti-Müllerian hormone) hoặc FSH (follicle-stimulating hormone hay hormone kích thích nang trứng). Nếu trứng có chất lượng tốt thì có thể lựa chọn đông lạnh trứng hoặc đông lạnh phôi đã thụ tinh trước khi làm thủ thuật.

Mặc dù không thể đảm bảo rằng trứng hoặc phôi đông lạnh có thể giúp mang thai thành công 100% nhưng đây vẫn là lựa chọn dành cho những người muốn sinh con trong tương lai. Vì sau khi phá hủy lớp niêm mạc, tử cung sẽ yếu và không thể giữ được thai nhi nên trứng hoặc phôi sẽ được cấy vào người mang thai hộ.

Nếu không thể đông lạnh trứng hoặc phôi thì có thể sử dụng trứng từ người hiến tặng và nhờ người mang thai hộ.

Quy trình thực hiện

Trước tiên, bác sĩ đưa một dụng cụ mảnh qua cổ tử cung vào tử cung để mở rộng cổ tử cung và có thể thực hiện thủ thuật một cách dễ dàng.

Thủ thuật cắt đốt nội mạc tử cung có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau, ví dụ như:

Áp đông (cryoablation)

Một dụng cụ nhỏ với đầu làm lạnh được áp lên mô niêm mạc tử cung. Bác sĩ đặt đầu dò siêu âm lên bụng để có thể quan sát và điều chỉnh dụng cụ bên trong. Thời lượng của thủ thuật phụ thuộc vào kích thước và hình dạng của tử cung.

Bóng nước nóng

Một quả bóng được đưa vào tử cung, làm phồng lên và bơm đầy nước nóng. Hơi nóng sẽ phá hủy niêm mạc tử cung. Thủ thuật này rất nhanh chóng, thường chỉ mất từ 2 đến 12 phút.

Nước nóng

Nước muối nóng được cho chảy tự do khắp bề mặt trong của tử cung trong khoảng 10 phút để phá hủy mô nội mạc. Thủ thuật này được sử dụng cho những phụ nữ mà buồng tử cung có hình dạng bất thường.

Tần số vô tuyến

Một thiết bị linh hoạt với đầu lưới được đưa vào tử cung. Thiết bị này phát ra năng lượng tần số vô tuyến (radiofrequency) để loại bỏ lớp niêm mạc trong từ 1 đến 2 phút.

Vi sóng

Một đầu dò được đưa vào trong tử cung và phát ra năng lượng vi sóng để phá hủy mô niêm mạc. Quy trình này mất từ 3 đến 5 phút là hoàn thành.

Phẫu thuật điện

Phương pháp này đòi hỏi phải gây mê toàn thân. Bác sĩ sử dụng ống soi phẫu tích để quan sát bên trong và dùng một dụng cụ được làm nóng để loại bỏ mô niêm mạc tử cung.

Quá trình hồi phục

Thời gian hồi phục sẽ tùy thuộc vào phương pháp cắt đốt nội mạc tử cung được sử dụng.

Đa số bệnh nhân đều có thể về nhà ngay nhưng nếu cần gây mê toàn thân thì sẽ phải ở lại viện trong vài giờ sau thủ thuật.

Cho dù là phương pháp nào thì cũng cần có người đưa về.

Nên mang theo băng vệ sinh để dùng sau khi thủ thuật hoàn tất vì sẽ bị ra máu. Sau thủ thuật, bệnh nhân có thể sẽ gặp những hiện tượng như:

• Đi tiểu nhiều trong khoảng một ngày
• Đau bụng dưới giống như khi có kinh nguyệt trong một vài ngày, có thể dùng thuốc giảm đau để giảm bớt
• Ra dịch tiết âm đạo lỏng, có lẫn máu trong vòng vài tuần. Dịch tiết sẽ ra nhiều nhất trong vài ngày đầu tiên
• Buồn nôn
• Nên đến bệnh viện ngay lập tức nếu:
• Dịch tiết âm đạo có mùi hôi
• Sốt
• Ớn lạnh
• Khó tiểu
• Ra máu nhiều
• Đau quặn bụng

Quá trình phục hồi có thể kéo dài từ vài ngày cho đến một vài tuần. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể về những lưu ý sau thủ thuật, thời giann có thể sinh hoạt trở lại bình thường, cũng như là tập thể dục và quan hệ tình dục.

Sau khi cắt đốt nội mạc tử cung, kinh nguyệt sẽ ra ít hơn hoặc mất hẳn trong vòng vài tháng.

Nếu không triệt sản thì nên tiếp tục sử dụng các biện pháp tránh thai. Mặc dù khả năng thụ thai và mang thai là rất thấp nhưng vẫn có thể xảy ra. Và thai kỳ sau khi cắt đốt nội mạc tử cung sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

Điều quan trọng nữa là vẫn phải sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp bảo vệ khác khi quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục (STD).

Rủi ro và biến chứng

Nên tiếp tục sử dụng biện pháp tránh thai sau khi cắt đốt nội mạc tử cung vì nếu mang thai thì nguy cơ sảy thai là rất cao.

Thông thường, lớp niêm mạc tử cung dày lên vào mỗi tháng để chuẩn bị cho thai kỳ. Khi không có lớp niêm mạc dày thì phôi thai sẽ không thể bám vào thành tử cung và phát triển. Vì lý do này nên có thể sẽ cần triệt sản sau khi cắt đốt nội mạc tử cung.

Ngoài ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thủ thuật cắt đốt nội mạc tử cung rất hiếm khi xảy ra rủi ro nhưng không phải là không có. Một số rủi ro hiếm gặp gồm có:

• Thủng thành tử cung hoặc ruột
• Nhiễm trùng hoặc chảy máu
• Tổn thương âm đạo, âm hộ hoặc ruột do thiết bị làm nóng hoặc lạnh được sử dụng trong quá trình làm thủ thuật
• Chất lỏng được sử dụng đi vào máu
• Cắt đốt nội mạc tử cung thất bại, có nghĩa là niêm mạc tử cung phát triển trở lại một cách bất thường sau thủ thuật.