Phục hồi sau phẫu thuật phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt là gì?

Phì đại tuyến tiền liệt hay còn gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính là một tình trạng xảy ra ở tuyến tiền liệt. Tuyến tiền liệt là một phần trong hệ sinh dục của nam giới, nằm bên dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo - ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Tuyến tiền liệt tăng kích thước khi nam giới có tuổi. Nếu phát triển quá lớn, tuyến tiền liệt sẽ chèn lên niệu đạo và cản trở dòng nước tiểu từ bàng quang ra khỏi cơ thể.

Bàng quang sẽ phải co bóp mạnh hơn để đẩy nước tiểu ra ngoài. Theo thời gian, các thành cơ của bàng quang sẽ dày lên và yếu đi. Cuối cùng, bàng quang không thể làm trống hoàn toàn khi đi tiểu, dẫn đến các triệu chứng như dòng tiểu yếu và đi tiểu nhiều lần.

Mặc dù có thể làm giảm các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt bằng cách thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc nhưng nếu các cách này không hiệu quả hoặc nếu tuyến tiền liệt phát triển quá lớn thì có thể phải phẫu thuật để cắt bỏ phần mô tuyến tiền liệt phì đại. Loại phẫu thuật được sử dụng phổ biến nhất để điều trị phì đại tuyến tiền liệt là cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo (TURP). Dưới đây là những gì có thể xảy ra sau ca phẫu thuật này và những cách để đẩy nhanh tốc độ hồi phục.

Quy trình cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo

Người bệnh có thể sẽ được gây mê toàn thân trong suốt quá trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo, có nghĩa là hoàn toàn mất cảm giác và ý thức hoặc chỉ gây tê tủy sống, có nghĩa là vẫn tỉnh táo nhưng sẽ không còn cảm giác ở vùng thân dưới.

Trong ca phẫu thuật, bác sĩ đưa một dụng cụ có tên là ống soi phẫu tích qua dương vật vào niệu đạo. Ống soi có gắn đèn và camera để cho phép bác sĩ quan sát hình ảnh bên trong cơ thể người bệnh. Đầu ống soi còn có một vòng dây kim loại để cắt rạch mô. Bác sĩ sử dụng vòng dây kim loại này để cắt bỏ phần tuyến tiền liệt phì đại và mở rộng niệu đạo.

Chất lỏng được bơm qua ống soi để đẩy các mảnh mô tuyến tiền liệt đã cắt vào bàng quang. Khi hoàn tất các bước phẫu thuật, bác sĩ sẽ đưa ống thông vào bàng quang để dẫn nước tiểu cùng với mô tuyến tiền liệt đã cắt ra ngoài. Các mạch máu xung quanh tuyến tiền liệt được đóng lại để ngăn chảy máu. Toàn bộ quy trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo mất khoảng 60 đến 90 phút nếu không phát sinh sự cố.

Ngay sau phẫu thuật

Người bệnh sẽ được chuyển đến phòng hồi sức ngay sau khi kết thúc ca phẫu thuật. Ở phòng hồi sức, người bệnh sẽ được theo dõi nhịp tim, nhịp thở, nồng độ oxy và các dấu hiệu sinh tồn khác. Khi đã hồi phục đủ, người bệnh sẽ được chuyển sang phòng bệnh.

Người bệnh sẽ phải ở lại bệnh viện 1 - 2 ngày sau ca phẫu thuật. Nếu ca phẫu thuật được thực hiện bằng laser thì có thể về nhà ngay trong ngày. Bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau cho người bệnh.

Trong vài ngày sau ca phẫu thuật, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ hội chứng TURP - một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng xảy ra khi có quá nhiều chất lỏng được hấp thụ vào cơ thể trong quá trình phẫu thuật TURP. Các triệu chứng ban đầu gồm có chóng mặt, nhức đầu, nhịp tim chậm và có thể tiến triển thành khó thở, co giật và thậm chí hôn mê.

Người bệnh sẽ phải mang một ống thông đặt qua dương vật vào bàng quang để dẫn nước tiểu ra ngoài cho đến khi tuyến tiền liệt lành lại. Ống thông sẽ được để nguyên trong vài ngày sau phẫu thuật. Nếu chưa được tháo ống thông khi xuất viện, người bệnh sẽ được hướng dẫn cách vệ sinh xung quanh ống thông. Vệ sinh ống thông hai lần một ngày để tránh bị nhiễm trùng.

Bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh và người nhà cách chăm sóc sau phẫu thuật.

Quá trình phục hồi sau phẫu thuật

Cắt bỏ mô tuyến tiền liệt phì đại sẽ giúp người bệnh đi tiểu dễ dàng hơn và giảm tần suất đi tiểu trong ngày. Tuy nhiên, có thể phải mất vài tuần mới hồi phục hoàn toàn sau ca phẫu thuật. Sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt qua niệu đạo, hầu hết mọi người đều có thể trở lại hoạt động bình thường sau 6 đến 8 tuần.

Trong quá trình hồi phục, người bệnh có thể gặp phải một số vấn đề như:

• Tiểu gấp
• Tiểu không tự chủ
• Đau khi đi tiểu
• Rối loạn cương dương
• Có máu trong nước tiểu

Những vấn đề này thường sẽ tự hết sau một thời gian. Nếu sau vài tuần mà các vấn đề vẫn không đỡ thì cần báo cho bác sĩ.

Cách để phục hồi nhanh hơn

Người bệnh nên nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt trong vài tuần sau ca phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt. Khôi phục lại các thói quen một cách từ từ và lưu ý một số điều dưới đây:

• Không hoạt động gắng sức và nâng đồ nặng trong 3 – 4 tuần sau phẫu thuật. Người bệnh có thể tập các bài tập nhẹ nhàng nhưng nếu mệt và đau thì nên nghỉ ngơi.
• Uống ít nhất 1,8l nước mỗi ngày để làm sạch bàng quang.
• Ăn thực phẩm giàu chất xơ để ngăn ngừa táo bón.
• Không quan hệ tình dục trong 4 – 6 tuần.
• Làm theo các hướng dẫn của bác sĩ.

Khi nào cần đi khám?

Một số hiện tượng như đau và có máu trong nước tiểu là bình thường sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt nhưng nếu có các triệu chứng dưới đây thì người bệnh cần phải đi khám:

• Các dấu hiệu nhiễm trùng như sốt hoặc ớn lạnh
• Tình trạng đau buốt hoặc nóng rát khi đi tiểu kéo dài dai dẳng
• Cục máu đông trong nước tiểu
• Máu trong nước tiểu có màu đỏ sẫm
• Tiểu khó
• Sưng đỏ, chảy máu hoặc chảy dịch từ vị trí phẫu thuật
• Buồn nôn hoặc nôn

Bác sĩ sẽ hẹn lịch đến tái khám. Người bệnh cần đến tái khám đúng lịch để bác sĩ kiểm tra tình trạng tuyến tiền liệt và sức khỏe tổng thể sau phẫu thuật.