Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot có những ưu điểm gì?

Tham vấn y khoa Dr Trường

Đăng bởi Bác Sĩ Heathline vào 14:45 +07 Thứ hai, 12/06/2023

Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất trong những trường hợp ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu. Hiện nay có nhiều kỹ thuật phẫu thuật khác nhau. Một kỹ thuật xâm lấn tối thiểu là phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt có sự hỗ trợ của robot.

Mục lục

Quy trình phẫu thuật
Tỷ lệ thành công
Biến chứng
Phục hồi sau phẫu thuật
Các phương pháp điều trị khác

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot có những ưu điểm gì?

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới với gần 1,3 triệu ca mắc mới vào năm 2020.

Những tiến bộ trong điều trị trong vài năm trở lại đây đã giúp cải thiện đáng kể tỷ lệ sống của những người mắc ung thư tuyến tiền liệt. Tỷ lệ sống tương đối 5 năm của người mắc ung thư tuyến tiền liệt chưa di căn là hơn 99%, có nghĩa là 99% người mắc ung thư tuyến tiền liệt chưa di căn có thể sống thêm ít nhất 5 năm kể từ thời điểm chẩn đoán. (1)

Trong hình thức phẫu thuật này, bác sĩ điều khiển cánh tay robot thực hiện các thao tác phẫu thuật thay vì trực tiếp thực hiện. Phẫu thuật bằng robot có độ chính xác cao hơn so với phương pháp phẫu thuật bằng tay truyền thống.

Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot được thực hiện như thế nào, có những ưu điểm gì so với các phương pháp điều trị khác và quá trình phục hồi sau phẫu thuật ra sao.

Quy trình phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot

Bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể trước ca phẫu thuật, gồm có thời gian mà người bệnh cần nhịn ăn. Người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc cũng như thực phẩm chức năng đang dùng. Nếu như các loại thuốc hay thực phẩm chức năng đang dùng có thể ảnh hưởng đến ca phẫu thuật hoặc làm tăng nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật thì sẽ phải tạm ngừng sử dụng một thời gian.

Dưới đây là các bước cơ bản của quá trình phẫu thuật. Quy trình thực hiện thực tế có thể sẽ hơi khác một chút.

Người bệnh được gây mê toàn thân qua đường tĩnh mạch để không còn nhận thức và cảm giác trong suốt ca phẫu thuật. Người bệnh có thể được cho dùng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng.
Bác sĩ rạch khoảng 6 đường rất nhỏ ở bụng của người bệnh để tiếp cận tuyến tiền liệt. Số đường rạch thực tế có thể nhiều hơn hoặc ít hơn.
Đưa camera do robot điều khiển và các dụng cụ phẫu thuật khác qua các đường rạch.
Bác sĩ điều khiển hệ thống robot từ bảng điều khiển. Cánh tay robot có thể thực hiện các chuyển động một cách chuẩn xác hơn so với khả năng của con người.
Dưới sự điều khiển của bác sĩ, cánh tay robot sẽ cắt bỏ tuyến tiền liệt, túi tinh và cấu trúc lân cận thông qua một trong những đường rạch nhỏ, sau đó nối bàng quang với niệu đạo - ống dẫn nước tiểu ra ngoài cơ thể.
Các đường rạch được khâu lại để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Đặt ống thông tiểu vào niệu đạo của người bệnh để dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài, giúp niệu đạo lành lại nhanh hơn. Bác sĩ cũng có thể sẽ đặt ống dẫn lưu vào vết mổ để dẫn dịch tích tụ ra khỏi vị trí phẫu thuật.

Sau khi ca phẫu thuật hoàn toàn, người bệnh sẽ được đưa đến phòng hồi sức để theo dõi.

Mặc dù hiếm khi xảy ra nhưng đôi khi, vì một số lý do mà bác sĩ phải chuyển từ phẫu thuật bằng robot sang phương pháp mổ mở truyền thống. Người bệnh sẽ không biết điều này cho đến khi tỉnh lại sau ca phẫu thuật.

Tỷ lệ thành công của phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot có tỷ lệ thành công cao.

Trong một nghiên cứu vào năm 2018, các nhà nghiên cứu đã chia 202 người tham gia thành hai nhóm: nhóm dưới 50 tuổi và nhóm trên 65 tuổi, cả hai nhóm này đều trải qua phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot. Sáu tháng sau ca phẫu thuật, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy những điều sau đây: (2)

Ung thư tái phát ở 4% người trên 65 tuổi và 11,6% người dưới 50 tuổi. Các nhà nghiên cứu định nghĩa ung thư tái phát là mức kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) trên 0,2 ng/ml.
Hơn 90% số người ở cả hai nhóm bị tiểu không tự chủ.
Gần một nửa số người trên 65 tuổi và hơn 90% người dưới 50 tuổi có khả năng cương cứng.

Biến chứng của phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot rất an toàn. Nếu ca phẫu thuật được thực hiện bởi bác sĩ có kinh nghiệm thì nguy cơ xảy ra biến chứng là rất thấp. Theo một thống kê tại Mỹ, vào năm 2015, khoảng hai phần ba số ca phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt ở quốc gia này được thực hiện với sự hỗ trợ bởi robot và con số này vẫn đang tiếp tục tăng lên.

Giống như các hình thức phẫu thuật khác, một số vấn đề có thể phát sinh sau ca phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot gồm có:

Phản ứng dị ứng với thuốc gây mê
Chảy máu
Nhiễm trùng
Hình thành cục máu đông
Nhồi máu cơ tim
Thoát vị
Tiểu không tự chủ vĩnh viễn
Rối loạn cương dương
Tổn thương trực tràng và ruột
Rò rỉ nước tiểu

Những vấn đề này đều rất hiếm khi xảy ra.

Trong một nghiên cứu vào năm 2021, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot có ít biến chứng hơn so với cắt tuyến tiền liệt bằng phương pháp mổ mở hoặc nội soi. (3)

Phục hồi sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot

Sau ca phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt, người bệnh sẽ phải mang ống thông tiểu trong ít nhất 7 ngày để khu vực phẫu thuật có thời gian lành lại.

Người bệnh có thể được xuất viện về nhà ngay vào ngày hôm sau. Có thể phải mất một thời gian thì khả năng kiểm soát bàng quang mới trở lại bình thường. Người bệnh có thể sẽ phải dùng miếng lót thấm nước tiểu trong khoảng thời gian này.

Thông thường, lượng nước tiểu sẽ tăng lên trong một vài ngày sau phẫu thuật và xảy ra hiện tượng co thắt bàng quang. Có máu trong nước tiểu cũng là một hiện tượng thường gặp sau phẫu thuật tuyến tiền liệt.

Tình trạng sưng phù mặt do tích nước có thể kéo dài đến 48 giờ sau phẫu thuật.

Điều quan trọng là người bệnh phải tái khám đầy đủ theo lịch hẹn để bác sĩ đánh giá kết quả phẫu thuật và kiểm tra xem ung thư có tái phát hay không. Tần suất tái khám sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như mức độ nguy cơ và tuổi tác. Thông thường, người bệnh sẽ phải tái khám 3 đến 6 tháng một lần trong 5 năm đầu và mỗi năm một lần sau 5 năm.

Sau phẫu thuật, người bệnh cần tránh các hoạt động như tập thể dục và quan hệ tình dục một thời gian. Một số người bị tăng cân sau khi phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt.

Không uống rượu bia trong vài tuần sau phẫu thuật để tránh kích thích bàng quang.

Mất bao lâu để hồi phục sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot?

Thời gian hồi phục sau ca phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot thường chỉ từ 2 đến 3 tuần nhưng cũng có thể sẽ lâu hơn nếu xảy ra biến chứng hoặc người bệnh có các vấn đề sức khỏe khác. Bác sĩ sẽ cho biết cụ thể về thời gian hồi phục và những gì cần tránh sau phẫu thuật. Dưới đây là các mốc thời gian tham khảo:

Người bệnh có thể đi lại ngay sau phẫu thuật.
Sau khoảng 2 tuần, người bệnh có thể tập các bài tập nhẹ nhàng.
Sau khoảng 4 tuần, người bệnh có thể tập tạ nhẹ.
Có thể lái xe khoảng 2 tuần sau đó.

Có thể quan hệ tình dục sau khi tháo ống thông tiểu nhưng hầu hết người bệnh đều bị suy giảm chức năng cương dương trong vài tháng sau phẫu thuật.

Các phương pháp điều trị khác

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu thường được điều trị bằng các phương pháp sau đây:

Phẫu thuật
Liệu pháp hormone
Xạ trị

Các phương pháp này thường được kết hợp cùng nhau.

Bác sĩ cũng có thể sẽ đề nghị giám sát tích cực, có nghĩa là chỉ cần tái khám thường xuyên để theo dõi bệnh ung thư mà không chưa cần đến các phương pháp điều trị tích cực.

Dưới đây là các phương pháp khác để điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu ngoài phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot.

Lưu ý, thông tin trong bảng chỉ mang tính tham khảo. Các yếu tố như thời gian phục hồi và nguy cơ xảy ra biến chứng ở mỗi ca bệnh là khác nhau.

	Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot	Mổ mở cắt tuyến tiền liệt	Nội soi cắt tuyến tiền liệt	Liệu pháp áp lạnh	Xạ trị
Mức độ xâm lấn?	Xâm lấn tối thiểu	Có xâm lấn	Xâm lấn tối thiểu	Xâm lấn tối thiểu	Không xâm lấn
Thời gian hồi phục	2 đến 3 tuần	4 đến 8 tuần	3 đến 5 tuần	1 đến 3 tuần	Các tác dụng phụ như buồn nôn kéo dài khoảng 6 tuần
Nguy cơ biến chứng	Thấp nhất (trong số các loại phẫu thuật)	Trung bình	Thấp	Thấp	Nguy cơ biến chứng lâu dài rất thấp
Giai đoạn ung thư	Ung thư giới hạn ở tuyến tiền liệt hoặc mô xung quanh	Ung thư giới hạn ở tuyến tiền liệt hoặc mô xung quanh	Ung thư giới hạn ở tuyến tiền liệt hoặc mô xung quanh	Ung thư giới hạn ở tuyến tiền liệt hoặc mô xung quanh	Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu hoặc giai đoạn cuối

Tóm tắt bài viết

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot là một hình thức phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu, khi ung thư chưa lan ra khu vực xung quanh tuyến tiền liệt. Tron ca phẫu thuật, bác sĩ điều khiển cánh tay robot cắt bỏ tuyến tiền liệt và một số cấu trúc xung quanh.

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot là một thủ thuật an toàn với nguy cơ biến chứng thấp.

Ngoài phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt bằng robot, còn nhiều lựa chọn khác để điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu như phẫu thuật nội soi, mổ mở, liệu pháp hormone, xạ trị hoặc phác đồ kết hợp các phương pháp điều trị này.