Lạc nội mạc tử cung có phải bệnh tự miễn không?

Nội dung chính của bài viết

• Lạc nội mạc tử cung là một bệnh mãn tính ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ về lâu dài.

• Việc bị lạc nội mạc tử cung có thể sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải một số bệnh lý, vấn đề sức khỏe nhất định.

• Các nhà nghiên cứu hiện vẫn đang tiếp tục tìm ra nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung và tại sao bệnh này lại có liên quan đến và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác.

• Nếu đã được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung và lo lắng về nguy cơ bị những bệnh khác thì hãy nói chuyện với bác sĩ để được đánh giá các yếu tố nguy cơ và có kế hoạch phòng ngừa, tầm soát phù hợp.

Lạc nội mạc tử cung có phải bệnh tự miễn không?

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh mãn tính xảy ra khi các tế bào niêm mạc tử cung phát triển ở các khu vực khác của cơ thể. Tế bào niêm mạc tử cung là những tế bào bao phủ bề mặt bên trong tử cung, dày lên và bong ra mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt mỗi tháng. Khi phát triển ở bên ngoài tử cung, mô niêm mạc cũng bong ra và chảy máu nhưng không thể thoát ra ngoài nên sẽ gây viêm và kích ứng các cơ quan và vùng mô xung quanh.

Lạc nội mạc tử cung gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, gồm có ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt, đau lưng và đau vùng chậu. Theo thống kê, 11% phụ nữ trong độ tuổi từ 15 đến 44 mắc bệnh lạc nội mạc tử cung. Bệnh này xảy ra phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi từ 30 đến 40.

Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung

Có nhiều nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung khác nhau nhưng đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Nguyên nhân có thể là sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau, gồm có di truyền và rối loạn chức năng miễn dịch.

Lạc nội mạc tử cung không được xếp trong nhóm các bệnh tự miễn nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn. Bản chất viêm của lạc nội mạc tử cung có thể gây mất cân bằng trong hệ miễn dịch.

Hệ miễn dịch có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi những “kẻ xâm lược”, gồm có vi khuẩn, vi-rút, nấm mốc, bụi bẩn,… Tuy nhiên, đôi khi hệ miễn dịch có thể bị mất cân bằng. Khi mắc một bệnh tự miễn thì cơ thể sẽ tưởng nhầm các tế bào, mô hay cơ quan là những kẻ xâm lược và bắt đầu tấn công. Viêm chính là một phần của đáp ứng tự miễn dịch này.

Bị lạc nội mạc tử cung có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý, vấn đề sức khỏe khác, trong đó có các bệnh tự miễn. Khi xảy ra cùng với lạc nội mạc tử cung thì những bệnh này được gọi là bệnh đồng mắc (những bệnh mắc phải khi bị một bệnh lý khác). Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về những nguy cơ về sức khỏe liên quan đến lạc nội mạc tử cung.

Lạc nội mạc tử cung và bệnh tự miễn

Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng để xác định nguyên nhân gốc rễ gây lạc nội mạc tử cung. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ở những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung, đáp ứng miễn dịch diễn ra không bình thường. Điều này có thể là do lạc nội mạc tử cung hoặc ngược lại, cũng có thể lạc nội mạc tử cung là hậu quả của đáp ứng miễn dịch bất thường. Nhiều vấn đề khác nhau có thể gây ra tình trạng này.

Suy giáp, đau cơ xơ hóa và viêm khớp dạng thấp đều là những bệnh tự miễn và là những bệnh có nguy cơ cao xảy ra ở phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung. Phản ứng viêm là nguyên nhân gây ra các cơn đau cũng như là các triệu chứng khác của lạc nội mạc tử cung và những bệnh tự miễn này.

Bệnh celiac cũng là một bệnh tự miễn có thể liên quan đến lạc nội mạc tử cung. Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh lý viêm khác ở hệ tiêu hóa thường xảy ra ở phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung.

Ngoài ra, các nghiên cứu cũng đã tìm ra mối liên hệ giữa lạc nội mạc tử cung với nhiều bệnh tự miễn khác. Những bệnh này có liên quan đến lạc nội mạc tử cung theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ, bệnh đa xơ cứng và lupus ban đỏ hệ thống là hai bệnh tự miễn mà phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có nguy cơ cao mắc phải.

Các bệnh đồng mắc khác

Không chỉ có bệnh tự miễn, nhiều bệnh lý khác cùng thường xảy ra cùng với lạc nội mạc tử cung. Ví dụ, những người bị lạc nội mạc tử cung sẽ dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên và viêm âm đạo hơn.

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh phụ khoa phổ biến. Vì vậy nên không rõ liệu tất cả những bệnh đồng mắc có thực sự liên quan đến lạc nội mạc tử cung không hay chỉ là cùng xảy ra một cách trùng hợp ở những trường hợp được chẩn đoán. Việc bị mắc cùng lúc hai bệnh khác nhau không có nghĩa là hai bệnh này có liên quan đến nhau. Sẽ cần thêm nhiều nghiên cứu nữa để có thể thực sự xác định có đúng là lạc nội mạc tử cung làm tăng nguy cơ mắc phải các bệnh lý, vấn đề về sức khỏe khác hay không.

Lạc nội mạc tử cung và sức khỏe tinh thần

Ngoài những vấn đề về thể chất, nhiều vấn đề về tinh thần cũng đã được ghi nhận là có nguy cơ cao xảy ra ở những người bị bệnh lạc nội mạc tử cung. Lo âu và trầm cảm là những vấn đề về tinh thần xảy ra phổ biến ở phụ nữ bị bệnh phụ khoa này. Những vấn đề về tâm lý thường xảy ra trong những năm tháng sau khi người bệnh được chẩn đoán mắc lạc nội mạc tử cung.

Việc phải sống chung với các cơn đau mãn tính và nhiều triệu chứng khó chịu khác sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe tinh thần. Ngoài ra, những suy nghĩ tiêu cực về ảnh hưởng của căn bệnh này đến sức khỏe, khả năng sinh sản và tác dụng phụ của những phương pháp điều trị, ví dụ như liệu pháp hormone đều có thể ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh.

Lạc nội mạc tử cung và ung thư

Lạc nội mạc tử cung có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Nếu lo lắng về nguy cơ của bản thân thì nên đi khám. Bác sĩ sẽ đánh giá các yếu tố nguy cơ khác, ví dụ như tiền sử gia đình và tư vấn những biện pháp phòng ngừa cũng như là kế hoạch tầm soát định kỳ.

Ung thư buồng trứng

Ở những phụ nữ bình thường, nguy cơ mắc ung thư buồng trứng là tương đối thấp nhưng nguy cơ này có thể tăng lên do một số yếu tố nhất định, trong đó có lạc nội mạc tử cung. Những người bị lạc nội mạc tử cung sẽ có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn so với những phụ nữ khỏe mạnh. Mặc dù những mảng mô lạc niêm mạc tử cung đa phần là lành tính nhưng đôi khi, chúng có thể phát triển thành ung thư do sttress oxy hóa, nồng độ estrogen cao và các yếu tố khác.

Ung thư vú

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), cứ 8 phụ nữ thì lại có 1 người bị ung thư vú. Một nghiên cứu vào năm 2016 đã chứng minh rằng những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung cũng có nguy cơ ung thư vú tương đương với những người bình thường.

Tuy nhiên, nếu bị lạc nội mạc tử cung thì vẫn nên cẩn thận. Phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết và tầm soát ung thư vú định kỳ để phát hiện bệnh ngay từ sớm nếu mắc phải và bắt đầu điều trị kịp thời. Càng phát hiện và điều trị sớm thì tiên lượng sẽ càng khả quan.

Ung thư cổ tử cung

Trái ngược với những bệnh ung thư khác, một số nghiên cứu gần đây cho thấy rằng những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có nguy cơ ung thư cổ tử cung thấp hơn so với những phụ nữ khỏe mạnh. So với việc bị lạc nội mạc tử cung thì các yếu tố khác, chẳng hạn như chủng tộc và từng bị nhiễm HPV có ảnh hưởng nhiều hơn đến nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

Ung thư da

Trong số 12 nghiên cứu về lạc nội mạc tử cung với ung thư da thì có 7 nghiên cứu đã tìm ra mối liên hệ giữa hai bệnh này. Tuy nhiên, nguyên nhân gốc rễ đằng sau mối liên hệ này lại chưa được xác định rõ. Việc tiếp xúc với một số chất độc trong môi trường có thể gây ra cả lạc nội mạc tử cung và ung thư da, đây có thể là nguyên nhân khiến cho những người tham gia nghiên cứu mắc hai bệnh này cùng một lúc.

Các bệnh ung thư khác

Ung thư não, ung thư thận, u thần kinh nội tiết và ung thư hạch không Hodgkin đều đã được các nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ với lạc nội mạc tử cung nhưng kết quả còn chưa thống nhất. Một số nghiên cứu chứng minh được mối liên hệ chặt chẽ giữa các bệnh ung thư này và lạc nội mạc tử cung trong khi những nghiên cứu khác lại cho rằng những người mắc cả lạc nội mạc tử cung và những bệnh ung thư này chỉ là do trùng hợp. Cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác minh liệu có thật sự tồn tại mối liên hệ giữa lạc nội mạc tử cung và các loại ung thư khác hay không.

Lạc nội mạc tử cung và hen phế quản, phản ứng dị ứng

Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có thể dễ bị dị ứng và hen phế quản hơn. Theo một số nghiên cứu, lý do của điều này có thể là do đáp ứng miễn dịch của người bệnh với một số chất gây kích ứng, dị ứng. Các nhà nghiên cứu phát hiện những phụ nữ bị dị ứng với penicillin, một số loại thuốc kê đơn và viêm mũi dị ứng có nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung cao hơn bình thường.

Lạc nội mạc tử cung và bệnh tim mạch

Bệnh động mạch vành và lạc nội mạc tử cung có thể cùng liên quan đến một yếu tố di truyền. Stress oxy hóa là vấn đề xảy ra ở cả những người bị lạc nội mạc tử cung và bệnh tim mạch. Điều này có nghĩa là lạc nội mạc tử cung và các bệnh tim mạch có thể có liên quan đến nhau. Các phương pháp phẫu thuật để điều trị lạc nội mạc tử cung, ví dụ như cắt tử cung, đôi khi có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.