Có thể mang thai khi bị lạc nội mạc tử cung không?

Nội dung chính của bài viết

• Vô sinh là một trong những triệu chứng và biến chứng của lạc nội mạc tử cung.
• Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến buồng trứng hoặc ống dẫn trứng hay có thể làm hỏng trứng và tinh trùng của nam giới, dẫn dến vô sinh.
• Khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp tránh thai trong 6 tháng và vẫn chưa có thai thì nên đi khám.
• Cần duy trì lối sống lành mạnh khi bị lạc nội mạc tử cung mà đang mong muốn mang thai. 

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý gây đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều phương pháp để khắc phục vấn đề này.

Nội mạc tử cung hay niêm mạc tử cung là lớp mô bao phủ toàn bộ bề mặt bên trong của tử cung. Hàng tháng, lớp mô này dày lên để chuẩn bị sẵn sàng cho trứng bám vào và phát triển thành bào thai sau khi được thụ tinh. Khi không diễn ra sự thụ tinh, lớp mô niêm mạc dày lên này sẽ bong ra, đi qua âm đạo cùng với máu và tạo thành hiện tượng hành kinh.

Khi một phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung, lớp mô này lại phát triển ở những vị trí bên ngoài tử cung, ví dụ như buồng trứng, ống dẫn trứng, bàng quang, niệu quản, đường tiêu hóa dưới hoặc bề mặt khung xương chậu.

Mặc dù ở những nơi khác ngoài tử cung nhưng lớp mô này cũng dày lên, bong ra và chảy máu hàng tháng giống như mô ở bên trong tử cung. Tuy nhiên, chúng lại không thể thoát ra ngoài qua âm đạo mà dần dần tích tụ lại theo thời gian rồi phát triển thành u nang, mô sẹo và khiến cho các cơ quan dính lại với nhau.

Vậy khi mô niêm mạc tử cung hình thành ở những nơi bất thường như vậy thì có ảnh hưởng gì đến khả năng sinh sản không?

Dưới đây là lời giải pháp cho câu hỏi này và những điều mà phụ nữ cần biết về lạc nội mạc tử cung.

Triệu chứng lạc nội mạc tử cung

Triệu chứng phổ biến nhất của lạc nội mạc tử cung là các cơn đau đớn, gồm có đau nhức ở vùng thắt lưng và đau quặn ở bụng dưới (đau vùng chậu), đặc biệt là khi đến kỳ kinh nguyệt. Phụ nữ gặp vấn đề này còn có những triệu chứng khác như:

• Kinh nguyệt ra nhiều và/hoặc kéo dài hơn bình thường
• Đau khi đi tiểu hoặc đại tiện, đặc biệt là trong kỳ kinh
• Đau đớn trong và sau khi quan hệ
• Những triệu chứng khác như táo bón, tiêu chảy, mệt mỏi, đau đầu, trướng bụng, buồn nôn, đặc biệt là trong thời gian có kinh

Ngoài ra, vô sinh cũng là một triệu chứng và biến chứng của lạc nội mạc tử cung.

Ước tính một phần ba đến một nửa phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung cho biết họ khó thụ thai.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Lạc nội mạc tử cung dẫn dến vô sinh vì nhiều lý do khác nhau. Thứ nhất là do lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến buồng trứng và/hoặc ống dẫn trứng.

Sau khi được phóng đi từ buồng trứng, trứng sẽ đi qua ống dẫn trứng và đến tử cung để thụ tinh trước khi bám vào niêm mạc tử cung và phát triển thành phôi thai. Khi mô niêm mạc tử cung hình thành trong ống dẫn trứng thì lớp mô này sẽ ngăn cản trứng đến được tử cung.

Thứ hai là có khả năng lạc nội mạc tử cung làm hỏng trứng của phụ nữ hoặc tinh trùng của nam giới. Mặc dù các chuyên gia vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân của điều này nhưng một giả thuyết được đưa ra là lạc nội mạc tử cung làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể. Lúc này, cơ thể sẽ giải phóng ra các hợp chất có thể phá hủy trứng hoặc tinh trùng. Điều này khiến cho phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung khó có thai.

Bên cạnh đó, hầu hết các phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung hiện nay đều nhằm mục đích ngăn ngừa sự rụng trứng và một trong những phương pháp này là dùng thuốc tránh thai. Khi không rụng trứng thì sẽ không thể thụ thai được.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp tránh thai trong 6 tháng và vẫn chưa có thai thì nên đi khám. Hoặc nếu có những triệu chứng khác của lạc nội mạc tử cung thì cần phải đến bệnh viện kiểm tra càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp xét nghiệm, kiểm tra, chẳng hạn như xét nghiệm máu và thăm khám lâm sàng để loại trừ những nguyên nhân khác. Cách duy nhất để có thể chẩn đoán chính xác lạc nội mạc tử cung là phẫu thuật lấy mẫu mô bất thường ở những vị trí khác ngoài tử cung. Tuy nhiên, việc phẫu thuật này lại có thể dẫn đến hình thành sẹo và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Sau khi được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung và có ý định mang thai thì nên đi khám bác sĩ trước khi thử thụ thai. Khi đi khám, bác sĩ sẽ lấy mẫu máu và làm một số phương pháp xét nghiệm, ví dụ như xét nghiệm đo nồng độ hormone chống mullerian (anti-mullerian hormone - AMH). Chỉ số AMH cho biết lượng trứng còn lại trong buồng trứng hay được gọi là dự trữ buồng trứng. Các phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung có thể làm giảm dự trữ buồng trứng, vì vậy nên cần làm xét nghiệm này trước khi quyết định điều trị cũng như là trước khi thụ thai.

Điều trị vô sinh do lạc nội mạc tử cung

Nếu đã cố gắng trong thời gian dài mà vẫn không thể mang thai do lạc nội mạc tử cung thì nên đến gặp một bác sĩ chuyên điều trị vô sinh, hiếm muộn. Bác sĩ sẽ xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng lạc nội mạc tử cung và những yếu tố góp phần gây vô sinh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Một số phương pháp điều trị vô sinh do lạc nội mạc tử cung gồm có:

• Đông lạnh trứng: Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến dự trữ buồng trứng nên trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ khuyên đông lạnh trứng để có thể mang thai sau này. Tuy nhiên, lựa chọn này khá tốn kém.
• Kích thích buồng trứng và thụ tinh nhân tạo: Đây là một giải pháp dành cho những phụ nữ có ống dẫn trứng bình thường, chỉ bị lạc nội mạc tử cung mức độ nhẹ và người chồng có chất lượng tinh trùng tốt.
• Các loại thuốc hỗ trợ sinh sản như Clomiphene: Những loại thuốc này giúp buồng trứng tạo ra từ hai đến ba trứng trưởng thành. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sẽ chỉ định tiêm progestin.
• Phụ nữ sẽ cần siêu âm thường xuyên để kiểm tra trạng thái của trứng trong buồng trứng. Khi trứng đã sẵn sàng, bác sĩ sẽ đưa tinh trùng đã lấy từ người chồng vào trong cơ thể người vợ.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Đây là phương pháp lấy trứng từ người vợ và tinh trùng từ người chồng. Trứng sau đó được thụ tinh bên ngoài cơ thể và cấy vào tử cung.

Tỷ lệ thành công của phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm ở những phụ nữ không bị lạc nội mạc tử cung là là 50%. Khi bị lạc nội mạc tử cung thì tỷ lệ này sẽ thấp hơn. Tuy nhiên đã có nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung đã mang thai thành công nhờ phương pháp này. Thụ tinh trong ống nghiệm thường được khuyến nghị cho những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung mức độ từ vừa đến nặng hoặc cho những trường hợp không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Tăng khả năng thụ thai khi bị lạc nội mạc tử cung

Hiện tại, chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng việc dùng thuốc có thể cải thiện khả năng thụ thai thành công của phụ nữ. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn kê các loại thuốc, chẳng hạn như progestin để tăng lượng hormone thai kỳ trong cơ thể phụ nữ.

Một điều quan trọng nữa khi bị lạc nội mạc tử cung và đang muốn mang thai là phải duy trì một lối sống lành mạnh. Điều này giúp làm giảm phản ứng viêm và chuẩn bị cho cơ thể ở trạng thái tốt nhất để sẵn sàng cho việc mang thai và nuôi dưỡng thai nhi tăng trưởng, phát triển khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.

Để làm được điều này thì bạn nên:

• Duy trì cân nặng khỏe mạnh và giảm cân nếu thừa cân, béo phì
• Có một chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe khác, đồng thời tránh xa các thực phẩm gây hại như thực phẩm chứa nhiều carb, cholesterol, chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa.
• Tập thể dục đều đặn cường độ vừa phải mỗi ngày (ví dụ như đi bộ, nâng tạ hay tập thể dục nhịp điệu)

Cần nhớ, tuổi tác là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Càng lớn tuổi thì khả năng sinh sản của phụ nữ càng giảm. Phụ nữ từ 35 tuổi trở lên có nguy cơ bị vô sinh và sảy thai cao hơn so với phụ nữ trẻ.

Mang thai khi bị lạc nội mạc tử cung sẽ có những rủi ro nào?

Những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung sẽ có nguy cơ cao gặp phải những vấn đề dưới đây khi mang thai và sinh nở:

• Sinh non
• Tiền sản giật
• Các biến chứng ở nhau thai

Ngoài ra, những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung cũng có khả năng cao cần cần phải sinh mổ.

Tuy nhiên, nhờ những tiến bộ trong y học mà ngày càng có nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung vẫn có thể thụ thai thành công và sinh con khỏe mạnh. Điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ khi bị lạc nội mạc tử cung và đang có ý định mang thai. Nếu qua 6 tháng mà vẫn không thể thụ thai thì cần đi khám.