Dị ứng bao cao su: Triệu chứng và cách khắc phục

Nội dung chính của bài viết

• Nhiều loại bao cao su có thể gây dị ứng, nhưng bao cao su latex là phổ biến nhất.
• Dị ứng với latex thường có các triệu chứng cục bộ như ngứa, đỏ, nổi mụn sẩn, sưng phù, phát ban, nổi mề đay.
• Trong những trường hợp nghiêm trọng, latex có thể gây phản ứng toàn thân.
• Latex tự nhiên khác với latex tổng hợp ở chỗ là có nguồn gốc từ mủ cây cao su. Latex tự nhiên có chứa một số protein có thể gây ra phản ứng dị ứng.
• Hầu hết các loại bao cao su hiện nay được làm từ latex nhưng ngoài ra còn có rất nhiều lựa chọn thay thế khác bạn có thể thử.
• Nếu các triệu chứng dị ứng kéo dài quá một đến hai ngày hoặc vẫn không cải thiện dù đã thử các lựa chọn khác thì cần đi khám bác sĩ.

Dị ứng bao cao su có phổ biến không?

Mặc dù bất kỳ loại bao cao su nào cũng có thể gây dị ứng nhưng bao cao su latex là thủ phạm phổ biến nhất.

Hầu hết các trường hợp dị ứng với latex đều phát triển chậm, thường phải sau nhiều năm tiếp xúc mới bộc lộ triệu chứng. Đây cũng là vấn đề xảy ra phổ biến hơn với các nhân viên y tế do phải thường xuyên tiếp xúc với các dụng cụ làm từ latex như găng tay.

Hãy cùng đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm về các triệu chứng dị ứng latex, các lựa chọn thay thế và khi nào nên đi khám bác sĩ.

Các triệu chứng dị ứng latex

Trong hầu hết các trường hợp bị dị ứng với latex hoặc các chất liệu khác thì người bệnh chỉ gặp phản ứng cục bộ, có nghĩa là các triệu chứng chỉ xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc trực tiếp với chất liệu. Ví dụ, nếu dị ứng với bao cao su thì các triệu chứng thường chỉ xảy ra ở bộ phận sinh dục.

Các triệu chứng thường gặp của phản ứng dị ứng cục bộ gồm có:

• Ngứa
• Đỏ
• Nổi mụn sẩn
• Sưng phù
• Nổi mề đay
• Phát ban

Trong những trường hợp nghiêm trọng, latex có thể gây phản ứng toàn thân. Phụ nữ thường có nguy cơ cao bị phản ứng toàn thân hơn so với nam giới. Nguyên nhân là do niêm mạc âm đạo hấp thụ protein trong latex nhanh hơn da trên dương vật.

Các triệu chứng của phản ứng dị ứng toàn thân gồm có:

• Nổi mề đay ở cả những vùng không tiếp xúc với bao cao su
• Sưng phù ở những vùng không tiếp xúc với bao cao su
• Chảy mũi hoặc nghẹt mũi
• Chảy nước mắt
• Ngứa rát họng
• Đỏ bừng mặt

Một số trường hợp hiếm gặp còn xảy ra hiện tượng sốc phản vệ. Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng. Cần gọi sự trợ giúp khẩn cấp nếu bạn có các biểu hiện dưới đây:

• Khó thở
• Khó nuốt
• Sưng miệng, cổ họng hoặc mặt

Nguyên nhân gây dị ứng latex

Latex tự nhiên khác với latex tổng hợp ở chỗ là có nguồn gốc từ mủ cây cao su. Latex tự nhiên có chứa một số protein có thể gây ra phản ứng dị ứng.

Ở những người bị dị ứng latex, hệ miễn dịch cơ thể nhầm những protein này với các tác nhân gây hại và giải phóng kháng thể để chống lại. Phản ứng miễn dịch này sẽ dẫn đến hiện tượng ngứa, viêm hoặc các triệu chứng dị ứng khác.

Theo một nghiên cứu vào năm 2002, khoảng 30 đến 50% những người bị dị ứng latex cũng bị dị ứng với một số loại thực phẩm nhất định. Một số loại thực phẩm nguồn gốc thực vật có chứa các protein có cấu trúc tương tự như protein trong latex. Do đó mà những thực phẩm này cũng có thể kích hoạt các phản ứng miễn dịch giống như latex.

Bạn sẽ có nguy cơ cao dị ứng latex nếu như bị dị ứng với:

• Quả bơ
• Chuối
• Quả kiwi
• Chanh leo
• Hạt dẻ
• Cà chua
• Ớt chuông
• Khoai tây

Mặc dù latex là thủ phạm phổ biến nhất nhưng các chất liệu bao cao su khác cũng có thể gây dị ứng.

Cơ chế cũng tương tự: Nếu chất liệu đó có chứa một hoặc nhiều hợp chất gây kích ứng thì hệ miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể để chống lại. Điều này sẽ dẫn đến phản ứng dị ứng cục bộ hoặc toàn thân.

Khắc phục bằng cách nào?

Mặc dù hầu hết các loại bao cao su hiện nay được làm từ latex nhưng ngoài ra còn có rất nhiều lựa chọn thay thế khác.

Polyurethane

Được làm từ một loại nhựa, bao cao su polyurethane cũng có hiệu quả ngừa thai và bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bao cao su polyurethane có cả loại dành cho nam và nữ.

Polyurethane mỏng hơn latex, truyền nhiệt tốt và tạo cảm giác khá tự nhiên.

Tuy nhiên, độ đàn hồi của polyurethane không bằng latex nên loại bao cao su này dễ bị tuột hoặc rách hơn.

Không giống như các chất liệu khác, bao cao su polyurethane phù hợp với hầu hết các dạng sản phẩm bôi trơn, bao gồm cả các sản phẩm:

• Bôi trơn gốc dầu
• Bôi trơn silicone
• Sản phẩm có chứa petroleum
• Bôi trơn gốc nước

Polyisopren

Loại bao cao su này là giải pháp thay thế mới nhất cho bao cao su latex. Một số người sau khi thử thậm chí còn thích bao cao su polyisopren hơn latex.

Polyisoprene là một loại cao su tổng hợp. Chất liệu này truyền nhiệt tốt hơn latex nên tạo cảm giác tự nhiên hơn. Khả năng kéo giãn của polyisoprene cũng cao hơn polyurethane.

Bao cao su polyisoprene có thể ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục và mang thai ngoài ý muốn nhưng nhược điểm là chỉ có loại dành cho nam giới. Ngoài ra, chất liệu này cũng chỉ phù hợp với gel bôi trơn gốc nước hoặc silicone.

Bao cao su da cừu

Bao cao su da cừu đã được sử dụng từ rất lâu trước khi bao cao su latex ra đời.

Được làm từ lớp màng bên trong của ruột cừu nên loại bao cao su này hoàn toàn tự nhiên. Điều này giúp tạo cảm giác “thật” khi thâm nhập, thậm chí nhiều người sau khi sử dụng còn cho biết họ cảm giác như không hề đeo bao cao su.

Tuy nhiên, bao cao su da cừu có rất nhiều lỗ nhỏ li ti nên vi khuẩn, virus vẫn có thể đi qua và lây truyền bệnh.

Mặc dù loại bao cao su này vẫn có thể ngừa thai một cách hiệu quả nhưng lại không thể ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục. Do vậy mà bao cao su da cừu chỉ được khuyên dùng cho các cặp vợ chồng không mắc các bệnh này.

Bao cao su da cừu cũng chỉ có loại dành cho nam.

Bao cao su da cừu còn có một điểm hạn chế nữa là hiện nay mới có rất ít hãng sản xuất và chỉ có một size dành cho tất cả các kích thước dương vật nên nhiều người đã phản ánh là chúng quá rộng. Do đó, nếu bạn muốn thử thì nên kiểm tra độ vừa vặn trước khi dùng.

Nguyên nhân gây dị ứng có thể do chất diệt tinh trùng

Các chất diệt tinh trùng thường được sử dụng trong gel, thuốc đặt và chất bôi trơn bao cao su.

Nonoxynol-9 là chất diệt tinh trùng phổ biến nhất và có thể gây kích ứng, đặc biệt là khi sử dụng thường xuyên.

Nhiều người cho rằng các chất diệt tinh trùng có thể giúp tránh thai và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Tuy nhiên, các chuyên gia đã chỉ ra rằng bao cao su có chứa chất diệt tinh trùng không hề cho hiệu quả ngừa thai cao hơn so với các loại bao cao su khác.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng chất diệt tinh trùng cũng không thể ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục. Trên thực tế, việc sử dụng chất diệt tinh trùng thường xuyên còn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HIV hoặc các bệnh nhiễm trùng khác.

Vì những lý do này mà hiện nay hầu hết các loại bao cao su đều không còn chứa chất diệt tinh trùng nữa. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất vẫn còn sử dụng các chất này trong sản phẩm của mình nên bạn cần đọc kỹ bảng thành phần của bao cao su trước khi dùng.

Nếu nghi ngờ chất diệt tinh trùng là nguyên nhân gây dị ứng thì hãy chuyển sang dùng bao cao su latex thông thường và tránh những sản phẩm có ghi “lubricated with spermicide” (có chứa chất diệt tinh trùng).

Thủ phạm cũng có thể do gel bôi trơn

Gel bôi trơn được sử dụng để giảm ma sát, đau đớn và tăng khoái cảm khi quan hệ nhưng có chứa nhiều hóa chất và chất bảo quản có thể gây kích ứng. Các chất này gồm có glycerin, paraben và propylene glycol.

Ngoài gây kích thích và ngứa thì những thành phần này còn có thể tạo điều kiện cho sự phát triển quá mức của vi khuẩn, dẫn đến nhiễm trùng nấm men hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn.

Đa số người dùng đều ít chú ý đến các thành phần trong sản phẩm bôi trơn. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên gặp hiện tượng kích ứng hoặc nhiễm trùng thì nên thử những sản phẩm có thành phần tự nhiên như aloe vera (lô hội), sweet almond oil (dầu hạnh nhân), olive oil (dầu ô-liu), virgin coconut oil (dầu dừa nguyên chất), avocado oil (dầu quả bơ), ghee butter (bơ ghee),…

Tuy nhiên, không phải thành phần tự nhiên nào cũng phù hợp với tất cả các loại bao cao su hay đồ chơi tình dục, vì vậy cần đọc kỹ hướng dẫn trên sản phẩm hoặc tìm hiểu thêm về các thành phần đó trên mạng trước khi dùng.

Nếu bạn không muốn tránh hoàn toàn các sản phẩm bôi trơn thì nên chọn bao cao su loại thường, không bôi trơn sẵn (non-lubricated condom).

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu các triệu chứng dị ứng kéo dài quá một đến hai ngày hoặc vẫn không cải thiện dù đã thử các lựa chọn khác thì cần đi khám bác sĩ. Các triệu chứng đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc các vấn đề tiềm ẩn khác.

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết để kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục và nhiễm trùng thường gặp. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục đều có thể được điều trị khỏi chỉ bằng một đợt thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, nếu không được điều trị thì một số bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như vô sinh.

Nếu xét nghiệm cho kết quả âm tính thì bác sĩ sẽ tiến hành phương pháp test áp bì (một phương pháp xét nghiệm kiểm tra dị ứng) để xác định chất gây ra các triệu chứng.