Đau chân có phải dấu hiệu cảnh báo vấn đề tim mạch nghiêm trọng không?

Bệnh tim mạch có thể gây đau chân như thế nào?

Hệ tuần hoàn của cơ thể gửi lượng máu lớn đến các cơ quan quan trọng như não, tim, và thận. Để đưa máu từ chân và bàn chân trở về tim, cơ thể phải làm việc chống lại trọng lực. Điều này khiến chân và bàn chân dễ bị ảnh hưởng nếu lưu thông máu bị gián đoạn.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây đau chân do bệnh tim mạch:

• Suy tim sung huyết: Khi tim bơm máu kém hiệu quả, máu lưu thông không tốt có thể gây sưng phù chân nghiêm trọng.
• Huyết khối tĩnh mạch (VTE): Hình thành cục máu đông ở chân có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch.
• PAD: Nếu mạch máu bị hẹp hoặc tích tụ mảng bám, máu không thể lưu thông tốt. Các mô thiếu oxy có thể gây đau chân.

Trong ba tình trạng này, PAD là phổ biến nhất và thường bị chẩn đoán muộn. Theo ước tính, khoảng 6,5 triệu người từ 40 tuổi trở lên ở Hoa Kỳ mắc PAD.

Đau chân có phải là triệu chứng của cơn đau tim?

Đau chân không phải là triệu chứng của cơn đau tim, nhưng có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch. Bạn có thể đang bị đau do ảnh hưởng của PAD. Theo một nghiên cứu năm 2019, khoảng 5% người mắc PAD bị đau tim trong vòng 30 tháng.

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD) là gì?

PAD là tình trạng các động mạch ở tay và chân bị hẹp, ảnh hưởng đến lưu thông máu. PAD thường ảnh hưởng đến chân và bàn chân.

Bệnh động mạch vành (CAD), dạng bệnh tim mạch phổ biến nhất, và PAD đều do xơ vữa động mạch gây ra. Tình trạng này xảy ra khi động mạch bị hẹp do mảng bám tích tụ. Kết quả là PAD làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Tuy nhiên, không phải ai mắc PAD cũng bị CAD nghiêm trọng. PAD là một yếu tố nguy cơ, đồng thời là dấu hiệu để đánh giá sức khỏe tim mạch. Theo một nghiên cứu năm 2019, khoảng 46–68% người mắc PAD cũng bị CAD hoặc bệnh mạch máu não.

Các yếu tố nguy cơ của PAD bao gồm:

• Bệnh tiểu đường
• Hút thuốc lá
• Béo phì
• Tăng huyết áp
• Tuổi từ 50 trở lên
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch hoặc đột quỵ

Theo một nghiên cứu năm 2021, người Mỹ gốc Phi có tỷ lệ mắc PAD cao hơn nhiều. Họ cũng thường không được chẩn đoán hoặc điều trị kịp thời. Điều này có thể do sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận và chất lượng chăm sóc y tế, thiếu nhận thức về PAD trong cộng đồng và định kiến xã hội.

Làm sao để biết đau chân có thể là dấu hiệu của vấn đề tim mạch nghiêm trọng?

Thông thường, đau là do ảnh hưởng từ một hoạt động hoặc chấn thương, chẳng hạn như tập luyện căng thẳng tại phòng gym hoặc ngã dẫn đến đau chân.

Nếu thường xuyên thấy đau chân không rõ lý do, bạn nên thăm khám ngay, đặc biệt là khi cơn đau tăng lên khi thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào, như đi bộ. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề lưu thông máu ở chân.

Nếu vừa bị đau chân vừa bị đau ngực, bạn cần hết sức lưu ý. Đây có thể là biểu hiện của việc thiếu máu đến tim và thậm chí là dấu hiệu cho thấy nguy cơ cao bị đau tim.

Dấu hiệu của cơn đau tim

Đau tim không chỉ gây đau hoặc khó chịu ở ngực mà còn có các dấu hiệu khác bao gồm:

• Chóng mặt
• Đau hoặc khó chịu ở hàm
• Buồn nôn
• Đau ở cánh tay, lưng, cổ, hoặc vai
• Khó thở
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân

Phụ nữ thường có các triệu chứng ít điển hình hơn, như buồn nôn và mệt mỏi bất thường.

Nếu nhận thấy các dấu hiệu này, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Không tự lái xe đến bệnh viện.

Triệu chứng của bệnh động mạch ngoại biên (PAD)

PAD có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Nhức mỏi chân
• Mệt mỏi
• Chuột rút ở chân
• Đau chân

Các triệu chứng này thường tiến triển nặng hơn khi vận động thể chất, như leo cầu thang, và sẽ giảm khi nghỉ ngơi.

PAD cũng có thể gây ra những thay đổi thể chất ở chân, bao gồm:

• Khó cảm nhận mạch đập ở bàn chân và cẳng chân
• Yếu hoặc mất cơ bắp
• Các vết loét ở chân hoặc bàn chân khó lành
• Da mát lạnh khi chạm vào
• Da cẳng chân nhẵn và bóng
• Ngón chân lạnh hoặc tê

Các triệu chứng của PAD là do giảm lưu lượng máu, từ đó thiếu dưỡng chất được cung cấp (claudication). Lưu lượng máu bị hạn chế ảnh hưởng đến khả năng lành vết thương và làm chân cảm thấy lạnh khi chạm vào.

Điều trị bệnh động mạch ngoại biên như thế nào?

Các phương pháp điều trị PAD bao gồm:

• Giảm nguy cơ hình thành cục máu đông: Nếu bạn hút thuốc, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn bỏ thói quen này vì hút thuốc làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc như aspirin hoặc các thuốc kháng tiểu cầu (clopidogrel hoặc warfarin).
• Giảm cholesterol: Cholesterol cao gây tích tụ mảng bám trong mạch máu, làm mạch hẹp đi. Uống thuốc hạ cholesterol như statin và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ PAD trở nặng.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp động mạch gặp vấn đề nghiêm trọng, bạn có thể cần phẫu thuật để “bắc cầu” các đoạn tắc nghẽn. Đây là phương pháp điều trị dành cho các trường hợp PAD nặng.

Các phương pháp này không chỉ giúp giảm đau khi vận động mà còn giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh động mạch ngoại biên?

Duy trì các thói quen sau có thể giảm nguy cơ PAD:

• Tập thể dục đều đặn, như đi bộ hoặc đạp xe, ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Không hút thuốc và tránh hít phải khói thuốc. Thuốc lá làm tăng đáng kể nguy cơ PAD.
• Kiểm tra huyết áp thường xuyên. Nếu huyết áp cao, hãy trao đổi với bác sĩ để được kê thuốc điều trị.
• Ăn uống cân bằng, ít cholesterol, tránh thực phẩm nhiều chất béo, ưu tiên thịt nạc.

Kết luận

Đau chân không phải là dấu hiệu của các vấn đề về tim, tuy nhiên, không nên chủ quan khi gặp tình trạng này.

Nếu đau chân kéo dài (đặc biệt là đau tăng lên khi vận động), hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để xác định liệu có phải là do lưu lượng máu bị ảnh hưởng không.

PAD có thể là dấu hiệu sớm của một cơn đau tim hoặc đột quỵ có khả năng gây tử vong. Chẩn đoán sớm và thay đổi lối sống kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.