Chế độ ăn dựa trên thực vật có lợi ích gì đối với bệnh ung thư tuyến tiền liệt?
Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh ung thư phổ biến ở nam giới.
Mặc dù ung thư là một căn bệnh nghiêm trọng nhưng một số thay đổi về chế độ ăn uống, chẳng hạn như chuyển sang chế độ ăn dựa trên thực vật có thể giúp làm chậm tốc độ tiến triển của bệnh và cải thiện tiên lượng.
Dưới đây là những lợi ích của chế độ ăn dựa trên thực vật đối với bệnh ung thư tuyến tiền liệt và cách thực hiện chế độ ăn này.
Chế độ ăn dựa trên thực vật là gì?
Chế độ ăn dựa trên thực vật có nghĩa là ăn các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, gồm có trái cây, rau củ, quả hạch, hạt, dầu thực vật, ngũ cốc và các loại đậu.
Có nhiều loại chế độ ăn dựa trên thực vật. Một số người kiêng hoàn toàn các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như thịt, trứng, mật ong, thủy hải sản và sữa. Chế độ ăn này được gọi là chế độ ăn thuần chay hay chế độ ăn hoàn toàn dựa trên thực vật.
Một số lại chọn chế độ ăn chủ yếu dựa trên thực vật, có nghĩa là vẫn ăn một lượng nhỏ thực phẩm có nguồn gốc động vật, chẳng hạn như ăn trứng và sữa hoặc ăn thủy hải sản.
Lợi ích của chế độ ăn dựa trên thực vật đối với bệnh ung thư tuyến tiền liệt
Nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn lành mạnh dựa trên thực vật mang lại một số lợi ích cho nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt.
Một nghiên cứu tổng hợp dữ liệu từ hơn 47.000 nam giới cho thấy những người dưới 65 tuổi ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt nghiêm trọng thấp hơn đáng kể so với người ăn ít. (1)
Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn dựa trên thực vật có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (American Institute for Cancer Research), một nghiên cứu lớn đã chỉ ra rằng những nam giới theo chế độ ăn thuần chay hay chế độ ăn hoàn toàn dựa trên thực vật có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn 35% so với những người vẫn ăn thực phẩm có nguồn gốc động vật. Tuy nhiên, điều này chỉ được quan sát thấy ở những nam giới tuân thủ chế độ ăn thuần chay nghiêm ngặt. (2)
Nhờ làm giảm mức PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt), chế độ ăn dựa trên thực vật giúp giảm khả năng phải điều trị tích cực ở những nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu hoặc ung thư tuyến tiền liệt nguy cơ thấp.
Nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật có chứa các hợp chất có đặc tính chống ung thư, ví dụ như:
- Các loại rau họ cải như bông cải xanh, bông cải trắng và bắp cải
- Các loại rau thuộc họ allium như hành và tỏi
- Cà chua
- Các loại ngũ cốc nguyên hạt
- Trà xanh
Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật còn có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa nên có lợi cho sức khỏe tổng thể của những người bị ung thư tuyến tiền liệt.
Theo một nghiên cứu vào năm 2020, việc ăn nhiều thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn và ít thịt gia cầm trước hoặc sau khi mắc ung thư tuyến tiền liệt có thể làm tăng nguy cơ tử vong do ung thư và các nguyên nhân khác. (3)
Chế độ ăn dựa trên thực vật có ưu điểm là ít tốn kém hơn và còn giúp ngăn ngừa và điều trị nhiều bệnh lý khác như tiểu đường, bệnh động mạch vành và cao huyết áp.
Những ai không nên theo chế độ ăn dựa trên thực vật?
Cho đến nay, các nghiên cứu chưa tìm thấy bất kỳ tác hại nghiêm trọng nào của chế độ ăn dựa trên thực vật đối với sức khỏe của người mắc ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, đối với những người khó tăng cân thì chế độ ăn dựa trên thực vật có thể sẽ không cung cấp đủ lượng calo cần thiết.
Sụt cân không chủ đích là một vấn đề phổ biến ở bệnh nhân ung thư. Nguyên nhân có thể là do bản thân bệnh ung thư hoặc do tác dụng phụ của các phương pháp điều trị. Sụt cân sẽ khiến ngươi bệnh khó khỏi bệnh hơn. Sụt cân quá nhiều có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược và giảm khả năng miễn dịch. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi lớn nào về chế độ ăn uống hoặc lối sống.
Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Có nhiều phương pháp điều trị chính thống cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Phác đồ điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe tổng thể và giai đoạn bệnh.
Ung thư tuyến tiền liệt chưa lan ra ngoài tuyến tiền liệt có thể điều trị bằng phẫu thuật. Đây là một lựa chọn phổ biến cho những trường hợp mắc các dạng ung thư nghiêm trọng.
Ngoài ra còn có các phương pháp điều trị khác như xạ trị, hóa trị, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp hormone, liệu pháp áp lạnh và liệu pháp miễn dịch. Các phương pháp này có thể chữa khỏi hoặc điều trị triệu chứng và làm chậm tốc độ tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt.
Đối với những trường hợp ung thư tuyến tiền liệt đã di căn đến xương hoặc mắc các dạng bệnh nghiêm trọng, mục tiêu chính của việc điều trị là kiểm soát cơn đau và các biến chứng. Một phương pháp điều trị cho những ca bệnh ung thư tuyến tiền liệt di căn xương là dùng các loại thuốc giúp giảm đau xương, chẳng hạn như bisphosphonate hoặc corticoid.
Tóm tắt bài viết
Chế độ ăn dựa trên thực vật, bất kể là ăn thuần chay hay vẫn ăn một lượng nhỏ thực phẩm có nguồn gốc động vật, mang lại một số lợi ích cho người mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Chế độ ăn này có thể làm chậm sự tiến triển của ung thư tuyến tiền liệt và cải thiện tiên lượng cho người bệnh. Nên kết hợp chế độ ăn dựa trên thực vật với tập thể dục thường xuyên, hạn chế căng thẳng và các thay đổi lối sống tích cực khác để tăng cường sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với chế độ ăn dựa trên thực vật, đặc biệt là chế độ ăn thuần chay.
Trước khi thực hiện chế độ ăn dựa trên thực vật, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn những lợi ích, hạn chế và cách thực hiện chế độ ăn này.
Hạt lanh (flaxseed) là hạt của cây lanh – một loài cây ôn đới thân thảo sống hàng năm. Hạt lanh có kích thước nhỏ, màu nâu hoặc màu vàng và có chứa nhiều chất dinh dưỡng, chẳng hạn như mangan, vitamin B1 và axit béo omega-3.
Siêu âm tuyến tiền liệt cung cấp hình ảnh đen trắng về tuyến tiền liệt, nhờ đó giúp bác sĩ đánh giá tình trạng của tuyến tiền liệt.
Tránh một số loại thực phẩm, gồm có thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và thực phẩm chứa nhiều đường đơn sẽ có lợi cho sức khỏe tổng thể cũng như sức khỏe của tuyến tiền liệt.
Chế độ ăn uống bổ dưỡng gồm có nhiều rau củ, các loại đậu và cá béo sẽ có lợi cho sức khỏe tuyến tiền liệt cũng như sức khỏe tổng thể.
Hai nguyên nhân phổ biến gây ra các vấn đề về bàng quang là bàng quang tăng hoạt (bàng quang hoạt động quá mức) và tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt). Cùng tìm hiểu về điểm khác nhau giữa hai tình trạng này.