Canxi hydroxit trong thực phẩm có gây hại cho sức khỏe không?

Canxi hydroxit là gì?

Canxi hidroxit (calcium hydroxide) là chất bột màu trắng không mùi, được sử dụng trong các ngành công nghiệp, chẳng hạn như xử lý nước thải, sản xuất giấy, xây dựng và chế biến thực phẩm. Ngoài ra, chất này còn được dùng trong lĩnh vực y tế và nha khoa. Ví dụ, vật liệu trám bít ống tủy răng thường chứa canxi hydroxit.

Canxi hydroxit có một số dạng và cái tên khác nhau, gồm có:

• Canxi dihydroxit (calcium dihydroxide)
• Canxi hydrat (calcium hydrate)
• Canxi (ii) hydroxit (calcium(II) hydroxide)
• Vôi thực phẩm
• Vôi lạnh hay vôi ngậm nước
• Vôi tôi

Vôi thực phẩm là dạng canxi hydroxit được sử dụng trong sản xuất đồ ăn.

Canxi hydroxit trong thực phẩm muối chua

Đôi khi, canxi hydroxit được sử dụng trong quá trình sản xuất rau củ muối chua đóng hộp để làm cho thành phẩm thêm giòn. Loại canxi hydroxit được dùng trong những sản phẩm này là một dạng canxi hydroxit cấp thực phẩm. Dưa chuột tươi hoặc các loại rau củ khác sau khi được làm sạch sẽ được ngâm trong canxi hydroxit thực phẩm từ 10 đến 24 tiếng trước khi đóng hộp. Ở bước này, canxi trong canxi hydroxit liên kết với pectin và làm cho rau củ trở nên chắc và giòn hơn.

Ngày nay, nhiều ý kiến cho rằng nên tránh dùng canxi hydroxit trong thực phẩm vì chất này có thể gây ngộ độc botulinum. Đây là một vấn đề hiếm gặp nhưng nghiêm trọng và có thể dẫn đến tê liệt.

Có nhiều cách để làm cho rau củ muối giòn ngon hơn mà không cần dùng canxi hydroxit, chẳng hạn như ngâm rau củ trong nước đá từ 4 đến 5 tiếng trước khi muối.

Nếu vẫn muốn sử dụng canxi hydroxit thì cần phải chọn canxi hydroxit chuyên dùng cho thực phẩm và cẩn thận làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Canxi hydroxit trong các thực phẩm khác

Ngoài rau củ muối chua, canxi hydroxit còn được sử dụng trong các loại thực phẩm khác.

Sản phẩm từ ngô

Người dân ở Trung Mỹ đã sử dụng canxi hydroxit để chế biến ngô trong suốt hàng nghìn năm. Họ ngâm hạt ngô sống trong nước có pha canxi hydroxit. Điều này giúp cho quá trình nghiền ngô thành bột được dễ dàng hơn. Canxi hydroxit còn giúp giải phóng các chất dinh dưỡng quan trọng từ ngô, chẳng hạn như niacin (vitamin B3).

Ngày nay, hầu hết các sản phẩm được làm từ bột ngô như tortilla (một loại bánh dẹt, mềm), sope hoặc tamale đều có chứa canxi hydroxit.

Đường

Canxi hydroxit cũng được sử dụng để xử lý một số loại đường. Ví dụ, mía và củ cải đường đôi khi được xử lý bằng một quá trình gọi là cacbonat hóa. Trong quá trình này, nước ép mía chưa qua xử lý được trộn với canxi hydroxit. Quá trình cacbonat hóa loại bỏ các tạp chất và làm tăng tính ổn định của sản phẩm.

Nước trái cây bổ sung canxi

Một số loại nước ép trái cây đóng chai được bổ sung canxi để tăng giá trị dinh dưỡng. Có rất nhiều cách để thêm canxi vào sản phẩm và một trong số đó là sử dụng canxi hydroxit.

Canxi hydroxit có an toàn không?

Nếu muốn sử dụng canxi hydroxit để muối chua rau củ tại nhà thì cần phải rửa thật sạch rau sau khi ngâm canxi hydroxit để tránh bị ngộ độc.

Ăn rau củ muối chua không gây hại cho sức khỏe và thậm chí còn đảm bảo vệ sinh hơn so với khi ăn tươi vì rau củ được ngâm trong dung dịch có tính axit và axit có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, canxi hydroxit có tính kiềm nên sẽ trung hòa axit. Nếu canxi hydroxit còn sót lại trên thực phẩm, tính axit của nước ngâm chua sẽ không đủ mạnh để tiêu diệt vi khuẩn.

Có thể tránh điều này bằng cách rửa kỹ rau củ trước khi ngâm.

Ngộ độc canxi hydroxit

Canxi hydroxit cấp thực phẩm nói chung là an toàn. Tuy nhiên, canxi hydroxit cấp công nghiệp có thể gây ngộ độc khi đi vào cơ thể và điều này có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng các cơ quan nội tạng hoặc thậm chí tử vong.

Một số dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc canxi hydroxit gồm có:

• Mất thị lực
• Đau dữ dội hoặc sưng ở cổ họng
• Cảm giác nóng rát ở môi hoặc lưỡi
• Cảm giác nóng ở mũi, mắt hoặc tai
• Khó thở
• Đau bụng, buồn nôn và nôn
• Nôn ra máu
• Phân có lẫn máu
• Mất ý thức
• Tụt huyết áp
• Nồng độ axit trong máu thấp
• Kích ứng da

Nuốt phải canxi hydroxit cấp công nghiệp là sự cố cần can thiệp khẩn cấp. Nếu nghi ngờ mình đã ăn phải canxi hydroxit cấp công nghiệp thì cần đến ngay bệnh viện gần nhất để được cấp cứu.

Tóm tắt bài viết

Canxi hydroxit có nhiều ứng dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm cả sản xuất thực phẩm. Chất này thường được sử dụng trong quá trình sản xuất rau củ muối chua đóng hộp, mục đích là để làm cho sản phẩm giòn hơn. Tuy nhiên, canxi hydroxit sẽ trung hòa tính axit của nước muối chua và làm giảm đặc tính kháng khuẩn.

Việc dùng canxi hydroxit có thể gây ngộ độc nếu tính axit của nước muối chua không đủ mạnh để tiêu diệt vi khuẩn. Để tránh xảy ra vấn đề không mong muốn này thì cần phải rửa thật sạch rau củ sau khi ngâm với canxi hydroxit.