Cách điều trị viêm âm hộ - âm đạo

Viêm âm hộ - âm đạo là gì?

Viêm âm hộ - âm đạo (Vulvovaginitis) là tình trạng viêm ở âm hộ và âm đạo. Đây là một vấn đề phổ biến xảy ra ở phụ nữ và trẻ em gái ở mọi lứa tuổi. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây viêm âm hộ - âm đạo mà phổ biến nhất là do vi khuẩn và nguyên nhân phổ biến thứ hai là do nhiễm trùng nấm men (nấm candida).

Nguyên nhân gây viêm âm hộ - âm đạo?

Có nhiều tác nhân khác nhau gây viêm ở vùng âm đạo và âm hộ. Tác nhân phổ biến nhất là vi khuẩn và ngoài ra còn có các tác nhân cũng phổ biến khác gồm có:

• Nấm men
• Virus
• Ký sinh trùng
• Yếu tố môi trường
• Các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI)
• Tiếp xúc với các chất hóa học gây kích ứng và dị ứng

Vi khuẩn

Vùng kín khỏe mạnh có rất nhiều loại vi khuẩn cùng tồn tại. Một số trong đó là vi khuẩn có lợi trong khi một số lại là vi khuẩn có hại nhưng chúng ở trạng thái cân bằng. Tuy nhiên, khi hại khuẩn bắt đầu phát triển quá mức so với lợi khuẩn thì sẽ gây nên tình trạng viêm nhiễm. Những vi khuẩn này gồm có Streptococcus, Gardnerella và Staphylococcus. Tình trạng viêm âm hộ - âm đạo do vi khuẩn thường có biểu hiện là dịch tiết màu trắng xám và có mùi tanh.

Nấm men

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm âm hộ - âm đạo là nhiễm trùng nấm men, mà cụ thể là nấm Candida albicans (C. albicans). Nhiễm trùng nấm men có biểu hiện là gây ngứa ngáy ở vùng kín và dịch tiết âm đạo đặc, màu trắng đục và lợn cợn, vón cục như bã đậu.

Vấn đề này có thể xảy ra sau một thời gian sử dụng kháng sinh. Nguyên nhân là do kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn kháng nấm sống tự nhiên trong âm đạo.

Virus

Các loại virus gây viêm âm hộ - âm đạo thường lây truyền qua đường tình dục. Những virus này gồm có HSV (herpes simplex virus) và HPV (human papillomavirus).

Ký sinh trùng

Giun kim, ghẻ và chấy cũng có thể gây viêm âm hộ và âm đạo.

Yếu tố môi trường

Vệ sinh kém và tiếp xúc với các chất gây dị ứng cũng là những nguyên nhân gây viêm âm hộ - âm đạo. Ngoài ra, việc thường xuyên mặc quần chật sẽ khiến cho da bị kích ứng và tạo môi trường ẩm ướt – điều kiện thuận lợi cho nấm men hay ký sinh trùng sinh sôi.

Khi da bị kích ứng, tình trạng viêm âm hộ - âm đạo sẽ dễ xảy ra hơn và tình trạng này nếu còn tiếp diễn thì sẽ gây cản trở sự hồi phục.

Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục

Nhiễm trichomonas - một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục có thể gây viêm âm hộ - âm đạo. Bệnh này gây khó chịu, ngứa ngáy ở bộ phận sinh dục và tiết dịch nhiều. Khi bị nhiễm trichomonas, dịch tiết âm đạo thường có màu vàng, xanh hoặc xám và có mùi khó chịu. Ngoài ra, các bệnh STI khác như chlamydia, lậu và herpes cũng có thể gây viêm âm đạo.

Hóa chất

Một số hóa chất có trong xà phòng, dung dịch vệ sinh, xịt thơm vùng kín, thuốc se khít âm đạo và thuốc tránh thai dạng đặt có thể gây viêm âm hộ - âm đạo. Các chất hóa học có thể gây ra phản ứng dị ứng gồm có:

• paraben
• natri sunfat
• triclosan
• dioxan

Nếu xà phòng, dung dịch vệ sinh hay các sản phẩm cho vùng kín mà bạn đang dùng có chứa bất kỳ thành phần nào trong số này thì nên chuyển sang sản phẩm khác an toàn hơn, không chứa chất gây dị ứng và không có mùi thơm để ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm tái phát.

Viêm âm hộ - âm đạo ở trẻ em

Nhiều người vẫn nghĩ viêm âm hộ - âm đạo là vấn đề chỉ xảy ra ở phụ nữ trưởng thành nhưng trên thực tế, đây cũng là một vấn đề phụ khoa rất phổ biến ở trẻ em gái trong giai đoạn tiền dậy thì. Nguyên nhân là do ở giai đoạn này, nồng độ estrogen ở mức thấp. Khi bắt đầu dậy thì, âm đạo sẽ có tính axit cao hơn và lúc này tình trạng viêm thường tự hết.

Ở trẻ em, viêm âm hộ - âm đạo được điều trị bằng cách tắm rửa sạch sẽ hàng ngày, dùng steroid và kháng sinh dạng bôi liều thấp. Ngoài ra, cần hướng dẫn trẻ cách vệ sinh vùng kín đúng cách, mặc đồ lót bằng cotton để ngăn ngừa viêm tái phát.

Các triệu chứng thường gặp

Mỗi nguyên nhân gây viêm âm hộ - âm đạo sẽ bộc lộ những triệu chứng khác nhau nhưng các triệu chứng chung thường là:

• Kích ứng vùng quanh bộ phận sinh dục
• Ngứa ngáy
• Viêm quanh môi âm hộ và vùng đáy chậu
• Tăng tiết dịch âm đạo, dịch tiết có mùi khó chịu
• Đau rát khi đi tiểu

Chẩn đoán viêm âm hộ - âm đạo bằng cách nào?

Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi các triệu chứng bất thường xảy ra ở vùng kín.

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ sẽ cần tiến hành kiểm tra vùng chậu và xét nghiệm âm đạo để xác định chính xác nguyên nhân gây viêm. Trong phương pháp này, bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết âm đạo để phân tích dưới kính hiển vi.

Sau đó sẽ có thể xác định được chính xác loại vi sinh vật gây viêm và đưa ra cách điều trị thích hợp.

Trong một số ít trường hợp, có thể còn phải làm sinh thiết để xác định loại vi sinh vật, trong đó bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra thêm. Phương pháp này thường chỉ cần thiết khi đã điều trị bằng các phương pháp tiêu chuẩn mà không hiệu quả.

Phương pháp điều trị

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm âm hộ - âm đạo mà sẽ có các cách điều trị khác nhau.

Với một số loại viêm âm hộ - âm đạo thì có thể tự mua thuốc điều trị tại nhà nhưng đa phần thì sẽ cần đi khám để được bác sĩ kê thuốc.

Điều trị bằng thuốc không kê đơn

Nếu trước đây bạn đã từng bị nhiễm trùng nấm men thì có thể điều trị viêm âm hộ - âm đạo bằng cách sử dụng các loại thuốc không kê đơn. Các loại thuốc này có nhiều dạng khác nhau như dạng kem bôi, dạng thuốc đặt (thuốc đạn), thuốc mỡ, thuốc uống

Bạn có thể đến hiệu thuốc, miêu tả các triệu chứng để dược sĩ tư vấn các loại thuốc và cách sử dụng.

Ngoài các loại thuốc, bạn cũng có thể điều trị tình trạng viêm bằng biện pháp tự nhiên là dùng tỏi nghiền và dầu dừa. Cả hai đều có đặc tính kháng khuẩn và có thể điều trị vấn đề này.

Ngoài ra, có thể làm dịu một số triệu chứng của viêm âm hộ - âm đạo bằng cách tắm sitz – ngâm vùng quanh bộ phận sinh dục trong nước ấm. Có thể chỉ ngâm nước ấm hoặc thêm tinh dầu tràm trà (tea tree oil), một chút giấm hoặc muối để tiêu diệt vi khuẩn, nếu đây là nguyên nhân gây viêm.

Tuy nhiên, không nên ngâm quá lâu và sau khi ngâm cần dùng khăn bông sạch thấm khô hoàn toàn vùng kín.

Nếu sau một tuần điều trị tại nhà mà tình trạng viêm vẫn không đỡ hoặc dịch tiết âm đạo không trở về bình thường thì cần đi khám ​​bác sĩ.

Điều trị bằng thuốc kê đơn

Sau khi xác định được nguyên nhân gây viêm âm hộ - âm đạo, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc.

Các loại thuốc được dùng để điều trị vấn đề này gồm có:

• Kháng sinh đường uống
• Kháng sinh dạng kem bôi trực tiếp lên da
• Kem bôi kháng khuẩn
• Kem bôi trị nấm
• Thuốc trị nấm đường uống
• Thuốc kháng histamine đường uống, nếu nguyên nhân là do dị ứng
• Kem bôi estrogen

Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ hướng dẫn các thói quen vệ sinh cá nhân để cải thiện tình trạng viêm nhiễm và ngăn ngừa tái phát.

Khi bị viêm, bạn nên mặc quần rộng và đồ lót bằng cotton để vùng kín được thoáng khí và giảm độ ẩm. Nếu có thể thì nên cởi bỏ đồ lót khi đi ngủ để ngăn ngừa viêm.

Vệ sinh vùng kín đúng cách cũng là điều rất quan trọng để tránh bị kích ứng, đặc biệt là khi nguyên nhân gây viêm là do vi khuẩn. Không nên dùng các sản phẩm tạo bọt bồn tắm, thụt rửa, xà phòng và dung dịch vệ sinh có mùi thơm.

Nếu như vùng kín bị đau rát và sưng thì có thể chườm lạnh để làm dịu.

Sức khỏe tình dục

Nếu viêm âm hộ - âm đạo là do bệnh lây truyền qua đường tình dục thì nên nói cho bạn tình biết về vấn đề. Cả hai người đều cần điều trị, ngay cả khi người kia không biểu hiện triệu chứng.

Hầu hết các trường hợp viêm âm hộ - âm đạo đều khỏi rất nhanh khi được điều trị đúng cách. Còn nếu không thấy có sự cải thiện sau khoảng một tuần điều trị thì cần đi khám lại để bác sĩ kê các loại thuốc khác hiệu quả hơn.

Nhiễm trùng nấm men và nhiễm vi khuẩn không lây truyền qua đường tình dục. Do đó, nếu tình trạng viêm là do nấm men hoặc vi khuẩn thì không cần thiết phải ngừng quan hệ trong thời gian điều trị.

Nhưng nếu bạn bị bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm virus thì nên đợi cho đến khi bạn và bạn tình điều trị khỏi và không còn triệu chứng mới tiếp tục quan hệ trở lại.

Nếu nấm men là nguyên nhân gây viêm thì vấn đề rất dễ tái phát. Khi tái phát có thể dùng các loại thuốc không kê đơn để điều trị loại viêm âm hộ - âm đạo này.