Điểm Khác Biệt Giữa Nhiễm Nấm Âm Đạo Và Viêm Đường Tiết Niệu

Nội dung chính của bài viết

• Viêm đường tiết niệu và nhiễm nấm âm đạo là hai bệnh nhiễm trùng khác nhau.

• Các triệu chứng viêm đường tiết niệu thường ảnh hưởng đến việc đi tiểu, ví dụ như cảm giác nóng rát mỗi khi đi tiểu hoặc đi tiểu nhiều, thường xuyên buồn tiểu gấp.

• Triệu chứng nhiễm nấm âm đạo cũng gồm có đau rát khi đi tiểu nhưng ngoài ra còn có những triệu chứng khác, ví dụ như ngứa ngáy ở xung quanh âm hộ và khí hư thay đổi bất thường.

• Cần đi khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu, triệu chứng viêm đường tiết niệu hoặc nhiễm nấm âm đạo.

•  Bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán vấn đề và có biện pháp điều trị phù hợp.

• Cả hai vấn đề này đều có thể được chữa khỏi trong vòng một vài ngày hoặc vài tuần dùng thuốc.

Nhiễm nấm âm đạo và viêm đường tiết niệu

Nếu cảm thấy khó chịu ở vùng sinh dục, đặc biệt là khi đi tiểu thì rất có thể bạn đã bị nhiễm trùng. Hai bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất xảy ra ở khu vực này là viêm đường tiết niệu và nhiễm nấm âm đạo hay còn gọi là nhiễm trùng nấm men, nhiễm nấm Candida. Mặc dù đây là hai vấn đề hoàn toàn khác biệt nhưng lại có một số triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa tương tự nhau. Cả hai đều có thể chữa khỏi được.

Một người có thể bị cả nhiễm nấm âm đạo và viêm đường tiết niệu cùng một lúc. Trên thực tế, đôi khi, việc điều trị viêm đường tiết niệu bằng kháng sinh có thể dẫn đến nhiễm nấm âm đạo.

Triệu chứng

Viêm đường tiết niệu và nhiễm nấm âm đạo là hai bệnh nhiễm trùng khác nhau. Mặc dù các triệu chứng xảy ra ở cùng một khu vực nhưng vẫn có một số điểm khác biệt.

Các triệu chứng viêm đường tiết niệu thường ảnh hưởng đến việc đi tiểu, ví dụ như cảm giác nóng rát mỗi khi đi tiểu hoặc đi tiểu nhiều, thường xuyên buồn tiểu gấp. Triệu chứng nhiễm nấm âm đạo cũng gồm có đau rát khi đi tiểu nhưng ngoài ra còn có những triệu chứng khác, ví dụ như ngứa ngáy ở xung quanh âm hộ và khí hư thay đổi bất thường. Cụ thể, triệu chứng của hai vấn đề này gồm có:

Viêm đường tiết niệu

 

• Đau rát khi đi tiểu
• Cảm thấy buồn tiểu thường xuyên hơn bình thường, ngay cả khi vừa mới đi xong
• Phải thức giấc nhiều lần để đi vệ sinh
• Nước tiểu đục hoặc có màu hồng, đỏ do có lẫn máu
• Nước tiểu có mùi hôi
• Sốt hoặc ớn lạnh, buồn nôn và nôn – đây là những dấu hiệu viêm nghiêm trọng
• Đau hoặc cảm giác tức ở bụng dưới, thắt lưng và hai bên hông
• Đau ở vùng chậu, đặc biệt là ở phụ nữ

Nhiễm nấm âm đạo

 

• Đau khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục
• Ngứa ngáy ở âm đạo và âm hộ
• Nóng, sưng đỏ ở khu vực âm đạo và âm hộ
• Rát
• Khí hư có màu trắng đục, không mùi, đặc, lợn cợn

Khi xảy ra ở phần dưới của hệ tiết niệu thì viêm đường tiết niệu thường ít nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, nếu xảy ra gần thận thì sẽ có các triệu chứng nghiêm trọng và có thể dẫn đến biến chứng.

Nguyên nhân

Viêm đường tiết niệu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ tiết niệu. Các cơ quan trong hệ tiết niệu gồm có:

• Thận
• Niệu quản
• Bàng quang
• Niệu đạo

Kể cả những người không quan hệ tình dục cũng có thể bị viêm đường tiết niệu. Một số nguyên nhân có thể khiến vi khuẩn tích tụ trong niệu đạo và dẫn đến viêm đường tiết niệu gồm có:

• Tiếp xúc với phân có chứa vi khuẩn, chẳng hạn như vi khuẩn E. Coli
• Quan hệ tình dục
• Mắc bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục
• Sử dụng thuốc diệt tinh trùng và màng ngăn âm đạo khi quan hệ tình dục
• Thường xuyên nhịn tiểu

Nhiễm nấm âm đạo xảy ra khi nấm Candida sinh sôi, phát triển quá mức ở khu vực âm đạo. Bình thường, trong âm đạo luôn tồn tại loại nấm này nhưng khi có yếu tố tác động khiến nấm phát triển vượt tầm kiểm soát thì sẽ gây ra các triệu chứng viêm nhiễm. Phụ nữ cũng có thể gặp vấn đề này ngay cả khi không quan hệ tình dục. Một số nguyên nhân có thể gây nhiễm nấm âm đạo gồm có:

• Hệ miễn dịch suy yếu do căng thẳng, bệnh tật, mang thai và các yếu tố khác
• Đang dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc tránh thai, thuốc kháng sinh và steroid,…
• Thay đổi nội tiết tố
• Lượng đường trong máu cao do bệnh tiểu đường không được kiểm soát
• Mặc đồ lót và quần bó sát khiến vùng kín trở nên ẩm ướt

Yếu tố nguy cơ

Viêm đường tiết niệu là một vấn đề phổ biến. Theo ước tính, cứ 25 phụ nữ thì có 10 người bị viêm đường tiết niệu và cứ 25 nam giới thì có 3 người bị bệnh này ít nhất 1 lần trong đời. Viêm đường tiết niệu chủ yếu xảy ra ở phụ nữ vì niệu đạo của phụ nữ ngắn hơn của nam giới và gần âm đạo, hậu môn hơn nên vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập vào hệ tiết niệu.

Nguy cơ bị viêm đường tiết niệu sẽ tăng cao nếu như:

• Có quan hệ tình dục
• Đang mang thai
• Hiện đang sử dụng hoặc mới sử dụng kháng sinh gần đây
• Bị béo phì
• Đã mãn kinh
• Từng sinh con nhiều lần
• Bị tiểu đường
• Đã hoặc đang bị sỏi thận hoặc các vấn đề khác gây tắc nghẽn trong đường tiết niệu
• Có hệ miễn dịch suy yếu

Có đến 75% phụ nữ bị nhiễm nấm âm đạo ít nhất 1 lần trong đời. Nhiễm nấm âm đạo xảy ra do sự phát triển quá mức của nấm Candida. Điều này chủ yếu ảnh hưởng đến khu vực âm đạo và âm hộ nhưng phụ nữ còn có thể bị nhiễm nấm Candida ở ngực nếu đang cho con bú và ở các khu vực ẩm ướt khác của cơ thể, ví dụ như miệng. Nhiễm nấm âm đạo không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục nhưng trong một số trường hợp, phụ nữ bị vấn đề có thể lây truyền nấm sang cho bạn tình trong khi quan hệ.

Nguy cơ nhiễm nấm âm đạo sẽ tăng lên nếu:

• đang ở tuổi dậy thì hoặc mãn kinh
• đang mang thai
• sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết
• bị tiểu đường và lượng đường trong máu không được kiểm soát tốt
• đang sử dụng hay gần đây mới sử dụng kháng sinh hoặc steroid
• thường xuyên thụt rửa
• hệ miễn dịch bị suy yếu

Khi nào cần đi khám?

Khi gặp những triệu chứng viêm đường tiết niệu hay nhiễm nấm âm đạo thì đều phải đi khám để bác sĩ kiểm tra, xác định vấn đề và có biện pháp điều trị phù hợp. Viêm đường tiết niệu nếu không được điều trị thì có thể dẫn đến viêm thận nghiêm trọng. Các triệu chứng giống như nhiễm nấm âm đạo có thể là biểu hiện của các vấn đề khác nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục. Do đó, việc chẩn đoán đúng vấn đề là điều rất quan trọng.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán viêm đường tiết niệu thì sẽ cần xét nghiệm nước tiểu. Bệnh nhân sẽ cần lấy một mẫu nước tiểu ở giữa dòng. Mẫu nước tiểu sẽ được đem đi làm xét nghiệm để tìm sự hiện diện của một số loại vi khuẩn.

Nhiễm nấm âm đạo được chẩn đoán bằng phương pháp soi tươi dịch âm đạo. Bác sĩ sẽ đưa tăm bông vào trong âm đạo để lấy mẫu dịch và sau đó, mẫu dịch được quan sát dưới kính hiển vi để phát hiện nấm Candida. Bác sĩ cũng sẽ tiến hành khám lâm sàng để kiểm tra những dấu hiệu như sưng đỏ và dịch tiết âm đạo bất thường.

Có thể sẽ cần tiến hành cả xét nghiệm nước tiểu và soi tươi dịch âm đạo nếu bác sĩ không thể đưa ra chẩn đoán khi kiểm tra triệu chứng.

Điều trị

Cả viêm đường tiết niệu và nhiễm nấm âm đạo đều là những vấn đề có thể điều trị được một cách dễ dàng.

Nếu là viêm đường tiết niệu thì sẽ cần dùng thuốc kháng sinh. Các triệu chứng sẽ giảm hẳn sau khi dùng kháng sinh một vài ngày nhưng phải dùng đủ thời gian để ngăn bệnh tái phát và vi khuẩn có khả năng kháng kháng sinh.

Để điều trị nhiễm nấm âm đạo thì sẽ cần dùng thuốc trị nấm. Những loại thuốc này có cả dạng kê đơn và không kê đơn, dạng thuốc uống, thuốc bôi hoặc viên đặt. Thời gian điều trị và liều dùng ở mỗi người là khác nhau, có thể là thuốc đơn liều hoặc đa liều trong vòng một tuần. Giống như viêm đường tiết niệu, khi bị nhiễm nấm âm đạo thì cũng phải dùng thuốc đúng theo chỉ định để ngăn ngừa bệnh quay trở lại.

Khi bị viêm đường tiết niệu hoặc nhiễm nấm âm đạo tái phát thì sẽ cần điều trị tích cực hơn. Với những trường hợp bệnh tái đi tái lại nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn thì bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị khác.

Bao lâu thì khỏi bệnh?

Cả viêm đường tiết niệu và nhiễm nấm âm đạo đều sẽ khỏi sau một vài ngày hoặc vài tuần dùng thuốc. Điều quan trọng là phải dùng thuốc đủ liều và đủ thời gian quy định để ngăn bệnh tái phát.

Biện pháp ngăn ngừa

Có thể ngăn ngừa cả nhiễm nấm âm đạo và viêm đường tiết niệu bằng cách thực hành vệ sinh tốt và chú ý đến trang phục hàng ngày. Dưới đây là một số biện pháp để ngăn ngừa hai vấn đề này:

• Lau từ trước ra sau khi đi vệ sinh
• Mặc đồ lót bằng cotton
• Không mặc quần bó sát
• Thay đồ ngay sau khi đi bơi và tập thể dục
• Không thụt rửa và dùng các sản phẩm khử mùi vùng kín
• Tránh dùng các sản phẩm có mùi thơm cho vùng kín

Để ngăn ngừa viêm đường tiết niệu thì nên:

• Đi vệ sinh ngay khi cảm thấy buồn
• Uống nhiều nước
• Đi tiểu trước và sau khi quan hệ

Các biện pháp giảm nguy cơ bị nhiễm nấm âm đạo:

• Không ngâm mình trong bồn nước nóng
• Thay băng vệ sinh và tampon thường xuyên vào kỳ kinh
• Kiểm soát lượng đường trong máu nếu bị tiểu đường