Viêm Phổi Do Hít Hóa Chất: Những Điều Cần Biết

Đối với những người làm việc trong môi trường có hóa chất, việc sử dụng các biện pháp an toàn như đeo khẩu trang bảo vệ và thông hơi là rất quan trọng để ngăn chặn việc hít phải hóa chất và giảm thiểu nguy cơ phát sinh vấn đề về phổi. Trong trường hợp có dấu hiệu viêm phổi, cần thăm khám bác sĩ ngay lập tức để điều trị và tránh khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng.

1. Viêm phổi do hít hóa chất: Nguyên nhân là gì?

Viêm phổi do hít phải hóa chất là một tình trạng không phổ biến, nhưng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong các hóa chất, có những chất độc hại có thể gây viêm phổi, và một số hóa chất thậm chí có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác ngoài phổi, có thể dẫn đến tình trạng tử vong. Viêm phổi xảy ra khi hít thở các chất độc hại, chẳng hạn như khói, bụi hoặc hơi từ hóa chất. 

Mức độ nghiêm trọng của viêm phổi do hít hóa chất phụ thuộc vào nhiều yếu tố: 

• Loại hóa chất, liều lượng 

• Trạng thái của chất hóa học

• Môi trường tiếp xúc

• Tình trạng sức khỏe của bệnh nhân

• Thời gian tiếp xúc 

• Loại đồ bảo hộ được sử dụng 

2. Triệu chứng của viêm phổi do hít hóa chất là gì?

Viêm phổi do hít hóa chất có thể nhận biết qua nhiều biểu hiện, bao gồm:

• Ho khan, đờm màu vàng/xanh lục và thậm chí ho ra máu hoặc nước bọt hồng. 

• Bệnh nhân có thể trải qua cảm giác nóng rát ở mắt, mũi, miệng, và họng, cùng với sưng phồng ở mắt và lưỡi. 

• Niêm mạc họng sưng phù, gây khàn giọng. 

• Da và môi có thể nhợt nhạt hoặc tím tái, đồng thời xuất hiện khó thở, đau ngực, buồn nôn, và các triệu chứng giống cúm như sốt, mệt mỏi. 

• Đau khi thở mạnh và có thể bị viêm màng phổi 

• Mất nhận thức và có thể ngửi thấy mùi hóa chất trên người

Việc nhận diện sớm những dấu hiệu này rất quan trọng. Khi phát hiện, người bệnh cần được chuyển đến bệnh viện ngay lập tức để nhận cấp cứu kịp thời. Đồng thời, việc xác định các yếu tố liên quan đến hóa chất trong quá trình chẩn đoán và điều trị là quan trọng để bác sĩ có thể đưa ra liệu pháp hiệu quả.

>>> Xem thêm: Viêm phế quản nên ăn gì

3. Viêm phổi do hít hóa chất có thể để lại biến chứng gì?

Viêm phổi do hít hóa chất không chỉ gây ra những triệu chứng tại thời điểm mắc bệnh mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. 

Các tác động tiêu cực không chỉ giới hạn ở viêm phổi mà còn gây tổn thương cho cơ quan khác trong cơ thể, như:

• Gây sinh non ở sản phụ, dị dạng bẩm sinh, suy giảm chức năng phổi và ảnh hưởng đến thai nhi. 

• Các loại hoá chất như nitơ oxit, thuỷ ngân, amoniac, và sulfur dioxide có thể khiến bệnh nhân phát triển thành xơ phổi sau 10-14 ngày tiếp xúc. 

• Tiếp xúc thường xuyên với hóa chất từ thuốc lá và môi trường ô nhiễm cũng có thể gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). 

• Các biến chứng như viêm phổi tái phát và xơ hóa phổi có thể kéo dài trong thời gian dài, tạo ra tác động tiêu cực lâu dài cho sức khỏe của bệnh nhân.

4. Những ai thường mắc viêm phổi do hít hóa chất

Đối với những người ở các lĩnh vực như nông nghiệp, sản xuất công nghiệp và cứu hỏa, tiếp xúc hàng ngày với hóa chất là điều không thể tránh khỏi. 

• Nông dân thường sử dụng thuốc trừ sâu trong việc làm đồng áng

• Công nhân làm việc trong nhà xưởng thường phải đối mặt với hóa chất và bụi công nghiệp, trong khi những người sống trong môi trường ô nhiễm có thể tiếp xúc với khói thuốc lá, chì, asen, và các chất độc hại khác. 

• Các nhân viên cứu hỏa, đặc biệt là trong việc chữa cháy xưởng, có thể phải đối mặt với khói độc hại từ việc đốt cháy các sản phẩm công nghiệp. 

Trong thời đại ngày nay, việc tiếp xúc hàng ngày với hoá chất không chỉ giới hạn ở việc hít phải mà còn có thể thông qua nhiều con đường khác nhau như uống hay tiếp xúc qua da. Điều này đặc biệt đe dọa đối với phụ nữ mang thai, vì hóa chất có thể qua các con đường này và gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của thai nhi.

5. Làm thế nào để phòng tránh viêm phổi do hít hóa chất?

Để ngăn chặn và giảm nguy cơ bị viêm phổi do hít phải hóa chất độc hại, lối sống và công việc đóng vai trò quan trọng. Có thể lưu ý các biện pháp phòng tránh như:

• Kiểm soát chất lượng không khí trong gia đình bằng cách từ bỏ thuốc lá, lắp đặt máy lọc không khí và thực hiện việc sử dụng biện pháp xịt côn trùng một cách an toàn. 

• Hạn chế sống hoặc đến những nơi có nhiễm hóa chất cũng là một giải pháp quan trọng. 

• Khi ở môi trường ô nhiễm, cần loại bỏ nguy cơ nhiễm độc bằng cách thay đổi quần áo và tắm rửa. 

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài là một biện pháp đề phòng hiệu quả, đặc biệt là khi tiếp xúc với không khí chứa hóa chất độc hại. 

• Duy trì thói quen ăn uống và tập luyện lành mạnh là cách để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. 

• Đối với những người làm công việc cứu hộ, cần sử dụng đầy đủ biện pháp bảo hộ như mặt nạ phòng độc để bảo vệ sức khỏe.

6. Chẩn đoán viêm phổi do hít hóa chất

Chẩn đoán và điều trị viêm phổi do hóa chất đòi hỏi sự linh hoạt tùy thuộc vào biểu hiện và triệu chứng của bệnh nhân. 

• Trong trường hợp nhẹ và đã xác định được loại hóa chất, đánh giá y tế có thể được thực hiện nhanh chóng. 

• Bác sĩ cần đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế không bị phơi nhiễm hóa chất

• Tiếp theo, xác định loại hoá chất và kiểm tra ảnh hưởng của nó lên phổi và các cơ quan khác trong cơ thể. 

• Đối với những trường hợp nghiêm trọng, thủ tục cấp cứu sẽ được áp dụng.

• Sử dụng thông khí nhân tạo và các biện pháp điều trị nội khoa phức tạp. 

• Bác sĩ cấp cứu thường tham khảo ý kiến của chuyên gia kiểm soát chất độc.

• Thu thập thông tin chi tiết về tiếp xúc với hóa chất, hình thức sử dụng, và biểu hiện phản ứng của bệnh nhân để xây dựng bệnh sử đầy đủ. 

• Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn và đánh giá tình trạng toàn diện của bệnh nhân. 

• Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể tiếp tục đánh giá thêm và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp.

7. Điều trị viêm phổi do nhiễm hóa chất 

Điều trị y tế

Để điều trị hiệu quả viêm phổi do hít hóa chất, cần quan sát và đánh giá triệu chứng phát triển. Đối với mỗi bệnh nhân và loại hoá chất khác nhau, tiếp cận phương pháp chẩn đoán và điều trị là không thể nhận biết ngay trong vài giờ. Quá trình điều trị bao gồm:

• Đo nhịp tim, huyết áp, mức độ oxy, và kiểm tra nhịp hô hấp. 

• Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng mặt nạ dưỡng khí, truyền dịch, thuốc hỗ trợ mở đường thở, thuốc giãn phế quản, thuốc chống viêm không steroid, corticoid qua đường uống hoặc truyền, thở máy, thuốc giảm triệu chứng đau và đôi khi cần dùng kháng sinh dự phòng. 

• Trong những trường hợp nặng, gây viêm phổi lan tỏa và suy hô hấp, bệnh nhân có thể cần các phương pháp hồi sức tích cực như thông khí nhân tạo, nội soi phế quản và rửa phổi.

Điều trị tại nhà

Việc điều trị viêm phổi do hít hóa chất tại nhà phụ thuộc vào tình trạng và lượng hóa chất tiếp xúc. Các trường hợp nhẹ có thể tự chăm sóc dựa trên lời khuyên y tế từ bác sĩ, trong khi các triệu chứng nghiêm trọng đòi hỏi việc đưa bệnh nhân đến cấp cứu ngay tại bệnh viện. 

Trong quá trình chăm sóc tại nhà, quan trọng nhất là: 

• Ngay lập tức tránh xa khỏi khu vực tiếp xúc khi xuất hiện biểu hiện nhiễm độc, cũng như tránh tiếp xúc với người khác sử dụng cùng loại hóa chất. 

• Khi rời khỏi khu vực, loại bỏ nguy cơ nhiễm độc bằng cách cất gọn gàng dụng cụ chứa hóa chất, cởi bỏ quần áo và tắm rửa

• Xác định rõ loại hóa chất đã tiếp xúc

• Thông báo với người nhà, đồng nghiệp và liên hệ với cơ quan chuyên trách để nhanh chóng xử lý tình trạng một cách kịp thời và hiệu quả.