1

Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp

Tăng troponin huyết tương được ghi nhận trên những bệnh nhân nhập viện khi xuất hiện cơn đau ngực. Tuy nhiên, đó có thể là do nhồi máu cơ tim hoặc ngoài hội chứng mạch vành cấp. Ngoài ra, cũng có thể là tăng troponin không do nhồi máu cơ tim.

1. Tổng quan về hội chứng mạch vành cấp và nhồi máu cơ tim

 

Bệnh lý mạch vành là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong trên toàn cầu hiện nay. Trong đó, hội chứng mạch vành cấp là tình trạng các mảng xơ vữa trong lòng động mạch bị bong ra, hình thành huyết khối, làm giảm lưu lượng máu đến tim hoặc gây tắc nghẽn động mạch, đe dọa tính mạng của người bệnh. Hội chứng mạch vành cấp có thể xảy ra dưới hai dạng là đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim cấp.

Nhồi máu cơ tim cấp gồm có type 1 là tình trạng cơ tim bị thương tổn vĩnh viễn nhưng không có dấu hiệu cơ tim bị hoại tử; và type 2 là không liên quan đến hội chứng mạch vành cấp, chủ yếu do lượng oxy được cung cấp và nhu cầu oxy cần dùng không tương xứng với nhau.

Khi cơ tim bị tổn thương, cơ thể giải phóng troponin - chất tham gia vào quá trình điều hòa co cơ tim vào máu. Chất này sẽ tăng lên từ từ trong máu trong khoảng vài ngày. Vì vậy, xét nghiệm troponin được xem là phương pháp chẩn đoán tổn thương ở tim cùng với các dấu ấn tim khác.

Tuy nhiên, khi cơn đau ngực xuất hiện, dựa vào kết quả tăng troponin huyết tương cũng rất khó để đưa ra các chẩn đoán bởi triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim, hội chứng mạch vành cấp và ngoài hội chứng mạch vành cấp còn rất hạn chế.

Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp
Nhồi máu cơ tim

2. Tăng troponin huyết tương liên quan đến hội chứng mạch vành cấp

 

Xét nghiệm troponin thường được chỉ định đối với những bệnh nhân có dấu hiệu nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp, đó là khi cơn đau thắt ngực không ổn định xuất hiện, bệnh nhân được thực hiện điện tâm đồ và phát hiện nhồi máu cơ tim có hoặc không có tăng đoạn ST trên điện tâm đồ.

Hiện nay, xét nghiệm 2 troponin hsTnT và hsTnI có độ nhạy cao đã giúp các bác sĩ chẩn đoán phát hiện sớm hội chứng mạch vành cấp và đưa ra tiên lượng bệnh. Tuy nhiên, cần tiếp tục chẩn đoán phân biệt nguyên nhân gây tăng troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp và không do tim.

3. Tăng troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp

 

Tăng troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp có thể do các nguyên nhân sau:

  • Suy tim: Người bệnh không xuất hiện cơn đau ngực điển hình, chỉ khó thở. Kết quả xét nghiệm cho thấy mức độ troponin tăng vừa phải. Cho đến nay cơ chế tăng troponin do suy tim vẫn chưa được rõ. Một số nghiên cứu giải thích đó có thể là do tế bào cơ tim bị tổn thương làm thoái giáng các protein. Bên cạnh đó, có nhiều yếu tố tham gia vào quá trình thúc đẩy tế bào cơ tim chết đi như hormone, thần kinh, các cytokines, ... từ đó giải phóng và làm tăng troponin huyết tương.
  • Thuyên tắc phổi do huyết khối: Người bệnh thuyên tắc phổi do huyết khối có biểu hiện tụt huyết áp và sốc sẽ đối mặt với nguy cơ tử vong cao. Khi bị khó thở hoặc cơn đau ngực cấp xuất hiện, người bệnh được nhập viện và chỉ định xét nghiệm troponin. Cơ chế tăng troponin huyết tương ở bệnh nhân thuyên tắc phổi do huyết khối được cho là kháng lực mạch máu phổi tăng đột ngột làm thất phải căng giãn. Siêu âm cho thấy chức năng thất phải bị rối loạn là cơ sở để đưa ra tiên lượng tử vong trên bệnh nhân.
  • Bóc tách động mạch chủ: Tăng troponin huyết tương (troponin I) xuất hiện ở người bệnh bóc tách động mạch chủ cấp type A.
Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp
Viêm màng ngoài tim

 

  • Rối loạn nhịp tim: Nhịp tim bị rối loạn nhanh hoặc chậm là một trong những tình huống thường gặp trên lâm sàng cho thấy nồng độ troponin trong huyết tương tăng lên nhưng không liên quan đến hội chứng mạch vành cấp.
  • Viêm màng ngoài tim: Người bệnh xuất hiện cơn đau ngực, sau khi nhập viện thực hiện điện tâm đồ cho thấy nhồi máu cơ tim có tăng sóng ST trên điện tâm đồ. Xét nghiệm troponin cho thấy mức độ tăng troponin huyết tương vừa phải, cơ chế làm tăng troponin được cho là do viêm lớp cơ tim ở màng ngoài tim.
  • Viêm cơ tim: Cơ chế làm tăng troponin trên bệnh nhân viêm cơ tim là do tế bào cơ tim bị hoại tử, đặc biệt tăng nhiều hơn ở viêm cơ tim lan toản. Đặc điểm tăng troponin huyết tương giữa viêm cơ tim, tổn thương cơ tim tối thiểu và nhồi máu cơ tim là khác nhau. Tăng troponin ở viêm cơ tim nhẹ, thường kéo dài từ 1 đến vài tuần và rất ít thay đổi. Tăng troponin ở tổn thương cơ tim tối thiểu cũng tăng nhẹ nhưng trở về bình thường nhanh (khoảng sau 2 ngày). Trong khi đó, tăng troponin ở nhồi máu cơ rất nhanh và sau đó thì giảm dần từ từ, sau 1 - 2 tuần thì trở về bình thường.
  • Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn: Tăng troponin huyết tương trên bệnh nhân viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là cơ sở để đưa ra tiên lượng tử vong với nguy cơ cao.
  • Bệnh cơ tim Takotsubo: Đây là bệnh cơ tim phổ biến ở phụ nữ với nguyên nhân là do thường xuyên có cảm xúc căng thẳng hoặc sinh lý, bị kích thích. Trăng troponin huyết tương trên bệnh nhân cơ tim Takotsubo tăng từ nhẹ đến trung bình trong khoảng 24 giờ.
  • Đốt điện tim: Trên bệnh nhân thực hiện đốt điện tim để điều trị rối loạn nhịp tim và có đáp ứng, troponin tăng cao hơn so với bệnh nhân không đáp ứng thủ thuật này.
Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp
Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp

 

  • Tim nhiễm khuẩn: Tim nhiễm khuẩn xuất hiện trên bệnh nhân bị chấn thương ngực kín. Tăng troponin huyết tương được thấy trên bệnh nhân có điện tâm đồ thay đổi trong tối thiểu 24 giờ.
  • Sốc nhiễm trùng: Trên bệnh nhân bị nhiễm trùng nặng có dấu hiệu tăng tăng troponin, nguyên nhân được cho là tế bào cơ tim bị nhiễm độc do các hóa chất trung gian lưu thông trong hệ tuần hoàn, hoặc cơ tim bị thiếu máu cục bộ do nhiễm trùng làm rối loạn chức năng vi tuần hoàn hoặc độc tố của vi trùng.

4. Tăng troponin tim không do nhồi máu cơ tim

Tăng troponin tim không do nhồi máu cơ tim có thể do các nguyên nhân sau:

  • Sốc, hạ huyết áp: Tụt huyết áp làm giảm áp lực tưới máu ở cơ tim.
  • Bệnh thận (tiến triển hoặc giai đoạn cuối): Trên bệnh nhân thận đang tiến triển hoặc giai đoạn cuối có thể xuất hiện kèm theo tắc nghẽn tim mạch lan tỏa, phì đại thất trái.
  • Đột quỵ, xuất huyết não: Tăng troponin huyết tương được ghi nhận ở bệnh nhân đột quỵ hoặc xuất huyết não do hệ thần kinh tự động mất cân bằng. Sau đột quỵ, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng về chấn thương cơ tim hoặc mạch vành.
  • Gắng sức: Sau khi tập luyện hoặc vận động gắng sức, cơ thể giải phóng troponin vào tế bào cơ tim.
  • Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc cường giao cảm như acetaminophen, antidepressants, benzodiazepines, opioids, sympathomimetic có thể làm tăng troponin huyết tương (troponin I).
Tăng Troponin huyết tương ngoài hội chứng mạch vành cấp
Có trường hợp tăng troponin huyết tương được ghi nhận ở bệnh nhân đột quỵ

 

  • Nhiễm khuẩn huyết: Cơ chế giải phóng troponin trên bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết hoặc rối loạn hệ thống được cho là do suy nhược cơ tim, tăng cầu hoặc giảm cung oxy cho tim, thiếu máu cơ tim cục bộ.
  • Hóa trị liệu: Một số loại thuốc được dùng trong hóa trị liệu ở liều cao như anthracycline, chlormethine, mitomycin, trastuzumab có thể làm nhiễm độc tim do sản xuất các gốc oxy tự do, làm rối loạn chuyển hóa, quá tải canxi nội bào, tăng peroxy hóa lipid và dẫn đến tăng troponin huyết tương. Trường hợp bệnh nhân không tăng troponin sau khi sử dụng thuốc hóa trị liệu liều cao có thể kết luận bệnh nhân không bị tổn thương tim hoặc chỉ bị rối loạn chức năng thất trái tạm thời.
  • Bỏng: Mức độ bỏng cấp tính trên 15% diện tích bề mặt của cơ thể có thể làm tăng troponin và làm tăng nguy cơ biến chứng ở tim cũng như tỷ lệ tử vong.

Chẩn đoán phân biệt các nguyên nhân làm tăng Troponin huyết tương do nhồi máu cơ tim, liên quan đến mạch vành hoặc không đóng vai trò quan trọng, giúp điều trị nhồi máu cơ tim kịp thời và hiệu quả.

Tổng số điểm của bài viết là: 10 trong 2 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Blog khác của bác sĩ
Người bị cao huyết áp có nên tập gym?
Người bị cao huyết áp có nên tập gym?

Tập thể dục là “liều thuốc tốt” để kiểm soát huyết áp, nếu tập thể dục thường xuyên huyết áp sẽ dần trở về bình thường và giúp cơ thể khỏe mạnh. Tập gym là hình thức tập thể dục, vậy người bị cao huyết áp có nên tập gym?

Bít tiểu nhĩ: điều trị dự phòng đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ
Bít tiểu nhĩ: điều trị dự phòng đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ

Rung nhĩ là rối loạn nhịp tim thường gặp nhất hiện nay và có tỷ lệ mắc tăng dần theo tuổi. Khoảng 4% trường hợp rung nhĩ xảy ra ở các bệnh nhân tuổi 8% bệnh nhân độ tuổi 80 trở lên có rung nhĩ.

Đặt stent trong nhồi máu cơ tim
Đặt stent trong nhồi máu cơ tim

Đặt stent trong nhồi máu cơ tim là thủ thuật ngoại khoa được áp dụng trong điều trị tim mạch. Đặt stent được chỉ định với trường hợp nhồi máu cơ tim cấp, mạch vành bị tắc hẹp nặng không đáp ứng tốt với điều trị của thuốc.

Phân biệt 5 type nhồi máu cơ tim
Phân biệt 5 type nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim hay bệnh động mạch vành cấp tính là một bệnh lý nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi. Tỷ lệ tử vong do các bệnh lý tim mạch vẫn còn cao dù đã có xu hướng giảm so với trước đây. Hiện nay có 5 type nhồi máu cơ tim khác nhau và hay gặp nhất là nhồi máu cơ tim type 1.

Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm tim
Các mặt cắt cơ bản trong siêu âm tim

Siêu âm tim là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, an toàn và được sử dụng rất phổ biến trong xác định những bất thường của tim.

Video có thể bạn quan tâm
TĂNG HUYẾT ÁP  MỐI NGUY HẠI ẢNH HƯỞNG SỨC KHỎE VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT TĂNG HUYẾT ÁP  MỐI NGUY HẠI ẢNH HƯỞNG SỨC KHỎE VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT 01:57
TĂNG HUYẾT ÁP  MỐI NGUY HẠI ẢNH HƯỞNG SỨC KHỎE VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT
Theo các nghiên cứu từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cùng Hội Tim mạch Việt Nam, số người bị tăng huyết áp ngày càng gia tăng và có xu hướng tăng...
 3 năm trước
 667 Lượt xem
Tin liên quan
Dấu hiệu và triệu chứng bệnh tim mạch ở nam giới
Dấu hiệu và triệu chứng bệnh tim mạch ở nam giới

Bệnh tim mạch ở nam giới có những triệu chứng và dấu hiệu gì khác so với nữ giới?

Hạ cholesterol giúp giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch

Khi bạn có quá nhiều cholesterol, nó sẽ tích tụ trong các động mạch của bạn. Sự tích tụ này làm cho động mạch xơ cứng lại - một quá trình được gọi là xơ vữa động mạch.

Dr Duy Thành

 

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây