Lợi ích sức khỏe của cà phê và trà

Cà phê và trà, bên cạnh hình thức pha với nước, còn có thể sử dụng để phối hợp với nhiều nguyên liệu khác nhằm tạo ra các loại đồ uống thơm ngon, khiến chúng trở nên phổ biến khắp thế giới. Cả cà phê và trà đều chứa các thành phần có lợi cho sức khỏe, và việc thưởng thức chúng cùng bạn bè cũng mang lại nhiều lợi ích.

Cà phê được tạo ra từ hạt cà phê, và cây cà phê là loại cây có mặt ở hơn 50 quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ (Hawaii). Hạt cà phê được rang lên, sau đó nghiền thành bột, rồi sử dụng bột đó với nước sôi theo nhiều cách khác nhau để tạo ra thức uống cà phê, tùy thuộc vào cách thực hiện ở từng vùng địa lí hoặc theo sở thích cá nhân.

Hơn 2/3 dân số thế giới uống trà, là một thức uống được tạo ra từ lá của một loại thực vật có tên khoa học là Camellia sinensis. Cách tạo ra trà đơn giản nhất là ngâm lá trà vào nước nóng trong vài phút, sau đó có thể uống trà nóng hoặc uống trà đá.

Những người sản xuất trà sẽ phơi khô và nghiền nhỏ lá trà để lấy đi tinh dầu, sau đó có thể lại tiếp tục đem phơi, phụ thuộc vào loại trà muốn sản xuất ra. Quá trình này gọi là lên men trà, tức là một quá trình phản ứng hóa học tác động tới hương vị của trà và khiến lá trà chuyển sang màu nâu.

Thời gian phơi càng lâu thì nồng độ caffeine sẽ càng nhiều. Trà xanh có nghĩa là lá trà hoàn toàn không trải qua quá trình lên men, do đó trà xanh gần như không chứa caffeine. Trà đen là loại trà trải qua quá trình lên men dài nhất, còn trà ô long thì thời gian lên men ngắn hơn trà đen.

4.1 Với gốc hóa học tự do

Gốc hóa học tự do có khả năng gây tổn thương cho các tế bào, từ đó dẫn tới nhiều căn bệnh khác nhau. Cơ thể sản sinh ra gốc hóa học từ trong quá trình chuyển hóa thức ăn và khi ánh sáng mặt trời tác động lên da. Gốc hóa học tự do cũng có thể bắt nguồn từ đồ ăn thức uống con người tiêu thụ. Trà và cà phê với thành phần chứa các chất chống oxy hóa sẽ giúp bảo vệ cơ thể trước tác động của các gốc hóa học tự do.

4.2 Với đái tháo đường tuýp 2

Cả trà và cà phê đều có mối liên hệ với việc làm giảm nguy cơ xuất hiện đái tháo đường tuýp 2. Trong cà phê chứa nhiều các chất chống oxy hóa giúp cơ thể duy trì và kiểm soát ổn định nồng độ đường huyết, là yếu tố tối quan trọng trong bệnh cảnh của đái tháo đường. Các chất chống oxy hóa có trong trà có thể giúp cơ thể xử lí lượng đường trong máu.

4.3 Với phòng ngừa bệnh Parkinson

Trà và cà phê có thể giúp ngăn ngừa bệnh Parkinson - là một căn bệnh nghiêm trọng tấn công vào các tế bào thần kinh ở não bộ và khiến cơ thể khó vận động. Một số nghiên cứu gợi ý caffeine có thể làm giảm nhẹ các triệu chứng sớm của bệnh Parkinson, trong khi các nghiên cứu khác cho thấy uống cà phê và trà có thể là biện pháp phòng ngừa bệnh Parkinson hàng đầu.

4.4 Với ngăn ngừa bệnh lý tim mạch

Đã từng có thời gian bác sĩ nghĩ rằng bệnh nhân nên giảm bớt việc tiêu thụ trà và cà phê do lo ngại thành phần caffeine, nhưng giờ mọi suy nghĩ đã thay đổi, bởi caffeine có khả năng bảo vệ cơ thể trước bệnh lý tim mạch. Trong một nghiên cứu, những người uống từ 3 tới 5 cốc cà phê mỗi ngày sẽ ít bị lắng đọng canxi ở mạch vành hơn, từ đó làm giảm nguy cơ xuất hiện bệnh lý tim mạch.

4.5 Với bệnh lý về gan

Uống từ 3 cốc cà phê trở lên mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan. Trong thành phần cà phê chứa hơn 100 hợp chất hóa học khác nhau, và các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu tác dụng của chúng cũng như cách phối hợp chúng với nhau để điều trị các bệnh về gan.

4.6 Với đột quỵ

Uống một cốc trà hoặc cà phê mỗi ngày có thể giúp làm giảm nguy cơ xuất hiện đột quỵ. Lí do có thể là vì cà phê có khả năng làm giảm viêm và giúp kiểm soát nồng độ đường máu. Uống trà đen có mối liên quan tới việc hạ thấp huyết áp, từ đó cũng giúp giảm nguy cơ mắc đột quỵ.

4.7 Với ung thư

Trà xanh và cà phê có thể giúp ngăn ngừa ung thư vú và ung thư tiền liệt tuyến, trong khi tất cả các loại trà đều có thể giúp bảo vệ trước các loại ung thư của buồng trứng và dạ dày. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng các chất chống oxy hóa trong trà, gồm một chất có tên là polyphenol, đã mang lại tác dụng như vậy.

4.8 Với bệnh Alzheimer

Đây là một rối loạn tấn công vào các tế bào thần kinh của não bộ, gây ra mất trí nhớ, thay đổi cách suy nghĩ và hành vi. Cà phê có chứa các chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ các tế bào thần kinh, còn trà xanh được cho rằng chứa các chất chống lại những protein có khả năng là nguyên nhân gây ra bệnh.

4.9 Với sỏi túi mật

Cà phê có khả năng làm giảm nguy cơ xuất hiện sỏi túi mật do nó kích thích mật di chuyển khỏi túi mật nhiều hơn, và làm giảm khả năng xuất hiện cholesterol tinh thể hóa thành sỏi trong túi mật.

4.10 Giúp giảm cân

Nếu sử dụng trà hoặc cà phê nguyên bản chứa ít năng lượng thay thế cho những thức uống có đường bổ sung thì cơ thể có thể dễ giảm cân hơn. Trà và cà phê nguyên bản gần như không chứa năng lượng, và hiển nhiên chúng sẽ không mang lại tác dụng gì nếu thêm đường, sữa hoặc kem trước khi uống.

Bên cạnh các lợi ích vừa nêu ở trên, nếu tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể khiến cơ thể xuất hiện lo âu hoặc kích thích và gây ra hiện tượng khó ngủ. Nó cũng có thể khiến cơ thể khó hấp thụ canxi, ảnh hưởng trực tiếp tới xương.