Đái tháo đường type 2: Yếu tố nguy cơ, Tiên lượng và Phòng ngừa - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Yếu tố nguy cơ đái tháo đường típ2

• Tiền căn gia đình có bệnh nhân đái tháo đường típ 2 (cha me hoặc anh chị em ruột)
• Béo phì hoặc qúa cân (chỉ số khối cơ thể BMI > 25kg/m2): Đặc biệt béo phì vùng bụng hoặc béo phì trung tâm; Nguy cơ gia tăng khi gia tăng trọng lượng cơ thể; Sự phân bố mỡ cũng là một yếu tố (Béo phì dạng nam (mỡ vùng bụng trên) có nguy cơ cao hơn béo phì dạng nữ (mỡ vùng mông và đùi)
• Thói quen không vận động
• Chủng tộc/dân tộc: nguy cơ cao xảy ra ở Mỹ Châu Á ,Mỹ Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha ; Mỹ bản xứ, bán đảo Thái Bình Dương
• Rối lọan dung nạp đường hay rối lọan đường huyết đói trước đó : 40% nguy cơ phát triển thành đái tháo đường típ 2 trong 5 năm tiếp theo
• HbA1C 5,7-6,4% (một định nghĩa của tiền tiểu đường)
• Tiền căn đái tháo đường thai kỳ hay sinh con trên 4 kg
• Ngoài ta còn có  Tăng huyết áp (Huyết áp > 140/90 mmHg); Mức HDL < 35mg/dL(0,9mmol/L và hoặc triglyceride > 250mg/dL (282 mmol/L);
• Buồng trứng đa nang;
• Chứng gai đen;
• Tiền căn bệnh mạch máu;
• Hút thuốc lá: nguy cơ gia tăng khi số lượng thuốc lá một ngày gia tăng
• Chế độ ăn: Chế độ ăn vùng địa trung hải làm giảm nguy cơ bệnh còn Chế độ ăn miền tây đặc trưng (sử dụng thực phẩm nhiều thịt và mỡ hàng ngày)làm gia tăng nguy cơ
• Trẻ con sử dụng nhiều thức uống có đường làm gia tăng nguy cơ
• Nguy cơ thấp hơn có thể thay đổi với: Sử dụng quả hạch nhiều; sử dụng nhiều thức ăn chứa nhiều chất xơ và có một vài nghiên cứu đề xuất một nguy cơ thấp hơn đi kèm với sử dụng cà phê và trà xanh

Tiên lượng bệnh

Bệnh tim mạch là nguyên nhân dẫn đến tử vong

• Tốc độ tử vong do bởi bệnh tim mạch là cao gấp 2-4 lần đối với bệnh nhân trưởng thành có bệnh đái tháo đường so với người trưởng thành không có bệnh đái tháo đường
• Tiên lượng nếu bệnh mạch vành hay nhồi máu cơ tim xuất hiện xấu hơn đối với người không có bệnh đái tháo đường.
• Bệnh mạch vành có khuynh hướng  ảnh hưởng nhiều mạch máu.
• Sau khi kiểm soát tất cả những yếu tố nguy cơ tim mạch được biết, thì đái tháo đường típ 2 làm tăng tốc độ tử vong tim mạch gấp 2 lần đối với nam và gấp 4 lần đối với nữ.
• Đột quỵ: nguy cơ đột quị tăng 2-4 lần ở người trưởng thành có bệnh đái tháo đường và có khoảng 65% tử vong do bởi bệnh tim mạch và đột quị(những biến chứng mạch máu lớn)

Bệnh về mắt: Những bệnh nhân đái tháo đường có nguy cơ mù lòa cao gấp 25 lần so với ngưới không có bệnh đái tháo đường.

Bệnh thận đái tháo đường là nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ bệnh tật và tử vong liên quan đến đái tháo đường.

Phòng ngừa

• Tích cực khích lệ những bệnh nhân để duy trì chỉ số cơ thể bình thường. 
• Khích lệ bệnh nhân để tham gia hoạt động thể dục đều đặn. 
• Những hướng dẫn có liên quan khuyến cáo tiếp tục hỗ trợ chương trình.
• Mục tiêu : giảm 5-10% cân nặng và vận động thể dục > 150 phút/ 1 tuần với vận động mức độ vừa phải chẳng hạn như đi bộ.
• Theo dõi những lời hướng dẫn đã đề xuất.
• Metformin nên được dùng đối với những đối tượng nguy cơ cao (rối loạn đường huyết đói hoặc rối loạn dung nạp glucose cộng với 1 yếu tố nguy cơ khác).

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn