7 lợi ích đã được khoa học chứng minh của axit hyaluronic

Axit hyaluronic là gì?

Axit hyaluronic, hay còn được gọi là hyaluronan, là một chất dạng nhầy, trong suốt được tạo ra tự nhiên trong cơ thể.

Axit hyaluronic tập trung chủ yếu trong da, mô liên kết và mắt.

Chức năng chính của axit hyaluronic là giữ nước để giữ ẩm cho các mô.

Axit hyaluronic có rất nhiều ứng dụng khác nhau, chẳng hạn như là thành phần trong sản phẩm chăm sóc da, thuốc nhỏ mắt, thuốc tiêm và cả thực phẩm chức năng.

Dưới đây là 7 lợi ích đã được khoa học chứng minh của axit hyaluronic.

Các lợi ích của axit hyaluronic

1. Giúp da mềm mại, ẩm mượt

Axit hyaluronic có tác dụng giúp làn da mềm mại, căng mịn hơn.

Khoảng một nửa lượng axit hyaluronic trong cơ thể tập trung trong da. Tại đây, axit hyaluronic liên kết với nước để giữ ẩm cho da.

Tuy nhiên, quá trình lão hóa tự nhiên và sự tiếp xúc với những tác nhân gây hại như bức xạ tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, khói bụi và chất gây ô nhiễm sẽ làm giảm lượng axit hyaluronic trong da.

Uống bổ sung axit hyaluronic sẽ giúp tăng lượng axit hyaluronic cho cơ thể và làn da.

Một nghiên cứu đã chứng minh uống 120 – 240 mg axit hyaluronic mỗi ngày trong ít nhất một tháng giúp làm tăng đáng kể độ ẩm của da và giảm tình trạng khô da ở người lớn. (1)

Làn da đủ ẩm cũng sẽ trở nên căng mịn hơn và giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn.

Khi thoa trực tiếp lên da, axit hyaluronic cũng có tác dụng làm mờ nếp nhăn, giảm mẩn đỏ và viêm da.

Nhờ tác dụng này nên axit hyaluronic được sử dụng trong một số loại chất làm đầy (filler) để trẻ hóa khuôn mặt.

Tóm tắt: Bổ sung axit hyaluronic giúp tăng độ ẩm cho da và giảm nếp nhăn. Bôi axit hyaluronic trực tiếp trên da có tác dụng làm dịu mẩn đỏ và viêm da. Tiêm chất làm đầy chứa axit hyaluronic giúp làm cho da săn chắc hơn.

2. Tăng tốc độ lành vết thương

Axit hyaluronic đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương.

Hợp chất này có tự nhiên trong da và nồng độ sẽ tăng lên khi có tổn thương cần phục hồi.

Axit hyaluronic giúp vết thương mau lành hơn bằng cách điều chỉnh mức độ phản ứng viêm và báo cho cơ thể tạo ra nhiều mạch máu hơn ở vùng bị tổn thương.

Bôi axit hyaluronic lên vết thương ngoài da đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm kích thước vết thương và giúp giảm đau nhanh hơn. (2)

Axit hyaluronic còn có đặc tính kháng khuẩn nên có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng khi bôi trực tiếp lên vết thương hở.

Ngoài ra, axit hyaluronic còn giúp hỗ trợ điều trị bệnh nha chu, tăng tốc độ lành lại sau khi phẫu thuật răng miệng và giảm viêm loét khi được sử dụng tại chỗ trong khoang miệng.

Mặc dù các nghiên cứu về gel và serum chứa axit hyaluronic đều cho kết quả đầy hứa hẹn nhưng vẫn chưa có nghiên cứu nào kiểm chứng liệu viên uống axit hyaluronic có mang lại những lợi ích tương tự hay không.

Tuy nhiên, vì việc bổ sung qua đường uống cũng làm tăng lượng axit hyaluronic trong da nên có khả năng là sẽ đem lại các lợi ích giống như sản phẩm bôi da.

Tóm tắt: Bôi trực tiếp axit hyaluronic lên vết thương hở giúp vết thương lành lại nhanh hơn và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Cần nghiên cứu thêm để kiểm chứng xem viên uống axit hyaluronic có mang lại hiệu quả tương tự hay không.

3. Giảm đau xương khớp

Axit hyaluronic không chỉ tập trung trong da mà còn có trong khớp xương với vai trò bôi trơn cho các khớp.

Khi khớp được bôi trơn, các xương sẽ ít ma sát với nhau khi chuyển động và điều này giúp giảm đau nhức.

Bổ sung axit hyaluronic rất có ích cho những người bị viêm xương khớp - một dạng bệnh thoái hóa khớp xảy ra do sự hao mòn của các khớp theo thời gian.

Nghiên cứu cho thấy uống 80 – 200 mg axit hyaluronic mỗi ngày trong ít nhất 2 tháng giúp làm giảm đáng kể tình trạng đau đầu gối ở những người bị viêm xương khớp, đặc biệt là những người từ 40 đến 70 tuổi. (3)

Axit hyaluronic cũng có thể được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau. Tuy nhiên, một bản phân tích tổng hợp các nghiên cứu được thực hiện trên tổng cộng 12.000 người trưởng thành đã kết luận phương pháp này chỉ cho hiệu quả giảm đau ở mức độ thấp nhưng lại có nguy cơ cao xảy ra tác dụng phụ. (4, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22868835

Một số nghiên cứu cho thấy rằng kết hợp bổ sung axit hyaluronic qua đường uống và tiêm có thể kéo dài hiệu quả giảm đau và giảm tần suất phải tiêm lại.

Tóm tắt: Bổ sung axit hyaluronic giúp giảm đau khớp ở những người bị viêm xương khớp. Cũng có thể tiêm axit hyaluronic trực tiếp vào vùng bị đau nhưng cách này đi kèm với nhiều rủi ro.

4. Làm dịu các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản

Nghiên cứu mới đây cho thấy rằng uống bổ sung axit hyaluronic có thể giúp làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng mà axit dạ dày trào ngược lên cổ họng, gây nóng rát khó chịu và làm tổn thương niêm mạc thực quản.

Axit hyaluronic có tác dụng làm dịu lớp niêm mạc bị tổn thương của thực quản và đẩy nhanh quá trình phục hồi.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy rằng thoa hỗn hợp axit hyaluronic và chondroitin sulfate lên mô họng bị tổn thương do axit giúp mô lành nhanh hơn nhiều so với khi để mô lành tự nhiên.

Các nghiên cứu trên người cũng đã phát hiện ra những lợi ích tương tự.

Trong một nghiên cứu, việc uống axit hyaluronic và chondroitin sulfate cùng với thuốc giảm axit dạ dày đã giúp làm giảm các triệu chứng trào ngược hiệu quả hơn 60% so với khi chỉ dùng thuốc giảm axit. (5)

Một nghiên cứu khác cho thấy viên uống axit hyaluronic có hiệu quả làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản cao hơn gấp 5 lần so với giả dược.

Đây là một lĩnh vực nghiên cứu vẫn còn tương đối mới và cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để chứng minh những kết quả này. Tuy nhiên, những kết quả có được đến nay đều rất hứa hẹn.

Tóm tắt: Bổ sung axit hyaluronic và chondroitin sulfate giúp làm giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản.

5. Giảm khô mắt

Khô mắt xảy ra do tuyến lệ giảm tiết nước mắt hoặc nước mắt bị bay hơi quá nhanh. Đây là một vấn đề phổ biến ở người lớn tuổi.

Vì axit hyaluronic có khả năng giữ ẩm tuyệt vời nên thường được sử dụng trong các loại thuốc điều trị khô mắt.

Thuốc nhỏ mắt có chứa 0,2 – 0,4% axit hyaluronic đã được chứng minh là làm giảm các triệu chứng khô mắt và cải thiện sức khỏe mắt.

Kính áp tròng có chứa axit hyaluronic phóng thích chậm cũng đang được nghiên cứu làm phương pháp điều trị cho chứng khô mắt.

Ngoài ra, thuốc nhỏ mắt chứa axit hyaluronic thường được sử dụng sau phẫu thuật mắt để giảm viêm và tăng tốc độ lành vết thương.

Mặc dù việc bôi trực tiếp axit hyaluronic lên mắt đã được chứng minh là có công dụng làm giảm khô mắt và cải thiện sức khỏe mắt nhưng vẫn chưa rõ liệu rằng uống axit hyaluronic có mang lại tác dụng tương tự hay không.

Cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào kiểm chứng tác động của việc bổ sung axit hyaluronic qua đường uống đến bệnh khô mắt nhưng từ những kết quả nghiên cứu đã có được thì có thể thấy đây là một phương pháp điều trị tiềm năng.

Tóm tắt: Axit hyaluronic có tự nhiên trong mắt và là một thành phần có trong nhiều loại thuốc nhỏ mắt điều trị khô mắt. Cần nghiên cứu thêm để xem liệu bổ sung axit hyaluronic qua đường uống có mang lại hiệu quả tương tự hay không.

6. Tăng cường sức khỏe xương

Một số nghiên cứu đã được thực hiện trên động vật để đánh giá tác động của viên uống axit hyaluronic đến sức khỏe xương.

Hai nghiên cứu đã phát hiện ra rằng uống bổ sung axit hyaluronic giúp làm chậm tốc độ mất xương ở những con chuột bị thiếu xương, giai đoạn đầu của quá trình giảm mật độ khoáng xương trước khi bị loãng xương.

Trong các nghiên cứu trong ống nghiệm, liều lượng cao axit hyaluronic đã làm tăng hoạt động của nguyên bào xương - các tế bào có chức năng tạo ra mô xương mới.

Mặc dù tác động của axit hyaluronic đến sức khỏe xương của con người vẫn chưa được nghiên cứu nhưng các nghiên cứu ban đầu trên động vật và nghiên cứu trong ống nghiệm đều cho kết quả đầy hứa hẹn.

Tóm tắt: Nghiên cứu trên động vật và nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy rằng liều lượng cao axit hyaluronic có thể giúp ngăn ngừa mất xương nhưng cần thêm nghiên cứu để kiểm chứng lợi ích này đối với sức khỏe xương của con người.

7. Giảm triệu chứng viêm bàng quang

Viêm bàng quang kẽ là một bệnh mạn tính gây ra các triệu chứng như đau bụng, căng tức và đau ở vùng chậu, cùng với cảm giác thường xuyên buồn tiểu gấp.

Mặc dù nguyên nhân gây viêm bàng quang kẽ chưa được xác định rõ nhưng axit hyaluronic đã được chứng minh là có thể giúp giảm đau và tần suất đi tiểu ở những người mắc bệnh lý này. Để giảm các triệu chứng viêm bàng quang kẽ, axit hyaluronic được đưa trực tiếp vào bàng quang qua một ống thông.

Chưa rõ tại sao axit hyaluronic lại có thể làm giảm các triệu chứng viêm bàng quang kẽ nhưng các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng hợp chất này giúp phục hồi tổn thương mô bàng quang, làm cho mô bớt nhạy cảm hơn với cơn đau.

Các nghiên cứu vẫn chưa xác định được liệu bổ sung axit hyaluronic qua đường uống có mang lại tác dụng tương tự hay không.

Tóm tắt: Khi đưa trực tiếp vào bàng quang, axit hyaluronic có thể làm giảm triệu chứng viêm bàng quang kẽ nhưng chưa chắc uống axit hyaluronic cũng sẽ mang lại tác dụng này.

Các tác dụng phụ của ait hyaluronic

Axit hyaluronic nói chung rất an toàn, hầu như không có tác dụng phụ.

Vì cơ thể sản sinh ra axit hyaluronic một cách tự nhiên nên rất hiếm khi xảy ra phản ứng dị ứng khi sử dụng hợp chất này.

Một nghiên cứu được thực hiện ở 60 người bị viêm xương khớp uống 200 mg axit hyaluronic mỗi ngày trong vòng một năm cho thấy không có tác dụng phụ nào xảy ra.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của axit hyaluronic trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú vẫn chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Vì vậy phụ nữ mang thai và cho con bú không nên uống axit hyaluronic hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống.

Ngoài ra, có một số bằng chứng cho thấy các tế bào ung thư nhạy cảm với axit hyaluronic và việc uống axit hyaluronic có thể khiến các tế bào này phát triển nhanh hơn.

Vì lý do này nên những người bị ung thư hoặc có tiền sử ung thư không nên uống axit hyaluronic.

Tiêm axit hyaluronic vào da hoặc khớp có nguy cơ xảy ra tác dụng phụ cao hơn. Tuy nhiên, các phản ứng tiêu cực chủ yếu là do quy trình tiêm chứ không phải bản thân axit hyaluronic.

Tóm tắt: Axit hyaluronic nói chung rất an toàn nhưng những phụ nữ đang mang thai, cho con bú hoặc bị ung thư không nên uống bổ sung axit hyaluronic.

Tóm tắt bài viết

Axit hyaluronic mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và hầu hết mọi người đều có thể uống bổ sung hợp chất này.

Axit hyaluronic nổi tiếng với các lợi ích đối với làn da, đặc biệt là làm mềm da, giảm khô da, làm mờ nếp nhăn và tăng tốc độ lành vết thương.

Axit hyaluronic còn có tác dụng giảm đau khớp ở những người bị viêm xương khớp.

Các lợi ích khác của axit hyaluronic còn giảm khô mắt, làm giảm triệu chứng viêm bàng quang kẽ và trào ngược dạ dày thực quản.