6 loại thực phẩm có lợi cho tuyến tiền liệt
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, bao gồm cả sức khỏe tuyến tiền liệt.
Ăn các loại thực phẩm lành mạnh, có lợi cho tuyến tiền liệt có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt và thậm chí là cả ung thư tuyến tiền liệt.
Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới.
Mặc dù vẫn cần nghiên cứu thêm để làm rõ ảnh hưởng của chế độ ăn uống đến sức khỏe tuyến tiền liệt nhưng theo một số chuyên gia, chế độ ăn nhiều chất béo và nhiều đường có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Một số nghiên cứu đã cho thấy rằng những nam giới ăn nhiều sản phẩm từ sữa và bổ sung nhiều canxi (từ thực phẩm tự nhiên hoặc thực phẩm chức năng) có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác nhận điều này.
Tuy rằng vẫn chưa thể kết luận loại thực phẩm nào làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt nhưng 6 loại thực phẩm và đồ uống dưới đây đã được chứng minh là có nhiều đặc tính có lợi giúp phòng ngừa các bệnh về tuyến tiền liệt.
1. Cà chua
Một số loại trái cây và rau củ, gồm có cà chua, có chứa một chất chống oxy hóa mạnh có tên là lycopene. Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều lycopene có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. (1)
Mặc dù cần nghiên cứu thêm để xác nhận nhưng theo một tổng quan tài liệu gồm 24 nghiên cứu, nam giới ăn nhiều cà chua có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn so với nam giới ăn ít cà chua.
Lycopene có thể làm giảm tổn thương tế bào và làm chậm quá trình hình thành tế bào ung thư. Lycopene là một chất chống oxy hóa, có nghĩa là giúp bảo vệ các tế bào khỏi tổn hại do gốc tự do.
Do lycopene liên kết chặt chẽ với thành tế bào của cà chua sống nên khi ăn cà chua sống, cơ thể sẽ khó hấp thụ lycopene hơn so với khi ăn cà chua nấu chín hoặc xay nhuyễn.
Cà chua có thể kết hợp cùng rất nhiều loại thực phẩm và nấu được rất nhiều món ăn khác nhau.
Bạn cũng có thể uống nước ép cà chua. Tốt nhất nên mua cà chua tươi về tự ép nước. Nếu mua nước ép đóng chai thì nên chọn loại nguyên chất không đường và có hàm lượng natri thấp.
Tóm tắt: Cà chua chứa lycopene - một chất chống oxy hóa mạnh có thể làm giảm mắc nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
2. Bông cải xanh
Bông cải xanh là một loại rau giàu dinh dưỡng có chứa nhiều hợp chất phức tạp có thể giúp phòng ngừa bệnh ung thư.
Một số nghiên cứu cho thấy ăn bông cải xanh và các loại rau họ cải khác giúp làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. (2)
Lý do dẫn đến điều này vẫn chưa được giải thích rõ nhưng theo các nhà nghiên cứu, lợi ích chống ung thư đến từ một số hóa chất thực vật có trong các loại rau họ cải như sulforaphane (chất này có rất nhiều trong mầm bông cải xanh). Các hóa chất thực phẩm này có khả năng tiêu diệt các tế bào ung thư mà không gây tổn hại đến các tế bào tuyến tiền liệt khỏe mạnh.
Các loại rau họ cải khác gồm có bông cải trắng, bắp cải, cải xoăn, cải thìa, cải thảo, cải ngồng, cải cúc,…
Bạn có thể dùng bông cải xanh để làm món xào, hầm, nấu canh, luộc, hấp, nấu súp hoặc làm salad.
Tóm tắt: Bông cải xanh có chứa sulforaphane và các hợp chất chống ung thư khác có khả năng tấn công và tiêu diệt tế bào ung thư một cách có chọn lọc.
3. Trà xanh
Trà xanh từ lâu đã nổi tiếng là một loại đồ uống rất tốt cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu đã tìm hiểu về tác dụng của trà xanh trong phòng ngừa và điều trị bệnh ung thư.
Bằng chứng cho thấy rằng các hợp chất có trong trà xanh có thể làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt bằng cách ngăn chặn sự phát triển khối u, can thiệp vào sự chết tế bào và quá trình truyền tín hiệu hormone.
Những lợi ích mà trà xanh mang lại cho sức khỏe chủ yếu là nhờ các hợp chất:
- Dẫn xuất của xanthine
- Epigallocatechin gallate (EGCG)
- Epicatechin
Bạn có thể uống một tách trà xanh vào mỗi sáng thay cho cà phê. Nếu sợ bị mất ngủ hoặc muốn hạn chế caffeine thì hãy tìm mua những loại trà xanh khử caffeine hoặc uống trà xanh pha loãng. Còn nếu không thích uống trà xanh thì bạn có thể pha trà xanh, sau đó để nguội và trộn cùng sinh tố hoặc sử dụng bột trà xanh.
Tóm tắt: Trà xanh chứa nhiều hợp chất có lợi, trong đó có cả những chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp phòng ngừa ung thư.
4. Các loại đậu và đậu nành
Các loại đậu, đặc biệt là đậu nành có chứa phytoestrogen – một nhóm hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học.
Một trong những loại phytoestrogen chính trong đậu nành là isoflavone. Một nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều phytoestrogen nhất có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn 20% so với nhóm ăn ít nhất. (3)
Tác dụng chống ung thư của phytoestrogen có thể đến từ đặc tính chống oxy hóa, tác dụng điều hòa nội tiết tố và can thiệp vào sự chết tế bào của nhóm hợp chất này.
Mặc dù vẫn cần nghiên cứu thêm trước khi đưa ra kết luận nhưng một số nghiên cứu đã cho thấy isoflavone trong đậu nành có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), ăn đậu nành có thể giúp làm giảm nồng độ kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA).
PSA là một loại protein được sản xuất bởi các tế bào tuyến tiền liệt. Nồng độ PSA trong máu cao có thể là dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt. Xét nghiệm máu đo nồng độ PSA là một phương pháp sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.
Nghiên cứu trên còn chỉ ra rằng đậu nành sẽ có hiệu quả cao hơn khi ăn cùng với các loại thực phẩm có đặc tính chống ung thư khác.
Làm thế nào để thêm nhiều đậu và đậu nành vào chế độ ăn uống
Các loại đậu là một nguồn protein thực vật dồi dào và có thể sử dụng thay cho các nguồn protein động vật như thịt. Hoặc bạn cũng có thể thường xuyên thêm các loại thực phẩm này vào bữa ăn hàng ngày.
Các loại đậu có thể chế biến thành rất nhiều món, từ món mặn cho đến món ngọt.
Để tăng lượng phytoestrogen, bạn có thể ăn các sản phẩm làm từ đậu nành như đậu phụ, váng đậu, bột đậu nành, tempeh hay sữa đậu nành.
Tóm tắt: Các loại đậu như đậu nành, có chứa phytoestrogen, một nhóm hợp chất thực vật có thể giúp ngăn chặn sự phát triển khối u ác tính.
5. Quả lựu
Giống như trà xanh, lựu cũng là một nguồn chất chống oxy hóa dồi dào.
Quả lựu thậm chí còn được mệnh danh là một “siêu thực phẩm” nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao. Chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa các bệnh mạn tính do stress oxy hóa, chẳng hạn như ung thư.
Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, một số thành phần hoạt tính sinh học trong nước ép lựu có thể giúp ức chế sự phát triển tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
Các nghiên cứu trên động vật và nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra rằng nước ép lựu và chiết xuất lựu có tác dụng ức chế sự hình thành một số loại tế bào ung thư tuyến tiền liệt nhưng cần có thêm nghiên cứu trên người để kiểm chứng điều này.
Bạn có thể mua lựu tươi về tự ép nước uống hoặc mua nước ép lựu đóng chai nhưng hãy chọn loại nguyên chất không đường. Nếu cảm thấy nước ép lựu có mùi hơi nồng và khó uống thì có thể pha loãng với nước hoặc ép cùng các loại quả khác.
Ngoài ra, bạn cũng có thể ăn lựu tươi.
Tóm tắt: Lựu có chứa nhiều chất chống oxy hóa. Các nghiên cứu trên động vật và nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng thường xuyên uống nước ép lựu có thể giúp ức chế sự hình thành một số loại tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
6. Cá
Chất béo không bão hòa đa, gồm có axit báo omega-3 và omega-6, là những axit béo thiết yếu, có nghĩa là cơ thể không thể tự tạo ra mà chỉ có thể hấp thụ từ thực phẩm.
Chế độ ăn uống có sự cân bằng giữa axit béo omega-3 và omega-6 có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Một số tổng quan tài liệu đã chỉ ra rằng ăn nhiều thực phẩm giàu axit béo omega-3 giúp làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt mức độ cao và nguy cơ tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa, đặc biệt là nghiên cứu trên người để xác nhận điều này. (4, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5736071/
Một trong những loại thực phẩm giàu axit béo omega-3 là các loại cá béo như cá hồi, cá trích, cá thu, cá cơm và cá mòi.
Tóm tắt: Các loại cá béo, chẳng hạn như cá hồi và cá thu, chứa nhiều axit béo omega-3 – một nhóm chất béo tốt có lợi cho sức khỏe. Chế độ ăn nhiều axit béo omega-3 có thể giúp giữ cho tuyến tiền liệt khỏe mạnh.
Tóm tắt bài viết
Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể giúp bảo vệ sức khỏe tuyến tiền liệt và giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. Một số ví dụ có thể kể đến như cà chua, bông cải xanh, trà xanh, các loại đậu, lựu và cá. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để làm rõ ảnh hưởng của chế độ ăn uống đến sức khỏe tuyến tiền liệt.
Nếu đang điều trị các bệnh về tuyến tiền liệt, đặc biệt là ung thư thì bạn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào trong chế độ ăn uống. Lý do là vì một số loại thực phẩm có thể tương tác với các loại thuốc đang dùng.
Tuy nhiên, các loại thực phẩm và đồ uống kể trên đều rất bổ dưỡng và an toàn. Ăn những thực phẩm này kết hợp với lối sống điều độ, lành mạnh sẽ giúp phòng ngừa nhiều bệnh tật và duy trì sức khỏe tốt.
Một số nghiên cứu cho thấy chuyển sang chế độ ăn dựa trên thực vật có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt di căn ở những người bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chế độ ăn dựa trên thực vật có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở những người chưa mắc bệnh.
Hai nguyên nhân phổ biến gây ra các vấn đề về bàng quang là bàng quang tăng hoạt (bàng quang hoạt động quá mức) và tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt). Cùng tìm hiểu về điểm khác nhau giữa hai tình trạng này.
Ngày nay đã có nhiều loại thuốc để làm giảm các triệu chứng của vấn đề này. Tadalafil (Cialis) và tamsulosin (Flomax) là hai trong số các loại thuốc được sử dụng phổ biến để điều trị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.
Flomax (tamsulosin) là một loại thuốc chẹn alpha được sử dụng để điều trị triệu chứng tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt).
Caffeine có đặc tính lợi tiểu, có nghĩa là làm tăng tốc độ sản xuất nước tiểu. Caffeine còn có thể làm tăng cảm giác và sự co bóp bàng quang. Vì thế nên caffeine có thể còn làm tăng triệu chứng tiểu gấp và đi tiểu nhiều lần ở những người bị tăng sản tuyến tiền liệt lành tính.