Liệu pháp áp lạnh trong điều trị ung thư cổ tử cung

Liệu pháp áp lạnh là gì?

Liệu pháp áp lạnh (cryotherapy) hay phẫu thuật lạnh (cryosurgery) là một thủ thuật sử dụng nitơ lỏng để phá hủy các tế bào tiền ung thư ở cổ tử cung. Cổ tử cung là bộ phận nằm bên dưới tử cung và bên trên âm đạo. Khi những tế bào không bình thường này bị phá hủy thì cơ thể sẽ thay thế chúng bằng những tế bào mới, khỏe mạnh và nhờ đó ngăn ngừa được ung thư.

Liệu pháp áp lạnh còn được sử dụng để điều trị một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) như mụn cóc sinh dục.

Liệu pháp áp lạnh cổ tử cung được thực hiện khi bệnh nhân còn tỉnh táo mà không cần gây mê toàn thân. Quy trình thực hiện rất nhanh chóng, thường chỉ mất khoảng 10 phút là hoàn tất.

Cần chuẩn bị gì trước khi điều trị?

Hỏi bác sĩ xem có thể dùng thuốc giảm đau trước khi làm thủ thuật để giảm bớt đau đớn hay không. Thủ thuật này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy choáng, chóng mặt nên cần có người đi cùng để đưa về. Ngoài ra cần mang theo băng vệ sinh vì sẽ xảy ra hiện tượng tiết dịch âm đạo và có thể còn ra một ít máu sau thủ thuật.

Quy trình thực hiện

Bệnh nhân cần cởi đồ ở phần thân dưới và sau đó nằm lên bàn khám phụ khoa, đặt hai chân lên bàn đạp ở hai bên, giống như khi làm xét nghiệm Pap.

Bác sĩ đưa dụng cụ mỏ vịt vào âm đạo để tách rộng thành âm đạo. Sau đó có thể cần kiểm tra cổ tử cung bằng máy soi cổ tử cung. Điều này giúp bác sĩ có thể quan sát rõ hơn để xác định được tất cả các tế bào bất thường.

Sau đó, bác sĩ đưa thiết bị áp lạnh vào âm đạo và ấn lên cổ tử cung. Khí nitơ ở nhiệt độ khoảng -50ºC sẽ làm lạnh đầu kim loại của thiết bị, đông lạnh và tiêu diệt các tế bào bất thường. Ở bước này, bệnh nhân sẽ có cảm giác hơi lạnh và đau nhẹ ở bụng dưới.

Để có hiệu quả cao nhất thì bác sĩ sẽ giữ đầu của thiết bị áp lạnh trên cổ tử cung trong 3 phút rồi lấy ra khoảng 5 phút và sau đó lặp lại quy trình.

Chăm sóc sau áp lạnh cổ tử cung

Bệnh nhân sẽ được hẹn quay lại làm xét nghiệm Pap sau 3 đến 6 tháng kể từ khi làm thủ thuật để đảm bảo các tế bào bất thường đã bị phá hủy hoàn toàn và không phát triển trở lại. Sau đó cần tái khám định kỳ hàng năm hoặc thường xuyên hơn. Liệu pháp áp lạnh cổ tử cung có tỷ lệ thành công khoảng 85 đến 90%. Nếu các tế bào bất thường vẫn còn sau 3 đến 6 tháng thì có thể điều trị bằng một phương pháp khác.

Nói chung, bệnh nhân sẽ có thể sinh hoạt trở lại bình thường ngay sau khi điều trị xong. Tuy nhiên, không được thụt rửa, sử dụng tampon hoặc quan hệ tình dục đường âm đạo trong 2 đến 3 tuần sau khi thực hiện liệu pháp áp lạnh để cổ tử cung có thể lành lại hoàn toàn.

Nếu như đang uống thuốc tránh thai thì cứ tiếp tục dùng như bình thường.

Trong 1 hoặc 2 tuần đầu tiên sau khi áp lạnh cổ tử cung sẽ xảy ra hiện tượng dịch tiết âm đạo ra nhiều, lỏng, hơi ngả vàng hoặc có lẫn máu. Đây là những hiện tượng hoàn toàn bình thường và là cách mà cơ thể loại bỏ các tế bào đã chết.

Những vấn đề không mong muốn

Vấn đề phổ biến nhất mà nhiều người gặp phải trong quá trình thực hiện liệu pháp áp lạnh cổ tử cung là hơi đau ở bụng dưới.

Ngay sau khi thủ thuật hoàn tất, một số người bị chóng mặt khi đứng dậy. Nếu gặp hiện tượng này thì cần nói với bác sĩ. Có thể chỉ cần ngồi nghỉ một vài phút là sẽ đỡ.

Một số vấn đề hiếm gặp khi áp lạnh cổ tử cung gồm có:

• Ra máu nhiều
• Nhiễm trùng
• Ngất xỉu
• Bùng phát triệu chứng viêm vùng chậu nếu đang mắc phải
• Bỏng lạnh trong âm đạo

Liệu pháp điều trị này có thể gây chảy máu và nhiễm trùng nhẹ vì thiết bị được đưa vào âm đạo tử bên ngoài. Cần báo cho bác sĩ hoặc đến bệnh viện ngay nếu gặp bất kỳ biểu hiện nào dưới đây:

• Sốt cao
• Có cảm giác ớn lạnh
• Dịch tiết âm đạo có mùi khó chịu
• Đau bụng dữ dội

Trong một số ít trường hợp, liệu pháp áp lạnh có thể gây hình thành sẹo ở cổ tử cung, khiến cho cổ tử cung hẹp lại và dẫn đến khó thụ thai hoặc có thể mang thai nhưng lại khó giữ hay phải sinh mổ. Khi hình thành sẹo sau áp lạnh cổ tử cung thì bệnh nhân sẽ được theo dõi sát sao hơn khi mang thai. Hẹp cổ tử cung còn gây đau bụng dữ dội hơn vào kỳ kinh nguyệt hàng tháng.

Liệu pháp áp lạnh cổ tử cung có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ, do đó không nên thực hiện cho những phụ nữ đang mang thai trừ khi bác sĩ xác nhận không còn lựa chọn nào khác và cần phải can thiệp điều trị ngay. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp thì phụ nữ có thể chờ đến khi sinh xong rồi mới tiến hành liệu pháp áp lạnh cổ tử cung vì các tế bào tiền ung thư phát triển rất chậm. Trong thời gian mang thai, bệnh nhân cần đến tái khám thường xuyên để đảm bảo không có thay đổi bất thường.