Ngăn ngừa và xử lý hiệu ứng Tyndall sau tiêm chất làm đầy

Định nghĩa

Hiệu ứng Tyndall được đặt theo tên của nhà vật lý người Ireland, John Tyndall (1820 - 1893), người đầu tiên phát hiện ra hiện tượng này.

Đây là hiện tượng ánh sáng bị phân tán bởi các hạt vật chất trên đường đi của nó, ví dụ như hạt bụi. Điều này làm cho một chùm ánh sáng có thể nhìn thấy được.

Giới thiệu

Trong lĩnh vực thẩm mỹ, hiệu ứng Tyndall được sử dụng để mô tả hiện tượng da bị chuyển màu xanh do tiêm chất làm đầy hyaluronic acid (HA) quá nông. Hiệu ứng Tyndall còn được gọi là hiện tượng tán xạ Rayleigh, được đặt theo tên của Lord Rayleigh - người đã nghiên cứu hiện tượng này một cách chi tiết.

Nguyên lý của hiệu ứng Tyndall là các bước sóng ánh sáng khác nhau có hoặc không tán xạ tùy thuộc theo kích thước hạt của chất mà chúng gặp phải trên đường đi. Ánh sáng xanh bị tán xạ nhiều hơn khoảng 10 lần so với ánh sáng đỏ khi đi qua các hạt có kích cỡ rất nhỏ. Chính vì lý do này mà chúng ta thấy bầu trời có màu xanh lam và tương tự, chất làm đầy HA bên dưới da làm tán xạ nhiều ánh sáng có bước sóng ngắn và khiến cho da đổi màu xanh. Lượng các hạt kích cỡ nhỏ trong một chất càng nhiều thì sự tán xạ càng lớn và hiện tượng đổi màu càng rõ rệt hơn. Đây là lý do tại sao hiệu ứng Tyndall thường xảy ra phổ biến hơn với các chất làm đầy da có mật độ hạt lớn.

Tỷ lệ xảy ra hiệu ứng Tyndall

Chưa có nghiên cứu lớn nào đưa ra dữ liệu về tỷ lệ xảy ra hiệu ứng Tyndall sau tiêm chất làm đầy. Tuy nhiên, nguy cơ xảy ra vấn đề này phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật của người tiêm, vùng được tiêm và sản phẩm được sử dụng nên tỷ lệ xảy ra hiệu ứng Tyndall ở mỗi người tiêm là khác nhau.

Dấu hiệu và triệu chứng

Hiệu ứng Tyndall có thể xảy ra nếu chất làm đầy hyaluronic acid được tiêm quá nông hoặc tiêm quá nhiều cùng một lúc và có thể bị nhầm lẫn với vết bầm. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ không tự hết trong vòng vài ngày giống như bầm tím. Thông thường, vùng bị hiệu ứng Tyndall sẽ hơi nhô lên hoặc bị nổi cục do chất làm đầy được tiêm quá nông. Hiện tượng chuyển màu da có thể rất nhẹ và khó nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng kém hoặc cũng có thể nhìn thấy rất rõ và ảnh hưởng lớn đến tính thẩm mỹ. Hiệu ứng Tyndall có thể xảy ra ngay sau khi tiêm hoặc xuất hiện sau vài ngày và, nếu không có biện pháp khắc phục thì có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Khu vực có nguy cơ cao

Hiệu ứng Tyndall thường chủ yếu xảy ra ở những khu vực có da mỏng. Rãnh nước mắt và các nếp nhăn quanh miệng là những vị trí dễ bị vấn đề này. Tuy nhiên, cũng đã có nhiều trường hợp bị hiệu ứng Tyndall ở rãnh mũi - má, nhiều khả năng là do chất làm đầy được tiêm không chính xác bởi người thiếu kinh nghiệm.

Biện pháp giảm thiểu nguy cơ

Trước khi tiêm chất làm đầy HA, đặc biệt là khi tiêm vào những vùng có nguy cơ cao thì cần thông báo cho khách hàng về tất cả những vấn đề có thể phát sinh sau tiêm, bao gồm cả hiệu ứng Tyndall. Đánh giá độ dày của da khách hàng và đưa ra kế hoạch điều trị thích hợp. Tránh tiêm tại các khu vực có nguy cơ cao nếu da vốn đã mỏng.

Kỹ thuật tiêm chính xác là cách tốt nhất để ngăn ngừa hiệu ứng Tyndall. Tiêm sâu là điều bắt buộc để tránh xảy ra vấn đề này, ví dụ, ở rãnh nước mắt thì cần tiêm chất làm đầy sát màng xương hoặc ít nhất là trong mặt phẳng bên dưới cơ vòng mi.

Tương tự, như đã nói ở trên, hiện tượng tán xạ sẽ lộ rõ hơn khi tiêm một lượng lớn chất làm đầy HA, do đó, chỉ tiêm một lượng thật nhỏ, tránh tiêm quá nhiều cùng lúc, đặc biệt là ở những vùng có nguy cơ cao và khi cần tiêm nông.

Một số sản phẩm chất làm đầy hiện nay được sản xuất với những đặc tính để giảm nguy cơ xảy ra hiệu ứng Tyndall nhờ sự cải tiến về cấu trúc phân tử, sử dụng HA liên kết chéo và không liên kết chéo kết hợp bổ sung thêm axit amin và khoáng chất. Đa số các bằng chứng thử nghiệm đều cho thấy rằng các chất làm đầy có kích thước hạt lớn thường dễ gây hiệu ứng Tyndall hơn khi tiêm không chuẩn xác và đặc biệt là gel HA ổn định không phải nguồn gốc động vật (NASHA).

Xử lý hiệu ứng Tyndall

Trong trường hợp chất làm đầy HA được tiêm quá nhiều, quá nông thì có thể mát-xa để làm phẳng và dàn đều sản phẩm, từ đó cải thiện tính thẩm mỹ. Việc mát-xa sẽ cho hiệu quả rất cao nếu được thực hiện ngay khi nhận thấy hiện tượng bất thường và lý tưởng nhất là thực hiện ngay tại thời điểm tiêm; thời gian trì hoãn càng lâu thì việc mát-xa sẽ càng kém hiệu quả và nếu một vài ngày sau mới mát-xa thì sẽ không thể cải thiện vấn đề được nữa.

Một biện pháp can thiệp nữa là thủ thuật chọc rạch bằng kim 18G và sau đó lấy chất làm đầy ra ngoài. Trong một số trường hợp thì có thể tiến hành chọc hút bằng kim tiêm để loại bỏ chất làm đầy nhưng đôi khi thì sẽ cần tạo đường rạch và dẫn lưu.

Biện pháp được sử dụng phổ biến nhất để xử lý hiệu ứng Tyndall là tiêm tan chất làm đầy hyaluronic aicd bằng hyaluronidase. Phương pháp này sẽ giải quyết hoàn toàn vấn đề trong vòng 24 giờ, mặc dù đôi khi có thể cần phải tiêm hyaluronidase lần hai. Liều hyaluronidase cần tiêm sẽ thay đổi tùy theo lượng chất làm đầy HA cần làm tan và khách hàng có muốn loại bỏ hết chất làm đầy không hay chỉ cần xử lý vùng có vấn đề. Liều lượng hyaluronidase điển hình thường được báo cáo trong các tài liệu là từ 30 đến 75 đơn vị. Phương pháp tiêm hyaluronidase có thể được thực hiện bất cứ lúc nào và thậm chí đã được chứng minh là có hiệu quả khi tiêm tại thời điểm 63 tháng sau khi tiêm chất làm đầy HA.

Đã từng có một số nghiên cứu về việc sử dụng laser Nd:YAG Q-switched 1064nm để giảm hiệu ứng Tyndall. Tuy nhiên, cơ chế hoạt động của phương pháp này vẫn chưa được xác định rõ nên sẽ cần có thêm bằng chứng chứng minh trước khi công nghệ này chính thức được ứng dụng để khắc phục hiệu ứng Tyndall sau tiêm chất làm đầy.

Cuối cùng, nếu không muốn can thiệp thì có thể trang điểm để che đi vùng da bị đổi màu.

Theo dõi

Tất cả các khách hàng bị hiệu ứng Tyndall cần được theo dõi cẩn thận và chụp ảnh để đánh giá theo thời gian. Nếu đã thực hiện các biện pháp mà không xử lý được vấn đề thì cần chuyển khách hàng đến người có nhiều kinh nghiệm hơn hoặc đến bệnh viện.