Dùng Retinol Có An Toàn Không?

Retinoid đường uống

Các loại retinoid đường uống, bao gồm cả retinoid đường uống kê đơn như isotretinoin (Accutane) và thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A sẽ làm tăng lượng vitamin A trong máu và mỡ trong cơ thể. Uống retinoid có thể dẫn đến dư thừa vitamin A, một tình trạng cần được theo dõi chặt chẽ. Uống bổ sung vitamin A có thể gây độc nếu dùng liều trên 4.000 IU mỗi ngày (theo một số hướng dẫn, liều vượt quá 10.000 IU mỗi ngày mới gây độc). Tiêu thụ quá nhiều vitamin A từ thuốc hoặc thực phẩm chức năng có thể dẫn đến vấn đề về gan và các vấn đề sức khỏe khác vì vitamin A là một loại vitamin tan trong chất béo, có nghĩa là vitamin này sẽ tích tụ trong mô mỡ và trong gan. Tình trạng này sẽ không xảy ra nếu chỉ bổ sung vitamin A từ thực phẩm tự nhiên.

Retinoid bôi tại chỗ

Retinoid bôi tại chỗ an toàn hơn nhiều so với retinoid đường uống và thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A vì retinoid bôi ngoài da có khả năng đi vào máu thấp. Hầu hết các loại retinoid (trừ este và carotenoid) đều hấp thụ tốt vào da nhưng khó đi vào máu.

Các loại retinoid bôi tại chỗ đều chuyển đổi thành all trans retinoic acid (ATRA) khi vào bên trong tế bào da. ATRA xâm nhập vào nhân tế bào, liên kết với các thụ thể axit retinoic, sau đó bật và tắt DNA của tế bào, từ đó điều hòa các quá trình quan trọng của tế bào. Retinoid bôi tại chỗ rất an toàn (lý do sẽ được giải thích cụ thể ở phần sau). Khi ở trong tế bào da, retinol sẽ biến thành ATRA rất giống với tretinoin (Retin A).

Retinoid đường uống có gây độc không?

Retinoid là một dạng vitamin A tự nhiên – một vitamin rất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhên, vitamin A là vitamin tan trong chất béo và có thể gây hại nếu tiêu thụ quá 4.000 IU/kg mỗi ngày trong 6 - 15 tháng. Retinoid bôi tại chỗ và retinoid trong chế độ ăn uống (ví dụ như beta carotene) sẽ không thể làm tăng nồng độ vitamin A trong máu đến mức này nhưng dùng retinoid đường uống như Accutane quá liều có thể dẫn đến các vấn đề về sức khoẻ. Có thể ngăn ngừa các vấn đề này bằng cách làm xét nghiệm máu định kỳ hàng tháng để kiểm tra nồng độ vitamin A, chức năng gan và nồng độ triglyceride. Không nên dùng retinoid đường uống và thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A cùng lúc.

Có thể uống doxycycline và vitamin A cùng lúc không?

Nếu bạn đang dùng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin A hoặc retinoid đường uống như isotretinoin thì nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng doxycycline. Dùng thực phẩm chức năng vitamin A và doxycycline đường uống cùng lúc cũng có thể gây ra một vấn đề hiếm gặp tên là bệnh giả u não (pseudotumor cerebri), đây là một trong những mối lo ngại trong những trường hợp phải dùng retinoid đường uống và doxycycline đường uống cùng lúc.

Retinoid bôi ngoài da có gây độc không?

Retinoid bôi tại chỗ không gây độc. Bôi retinoid ngoài da rất khó làm tăng đáng kể nồng độ retinoid hay ATRA trong máu. Một nghiên cứu đã đo nồng độ ATRA trong huyết thanh của những người tham gia trong và sau khi sử dụng retinoid tại chỗ trong 14 ngày. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc bôi retinoid tại chỗ không làm tăng nồng độ ATRA hay bất kỳ dạng vitamin A/retinoid nào khác trong máu. Một nghiên cứu khác cho các tình nguyện viên bôi tretinoin (Retin A và Renova) nồng độ 0,05% trong 28 ngày. Kết quả xét nghiệm cho thấy không có sự gia tăng đáng kể nồng độ tretinoin trong huyết thanh. Trên thực tế, ngay cả sau một năm sử dụng, tỷ lệ hấp thụ chỉ là 1,1%. Nghiên cứu cũng cho thấy kể cả khi bôi gel isotretinoin 0,05% thì sự hấp thu toàn thân cũng không đáng kể. Tazarotene, một trong những dạng retinoid mạnh nhất, cũng có khả năng hấp thụ toàn thân thấp. Điều này có nghĩa là các loại retinoid bôi tại chỗ như retinol an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên, các thành phần không được khuyến khích sử dụng ở phụ nữ mang thai và người nghiện thuốc lá nặng (điều này sẽ được nói rõ hơn ở phần sau).

Rủi ro khi sử dụng retinoid bôi tại chỗ

Các nghiên cứu chưa phát hiện rủi ro nào khi sử dụng retinoid bôi tại chỗ, ngoại trừ trường hợp đang mang thai hoặc hút thuốc quá nhiều. Tuy nhiên, không nên uống bổ sung vitamin A liều cao khi đang sử dụng retinoid bôi ngoài da có nồng độ cao trên vùng da rộng (diện tích cơ thể tiếp xúc với retinoid càng lớn thì lượng hoạt chất hấp thụ sẽ càng nhiều).

Rủi ro của retinoid bôi tại chỗ đối với phụ nữ mang thai

Retinoid dạng uống như Accutane đã được chứng minh là có thể gây dị tật bẩm sinh khi sử dụng trong thai kỳ vì vitamin A đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo phôi (sự hình thành của phôi thai). Một số ý kiến cho rằng bôi retinoid trên da khi mang thai cũng có thể gây hại cho thai nhi nhưng mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào loại retinoid. Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai nên tránh tất cả các loại retinoid bôi tại chỗ. Nếu phát hiện mình có thai khi đang sử dụng retinoid thì cũng đừng quá lo lắng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng retinoid ngoài da trong ba tháng đầu của thai kỳ không làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn khuyến cáo tránh sử dụng retinoid khi mang thai.

Retinoid có gây ung thư không?

Các nghiên cứu về việc sử dụng retinoid lâu dài đã chỉ ra rằng retinoid an toàn trong hầu hết các trường hợp, ngoại từ một dạng retinoid có tên là retinyl palmitate

Retinoid đã được sử dụng trong hơn 35 năm và đã được đánh giá trong các nghiên cứu dài hạn. Một nghiên cứu dài hạn quy mô lớn đã cho thấy rằng isotretinoin đường uống, beta-carotene và tretinoin bôi tại chỗ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở người hút thuốc lá. Vì lý do này, những người hút thuốc lá không nên sử dụng retinoid trong thời gian dài.

Retinoid có ngăn ngừa ung thư không?

Retinoid được cho là có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư da nhưng các nghiên cứu dài hạn đã chỉ ra rằng sử dụng retinoid lâu dài không có tác dụng này. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây đã cho thấy rằng chế độ ăn nhiều vitamin A có thể làm giảm nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy (một loại ung thư da).

>>>> Xem thêm: Địa chỉ chăm sóc da uy tín tại Hà Nội

Tác dụng phụ về lâu dài của retinol và retinoid

Retinoid có thể được sử dụng ở nồng độ cao trên vùng da rộng để điều trị bệnh vảy nến. Điều này cho thấy tính an toàn về lâu dài của các loại kem bôi retinoid. Sử dụng retinoid trên da không gây ra tác dụng phụ lâu dài nào (trừ trường hợp hút thuốc lá hoặc mắc bệnh phổi). Trên thực tế, đã có nhiều nghiên cứu kiểm chứng tính an toàn về lâu dài của retinoid bôi tại chỗ. Sử dụng retinoid đều đặn trong thời gian dài đã được chứng minh là có tác dụng ngăn ngừa lão hóa da.

Nóng rát da khi sử dụng retinol có bình thường không?

Nhiều người cảm thấy lo lắng khi gặp phải tình trạng nóng rát da trong thời gian đầu sử dụng retinol. Tuy nhiên, đây là một hiện tượng bình thường và chỉ xảy ra tạm thời. Sau một thời gian sử dụng, hiện tượng này sẽ hết. Sử dụng các loại dầu chứa chất chống oxy hóa có thể giúp làm dịu làn da bị tổn thương do retinol.

Tác dụng phụ phổ biến nhất của retinol là mẩn đỏ. Điều này là do viêm da tạm thời và sự tự hết sau một thời gian. Nếu bạn bị mẩn đỏ hoặc kích ứng da do retinol, điều quan trọng là phải bôi kem chống nắng để tình trạng viêm không dẫn đến tăng sắc tố da. Da có thể bị tăng sắc tố và hình thành vết thâm nếu vùng da bị viêm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Một khi vết thâm hình thành thì có thể phải mất từ 12 - 16 tuần mới biến mất. Đó là lý do tại sao khi bị mẩn đỏ do retinol, bạn cần tránh ánh nắng mặt trời và bôi kem chống nắng để ngăn ngừa thâm sạm. Các vết thâm trên da cũng không phải là vĩnh viễn. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm làm sáng da để các vết thâm mờ nhanh hơn.

Dị ứng retinoid

Da thường bị mẩn đỏ, nhạy cảm, bong tróc và một số thay đổi khác trong thời gian đầu sử dụng bất kỳ loại retinoid nào, bao gồm cả retinol. Tuy nhiên, đó không phải là các dấu hiệu của dị ứng mà chỉ là do da bị kích ứng bởi retinoid. Phản ứng dị ứng bắt đầu ở hệ miễn dịch, xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng thái quá với một chất vốn vô hại như bụi, nấm mốc, lông động vật hoặc phấn hoa. Phản ứng dị ứng có thể xảy ra ngay cả khi chỉ tiếp xúc với một lượng nhỏ chất gây dị ứng. Phản ứng kích ứng không liên quan đến hệ miễn dịch và thường chỉ xảy ra khi tiếp xúc với liều lượng lớn chất gây kích ứng. Điều này có nghĩa là có thể tăng khả năng dung nạp retinoid. Điều quan trọng là sử dụng retinoid đúng cách.

>>> Tìm hiểu cách sử dụng retinoid.

Retinoid làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời

Không nên bôi retinoid vào ban ngày. Chỉ nên bôi retinoid vào buổi tối và rửa mặt vào buổi sáng hôm sau. Lý do là vì ánh nắng mặt trời có thể phân hủy retinoid thành các thành phần khác nhau khiến da nhạy cảm với ánh nắng. Chỉ sử dụng retinoid vào buổi tối sẽ giúp tránh được vấn đề này.

Các loại retinoid như retinol không gây nguy hiểm khi sử dụng ngoài da. Retinoid đường uống nên được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ và phải thường xuyên theo dõi men gan cũng như lipid máu như cholesterol.

>>>>> Xem thêm: Lợi ích của exosome trong chăm sóc da và điều trị vấn đề về da