DA NHỜN (OILY SKIN): HƯỚNG XỬ LÝ

Các nguyên tắc điều trị cho da nhờn tương tự như trong điều trị mụn trứng cá.

CHĂM SÓC DA ĐÚNG CÁCH

Da nhờn thường có dòng sản phẩm riêng, nên chăm sóc da bằng sản phẩm phù hợp.

1. Rửa mặt, toner và dưỡng ẩm

• Sữa rửa mặt cho da nhờn thường có chứa lưu huỳnh, axit salicylic hoặc trà xanh- làm tan bã nhờn dư thừa. Glycolic acid cũng thường được bổ sung, giúp cải thiện tông màu và kết cấu tổng thể của da.
• Sau khi rửa mặt, dùng toner nhẹ, không chứa cồn để loại bỏ các chất bẩn mà sữa rửa mặt chưa rửa sạch.
• Thoa kem dưỡng ẩm nhẹ, không chứa dầu.

2. Tẩy tế bào chết mỗi tuần một lần

Tẩy tế bào chết để ngăn ngừa lỗ chân lông bị bít tắc, thường xảy ra ở da nhờn.

3. Đắp mặt nạ mỗi tuần một lần

Mặt nạ làm sạch sâu có chứa đất sét có thể thấm bã nhờn thừa.

4. Dùng chất se khít lỗ chân lông

Nếu da quá nhờn, có thể sử dụng thêm để làm se khít lỗ chân lông và loại bỏ nhờn.

BÔI TẠI CHỖ

1. Retinoids

• Họ retinoid bôi tại chỗ bao gồm vitamin A (retinol); các dẫn xuất tự nhiên của nó như retinaldehyd, axit retinoic và este retinyl; và một số dẫn xuất vitamin A tổng hợp như adapalene và tazarotene.
• Retinoids thúc đẩy sự tăng trưởng và biệt hóa của keratinocyte đồng thời làm giảm đáng kể sự tăng sinh bã nhờn, sự biệt hóa và tổng hợp của bã nhờn.
• Adapalene và tretinoin đã được báo cáo làm giảm kích thước lỗ chân lông trên mặt. Một nghiên cứu cho thấy kích thước lỗ chân lông giảm đáng kể ở 60 phụ nữ sử dụng kem tretinoin 0,025% mỗi ngày trong 90 ngày.

2. Dược mỹ phẩm

• Niacinamide 2% bôi tại chỗ làm giảm đáng kể tỷ lệ bài tiết bã nhờn.
• Trà xanh được chứng minh làm giảm đáng kể sự tiết bã nhờn.
• L-Carnitine 2% bôi tại chỗ được chứng minh là làm giảm đáng kể hàm lượng axit béo nội bào trong tế bào tuyến bã và dẫn đến giảm bã nhờn đáng kể.

THUỐC UỐNG

1. Isotretinoin

• Isotretinoin là một retinoid đường uống đã được chứng minh là giúp giảm bã nhờn nhiều nhất,làm giảm kích thước và hoạt động bài tiết của tuyến bã.
• Isotretinoin có nguy cơ gây quái thai nên cần cẩn thận khi sử dụng trên phụ nữ trong độ tuổi hoạt động tình dục.

2. Spironolactone

• Spironolactone là một thuốc điều trị tăng huyết áp, nhưng ngày càng được các bác sĩ da liễu sử dụng để điều trị da nhờn, mụn trứng cá, rụng tóc do androgen ở phụ nữ..., do tính chất đối kháng alderosterone và ức chế thụ thể androgen.
• Spironolactone làm giảm sản xuất bã nhờn khi dùng liều 50 đến 200mg mỗi ngày.
• Không tìm thấy bằng chứng về việc spironolactone làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phụ thuộc nội tiết tố như ung thư vú, buồng trứng hoặc ung thư nội mạc tử cung.

3. Thuốc tránh thai đường uống

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc tránh thai đường uống làm giảm nhờn trên da mặt.

PHƯƠNG PHÁP KHÁC

1. Botulinum toxin

Nghiên cứu cho thấy sự sụt giảm rõ rệt trong sản xuất bã nhờn và lỗ chân lông thu nhỏ khi được điều trị bằng botulinum toxin.

2. Liệu pháp quang động

• Liệu pháp quang động (PDT) sau khi bôi axit-aminolevulinic (ALA) được sử dụng để điều trị mụn trứng cá. ALA được hấp thụ tốt hơn bởi các tuyến bã và các tế bào bã nhờn chuyển hóa ALA thành protoporphyrin nhạy cảm với ánh sáng (PplX). Khi tiếp xúc với ánh sáng ở liều lượng và bước sóng thích hợp, PplX hình thành các gốc tự do gây độc tế bào.
• Một số nghiên cứu cho thấy sự giảm đáng kể lượng bã nhờn và sự thu nhỏ kích thước của tuyến bã sau điều trị PDT với ALA.

3. Laser

Laser làm giảm chức năng và kích thước tuyến bã nhờ hiệu ứng quang nhiệt, có thể phối hợp thêm carbon hoạt tính để tăng hiệu quả.

4. Peel da

Peel da bằng salicylic hoặc axit glycolic nồng độ cao được sử dụng để giảm bã nhờn.

5. PRP và các sản phẩm từ tế bào gốc

Có yếu tố tăng trưởng kích hoạt khả năng tự sửa chữa và tái tạo của các tế bào da, giúp điều chỉnh sự cân bằng của dầu và độ ẩm trong da, bên cạnh những tác dụng khác.

6. Loại bỏ một số tuyến bã hoạt động quá mức

Một số nghiên cứu ở Hàn Quốc cho thấy việc có thể thay đổi lượng bã nhờn trên da bằng cách loại bỏ một số tuyến bã hoạt động quá mức bằng Laser Co2 hoặc RF needle.

TRONG ĐIỀU TRỊ DA NHỜN, NẾU THỰC HIỆN CHĂM SÓC DA ĐÚNG CÁCH, PHỐI HỢP CÁC SẢN PHẨM BÔI PHÙ HỢP VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP CAN THIỆP VẬT LÝ LÀ ĐÃ ĐẠT HIỆU QUẢ KHÁ TỐT, HẠN CHẾ DÙNG CÁC LOẠI THUỐC UỐNG TÁC DỤNG TOÀN THÂN.

Tác giả: Bs Trương Tấn Minh Vũ