PRP - PHƯƠNG PHÁP HIỆU QUẢ TRONG ĐIỀU TRỊ RỤNG TÓC

RỤNG TÓC

• Rụng tóc do androgen (androgenetic alopecia) là một rối loạn rụng tóc phổ biến gây ra bởi các yếu tố di truyền và nội tiết tố androgen, được đặc trưng bởi sự thu nhỏ dần dần của các nang tóc, với sự biến đổi của tóc khoẻ mạnh thành tóc mảnh và rụng. Thường gặp ở những vùng da đầu phụ thuộc androgen như đỉnh đầu, giữa đầu và trán.
• Rụng tóc gây ra ảnh hưởng xấu đáng kể về tâm lý và cảm xúc trong giao tiếp, làm giảm chất lượng cuộc sống.
• Các lựa chọn điều trị hiện tại bao gồm minoxidil, thuốc ức chế androgen, bổ sung dinh dưỡng, liệu pháp ánh sáng ở mức độ thấp và phẫu thuật cấy tóc (minoxidil bôi và thuốc ức chế androgen uống đã được FDA chấp nhận), tuy nhiên hiệu quả lâm sàng vẫn còn hạn chế.

CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA PRP

• Tiểu cầu khi được kích hoạt giải phóng nhiều yếu tố tăng trưởng và cytokine từ hạt alpha, khi được tiêm vào da đầu sẽ thúc đẩy sự phát triển của tóc.
• Các yếu tố tăng trưởng (yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc tiểu cầu PDGF, yếu tố tăng trưởng beta TGF, yếu tố tăng trưởng mạch máu VEGF, yếu tố tăng trưởng biểu bì EGF và yếu tố tăng trưởng giống như insulin IGF-1) được giải phóng bởi các tiểu cầu đã hoạt hóa được cho là thúc đẩy sự tăng sinh tế bào, biệt hóa, tạo mạch cần thiết cho quá trình mọc lại tóc mới. IGF-1 đã được chứng minh là thúc đẩy và kéo dài giai đoạn anagen của chu kỳ mọc tóc.
• Tóm lại, PRP kích thích sự phát triển của tóc bằng cách cải thiện sự hình thành mạch máu nang tóc, ức chế quá trình chết tế bào và do đó kéo dài giai đoạn anagen và tạo ra sự chuyển đổi nhanh hơn từ telogen sang giai đoạn anagen của tóc.

Nồng độ tiểu cầu là yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến hiệu quả PRP. Nồng độ tiểu cầu trong PRP cao gấp bốn đến tám lần so với số lượng tiểu cầu trong máu bình thường là cần thiết để đạt được kết quả tối ưu.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy không có sự khác biệt về ý nghĩa thống kê về hiệu quả giữa PRP được kích hoạt và chưa được kích hoạt. Tuy nhiên, các chuyên gia da liễu nhiều kinh nghiệm vẫn khuyến khích sử dụng PRP được kích hoạt.

PHÂN LOẠI PRP

• P-PRP (PRP tinh khiết), không có bạch cầu, có fibrin mật độ thấp sau khi kích hoạt
• L-PRP (bạch cầu và PRP), có bạch cầu và fibrin mật độ thấp sau khi kích hoạt
• P-PRF (fibrin giàu tiểu cầu nguyên chất): không có bạch cầu, có fibrin mật độ cao
• L-PRF (fibrin giàu bạch cầu và tiểu cầu): có bạch cầu và fibrin mật độ cao

MỘT SỐ NGHIÊN CỨU DÙNG PRP TRONG ĐIỀU TRỊ RỤNG TÓC

• Nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả PRP trong điều trị rụng tóc androgenetic.
• Nghiên cứu của Gentile (2015) trên bệnh nhân rụng tóc sau ba lần điều trị dùng PRP có sự cải thiện về số lượng tóc trung bình và tổng mật độ tóc so với những người dùng giả dược, có sự tăng sinh keratinocyte và sự hình thành mạch máu quanh nang tóc.
• Nghiên cứu của Cerelli (2014) cho thấy sự gia tăng trung bình 27,7 sợi tóc / cm2 vùng da đầu được điều trị bằng PRP so với việc giảm 3 sợi tóc/ cm2 ở vùng da đầu không được điều trị sau 3 tháng.
• Nghiên cứu của Singhal (2015) cho thấy kết quả cải thiện số lượng tóc, độ dày của tóc và mức độ rụng tóc.
• Nghiên cứu của Gkini (2014) cho thấy mật độ tóc tăng trong suốt nghiên cứu với mật độ tóc lớn nhất xảy ra ở ba tháng. Mật độ tóc giảm sau 6 và 12 tháng sau điều trị nhưng vẫn tốt hơn lúc chưa điều trị, những bệnh nhân bị rụng tóc ít có kết quả tốt hơn so với những bệnh nhân bị rụng tóc nhiều.
• Nghiên cứu của Verma (2019) cho thấy PRP có hiệu quả tốt hơn so với minoxidil trong điều trị rụng tóc.

Tuy nhiên, cũng có một số ít nghiên cứu cho thấy PRP không có tác dụng hoặc tác dụng không đáng kể trong điều trị rụng tóc, các nghiên cứu này chưa nói rõ phương pháp tách PRP cũng như lựa chọn bệnh nhân trong thực hiện nghiên cứu.

Kết quả từ các nghiên cứu được thực hiện cho đến nay cho thấy việc sử dụng PRP đầy tiềm năng trong điều trị rụng tóc, hầu hết các nghiên cứu cho thấy kết quả tích cực. Hiệu quả được đánh giá bằng nhiều tiêu chí: chụp ảnh trước và sau, thử nghiệm kéo tóc, số lượng tóc trung bình và mật độ tóc, tỷ lệ anagen-telogen và khảo sát sự hài lòng của bệnh nhân.

Tác dụng phụ phổ biến nhất là đau tạm thời tại chỗ tiêm, chưa có tác dụng phụ lớn nào khác.

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ CỦA PRP TRONG ĐIỀU TRỊ RỤNG TÓC

• Cách điều chế PRP: chất kháng đông, lực ly tâm vừa đủ để tách tiểu cầu, nồng độ tiểu cầu, cách kích hoạt tiểu cầu..
• Cơ địa bệnh nhân: lượng tiểu cầu trong máu, mức độ thoái triển của nang tóc..
• Các thuốc uống phối hợp

PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ

Chưa có phác đồ điều trị chính thức, chỉ có kinh nghiệm đúc kết của từng bác sĩ qua thực tế lâm sàng và tham khảo của người khác, cơ bản bám sát các yếu tố ảnh hưởng hiệu quả của PRP là đã có kết quả tương đối tốt.

Tác giả: Bs Trương Tấn Minh Vũ